ከተማ ግዛት ስትሆን

ታላቋ ሻንጋይ ከ20 ሚሊዮን በላይ ሕዝብ አላት፤ ሜክሲኮ ሲቲ እና ሙምባይ እያንዳንዳቸው ወደ 20 ሚሊዮን የሚጠጉ ናቸው። እነዚህ ከተሞች በአለም ላይ ካሉት ሀገራት ሁሉ የበለጡ እና በሚያስደንቅ ፍጥነት እድገታቸውን ቀጥለዋል። የአለም ቁልፍ የኤኮኖሚ ማዕከላት ሆነው የሚሰሩ እና በከባድ ሀገራዊ እና አለም አቀፋዊ የፖለቲካ ክርክሮች ውስጥ የሚሳተፉት የእነዚህ ከተሞች መነሳት ካለባቸው ሀገራት ጋር ባላቸው ግንኙነት ለውጥን ወይም ቢያንስ ጥያቄን እያስገደደ ነው።

ዛሬ በዓለም ላይ ያሉ አብዛኞቹ ታላላቅ ከተሞች በኢኮኖሚክስ ረገድ ከብሔር-ግዛታቸው ተለይተው ይሠራሉ; ዋናዎቹ የአለም አቀፍ ኢንቨስትመንት ጅረቶች በትልልቅ ከተሞች ሳይሆን ከለንደን እስከ ኒውዮርክ፣ ከኒውዮርክ እስከ ቶኪዮ፣ ከቶኪዮ እስከ ሲንጋፖር ድረስ ይገኛሉ።

 የዚህ ሃይል መሰረቱ የመሰረተ ልማት መስፋፋት ነው። በጂኦግራፊ እና በዓለም ዙሪያ ባሉ ታላላቅ ከተሞች ውስጥ ያሉ ጉዳዮች ይህንን ተገንዝበዋል ። ጠንካራ የትራንስፖርት እና የመኖሪያ ቤት መዋቅር ለመገንባት እና እያደገ የሚሄደውን የከተማ ህዝብ ለማሟላት የሀገሪቱን በጀት ድርሻ ለመጨመር ዘመቻ ያደርጋሉ።

በዚህ የዛሬው የከተማ መልክዓ ምድሮች እንደ ሮም፣ አቴንስ፣ ስፓርታ እና ባቢሎን ያሉ የሀይል፣ የባህል እና የንግድ ማዕከላት የነበሩትን የከተማ ግዛቶች የአውሮፓ ወግ ያስታውሳል።

ያኔ የከተሞች መስፋፋት ግብርናን እና ፈጠራን አስገድዶታል። ብዙ ሰዎች ወደ እነርሱ ስለሚሳቡ የከተማ ማዕከላት የብልጽግና እና ደስተኛ መኖሪያ ሆኑ። በ18ኛው ክፍለ ዘመን 3% የሚሆነው የአለም ህዝብ በከተሞች ይኖሩ ነበር። በ 19 ኛው ክፍለ ዘመን ይህ ወደ 14% አድጓል. እ.ኤ.አ. በ 2007 ይህ አሃዝ ወደ 50% ከፍ ብሏል እና በ 80 2050% እንደሚሆን ይገመታል ። ይህ የህዝብ ቁጥር መጨመር በተፈጥሮ ከተሞች ትልቅ ማደግ እና የተሻለ መስራት ነበረባቸው።

በከተሞች እና በአገራቸው መካከል ያለውን ግንኙነት መለወጥ

ዛሬ በዓለም ላይ ካሉት ቀዳሚ 25 ከተሞች ከግማሽ በላይ የሚሆነውን የዓለም ሀብት ይይዛሉ። በህንድ እና በቻይና ውስጥ የሚገኙት አምስቱ ትላልቅ ከተሞች አሁን 50% የሚሆነውን የእነዚያን ሀገራት ሀብት ይሸፍናሉ። በጃፓን የሚገኘው ናጎያ-ኦሳካ-ኪዮቶ-ኮቤ በ60 2015 ሚሊዮን ህዝብ ይኖራታል ተብሎ ይጠበቃል እና የጃፓን ውጤታማ የሃይል ማመንጫ ይሆናል ተብሎ ይጠበቃል። እና ዴሊ.

ውስጥ አንድ ያህልeign ጉዳዮች በኒው አሜሪካ ፋውንዴሽን የአለምአቀፍ አስተዳደር ተነሳሽነት ዳይሬክተር ፓራግ ካና "ቀጣዩ ትልቅ ነገር: ኒዮሜዲቫልዝም" ይህ ስሜት ተመልሶ መምጣት እንዳለበት ይከራከራሉ. "ዛሬ 40 የከተማ ክልሎች ብቻ የአለምን ኢኮኖሚ ሁለት ሶስተኛውን እና 90 በመቶውን የፈጠራ ስራ ይሸፍናሉ" በማለት ተናግሯል, "በመካከለኛው ዘመን መገባደጃ ላይ በደንብ የታጠቁ የሰሜን እና የባልቲክ ባህር የንግድ ማዕከላት ያለው ኃያል የሃንሴቲክ ህብረ ከዋክብት. እንደ ሃምቡርግ እና ዱባይ ያሉ ከተሞች የንግድ ትስስር ሲፈጥሩ እና እንደ ዱባይ ወደብ አለም እየገነባች ያሉትን "ነጻ ቀጠናዎች" በመላ አፍሪካ ስለሚሰሩ እንደገና ይወለዳሉ። ወደ ሉዓላዊ የሀብት ገንዘቦች እና የግል ወታደራዊ ተቋራጮች ይጨምሩ እና እርስዎ የኒውሜዲቫል ዓለም ቀልጣፋ የጂኦፖለቲካል ክፍሎች አሎት።

በዚህ ረገድ፣ ከተሞች በምድር ላይ ካሉት በጣም አስፈላጊ የመንግስት መዋቅር እና በጣም ጥሩ መኖሪያ ሆነው ቆይተዋል፡ የሶሪያ ዋና ከተማ ደማስቆ ከ6300 ዓክልበ. ጀምሮ ያለማቋረጥ ተይዛለች። በዚህ ወጥነት፣ እድገት እና ከአለም አቀፍ የኢኮኖሚ ውድቀት በኋላ የፌደራል መንግስታት የቅርብ ጊዜ አለመረጋጋት እና ውጤታማነት እየቀነሰ በመምጣቱ በከተሞች ላይ ያለው ትኩረት የበለጠ ጨምሯል። እያደገ የሚሄደውን ህዝባቸውን እና የሚፈልገውን ሁሉንም ኢኮኖሚ እና ፖለቲካ እንዴት መጠበቅ እንደሚቻል፣ የሚፈታ ከባድ ችግር ይሆናል።

ክርክሩ የሚያመለክተው ብሄራዊ ፖሊሲዎች ከሆነ - ለተሻለ ሁኔታ የተተገበሩ የአሰራር ዘዴዎች መላ የተለየ ገጽታ ሳይሆን ብሔር - እንደ ቶሮንቶ እና ሙምባይ ላሉት የከተማ ማዕከሎች የመንገድ ማገጃ ይሆናል ፣ ታዲያ ተመሳሳይ ከተሞች ነፃነታቸውን ሊፈቀድላቸው አይገባም?

በቶሮንቶ ዩኒቨርሲቲ የፖለቲካል ሳይንስ ትምህርት ክፍል እና የህዝብ ፖሊሲ ​​እና አስተዳደር ትምህርት ቤት ፕሮፌሰር ኢምሪተስ ሪቻርድ ስትረን “ከተሞች የበለጠ ታዋቂ ናቸው ምክንያቱም ከሀገሪቱ አጠቃላይ አንጻር ከተሞች የበለጠ ውጤታማ ናቸው። በነፍስ ወከፍ ከአገሪቱ ምርታማነት ይልቅ በነፍስ ወከፍ እያመረቱ ነው። ስለዚህ እነሱ የአገሪቱ የኢኮኖሚ ሞተር ናቸው ብለው መከራከር ይችላሉ።

በ 1993 ውስጥ የውጭ ጉዳይ “የክልሉ መነሳት” በሚል ርዕስ አንቀጽ “የአገሪቱ መንግሥት ዛሬ ድንበር የለሽ ዓለምን የሚቆጣጠረው የኢኮኖሚ እንቅስቃሴን የመረዳትና የመቆጣጠር ሥራ የማይሠራ ክፍል ሆኗል” የሚል አስተያየትም ተሰጥቷል። ፖሊሲ አውጪዎች፣ ፖለቲከኞች እና የድርጅት አስተዳዳሪዎች “ክልላዊ መንግስታትን” - የአለምን የተፈጥሮ ኢኮኖሚ ዞኖች - በአጋጣሚ ወደ መውደቅም ሆነ ወደ ባህላዊ የፖለቲካ ድንበሮች በመመልከት ተጠቃሚ ይሆናሉ።

ታዲያ በለንደን እና በሻንጋይ አንድ ብሄራዊ መንግስት የሚያስፈልጋቸውን ሙሉ ትኩረት በትኩረት ለመቆጣጠር የሚያስችል በጣም ብዙ ነገር አለ ብሎ መከራከር ይቻል ይሆን? በነጻነት፣ “ከተማ-ግዛቶች” ከሚኖሩባቸው ሰፊ ክልሎች ይልቅ በሕዝባቸው ጥግ የጋራ ጥቅም ላይ የማተኮር ችሎታ ይኖራቸዋል።

የ የውጭ ጉዳይ አንቀጹ የሚያጠቃልለው “በብቃት የፍጆታ፣ የመሠረተ ልማት እና ሙያዊ አገልግሎታቸው፣ የክልል መንግስታት ወደ ዓለም አቀፉ ኢኮኖሚ ተስማሚ መግቢያዎችን ያደርጋሉ። ያለ ምቀኝነት የመንግስት ጣልቃ ገብነት የራሳቸውን ኢኮኖሚያዊ ጥቅም እንዲያስከብሩ ከተፈቀደላቸው የነዚህ አካባቢዎች ብልጽግና ውሎ አድሮ ይጠፋል።

ሆኖም፣ ፕሮፌሰር ስትረን የከተማ-ግዛት ጽንሰ-ሀሳብ “ለማሰብ የሚስብ ነገር ግን ፈጣን እውነታ አለመሆኑን” በተለይም በሕገ መንግሥቱ የተገደቡ በመሆናቸው ነው። የካናዳ ሕገ መንግሥት ክፍል 92 (8) ከተሞች ሙሉ በሙሉ በግዛቱ ቁጥጥር ሥር እንደሆኑ ይናገራል።

“ቶሮንቶ ክፍለ ሀገር መሆን አለባት የሚል ክርክር አለ ምክንያቱም ከክፍለ ሀገሩ ወይም ከፌዴራል መንግስት እንኳን በደንብ ለመስራት የሚያስፈልገው ሃብት ስለማያገኝ ነው። እንዲያውም ከሚያገኘው የበለጠ ብዙ ነገርን ይሰጣል” ሲሉ ፕሮፌሰር ስትረን ያስረዳሉ። 

ከተሞች በሀገር አቀፍ ደረጃ ሊያደርጉ የማይችሏቸውን ወይም የማይችሏቸውን ተግባራት ማከናወን እንደሚችሉ መረጃዎች አሉ። በለንደን የመጨናነቅ ዞኖች መግቢያ እና በኒውዮርክ የስብ ታክሶች ሁለቱ ምሳሌዎች ናቸው። የC40 ከተሞች የአየር ንብረት አመራር ቡድን የአለም ሙቀት መጨመርን ተፅእኖ ለመቀነስ እርምጃ የሚወስዱ የአለም ሜጋሲቲዎች መረብ ነው። ለአየር ንብረት ለውጥ በሚደረገው እንቅስቃሴም ቢሆን ከተሞች ከብሔራዊ መንግስታት የበለጠ ማዕከላዊ ሚና እየተጫወቱ ነው።

የከተማዎች ገደቦች

ሆኖም ከተሞች “በአብዛኞቹ የዓለም ሥርዓቶች ሕገ መንግሥታችንንና ሕጎቻችንን ባደራጀንበት መንገድ ተገድበዋል” ሲሉ ፕሮፌሰር ስትረን ተናግረዋል። የ2006 የቶሮንቶ ከተማ ህግ ለቶሮንቶ ያልነበራትን አንዳንድ ሃይሎች ለምሳሌ ከአዳዲስ ምንጮች ገቢ ለመፈለግ አዲስ ታክስ የማስከፈል ችሎታን የሰጠውን ምሳሌ ሰጥቷል። ሆኖም በክልሉ ባለስልጣን ውድቅ ተደርጓል።

ፕሮፌሰር ስትረን “[የከተማ-ግዛቶች እንዲኖሩ] የተለየ የአስተዳደር ሥርዓት እና የተለየ የሕግ እና የኃላፊነት ሚዛን ሊኖረን ይገባል” ብለዋል። አክሎም “ሊሆን ይችላል። ከተሞች በየጊዜው እየጨመሩ ይሄዳሉ፣ ነገር ግን ይህ በሚሆንበት ጊዜ ዓለም የተለየ ይሆናል። ምናልባት ከተሞች አገሮችን ይቆጣጠራሉ. ምናልባት የበለጠ ምክንያታዊ ሊሆን ይችላል።

በአሁኑ ጊዜ ገለልተኛ ከተሞች የዓለም አቀፉ ሥርዓት አካል መሆናቸውን ልብ ሊባል ይገባል። ቫቲካን እና ሞናኮ ሉዓላዊ ከተሞች ናቸው። ሃምቡርግ እና በርሊን ግዛት የሆኑ ከተሞች ናቸው። ሲንጋፖር ምናልባት የዘመናዊ ክልል-ግዛት ምርጥ ምሳሌ ሊሆን ይችላል ምክንያቱም በአርባ አምስት ዓመታት ውስጥ የሲንጋፖር መንግስት ይህንን ለማድረግ ለትክክለኛው የፖሊሲ ማዕቀፎች ከፍተኛ ፍላጎት በማሳደር ታላቅ ከተማን በተሳካ ሁኔታ መምራት ችሏል። ዛሬ በእስያ ውስጥ ለተለያዩ ባህላዊ ህዝቦች ከፍተኛውን የኑሮ ደረጃ ያመጣ የከተማ ግዛት ሞዴል ያቀርባል. ከጠቅላላው ህዝቧ 65% የሚሆነው የኢንተርኔት አገልግሎት ተጠቃሚ ሲሆን በአለም 20ኛ ትልቅ ኢኮኖሚ በነፍስ ወከፍ 6ኛ ከፍተኛ የሀገር ውስጥ ምርት (GDP) ይዛለች። እንደ ኢኮ ፓርኮች እና ቀጥ ያሉ የከተማ እርሻዎች በመሳሰሉት በአረንጓዴ ተነሳሽነቶች ታላቅ የፈጠራ ስኬቶችን አስመዝግቧል፣ የበጀት ትርፍን በየጊዜው ተመልክቷል፣ እና በአለም 4ኛ ከፍተኛ አማካይ የህይወት ዘመን አለው።  

በክፍለ ሃገር እና በፌዴራል ግንኙነቶች ያልተገደበ እና ለዜጎቿ አፋጣኝ ፍላጎቶች ምላሽ መስጠት የምትችል ሲንጋፖር እንደ ኒውዮርክ፣ቺካጎ፣ለንደን፣ባርሴሎና ወይም ቶሮንቶ ያሉ ከተሞች ወደ አንድ አቅጣጫ እንዲሄዱ እድል ትፈጥራለች። የ21ኛው ክፍለ ዘመን ከተሞች ነጻ ሊሆኑ ይችላሉ? ወይንስ ሲንጋፖር ከትልቅ የጎሳ ውዝግብ የወጣች እና በደሴቲቱ አቀማመጥ ብቻ የተገኘች ልዩ ልዩ ናት?

"በባህላዊ ህይወታችን እና በማህበራዊ ህይወታችን እና በኢኮኖሚያዊ ህይወታችን ምን ያህል አስፈላጊ እና ጉልህ እንደሆኑ እየተገነዘብን ነው። ለእነሱ የበለጠ ትኩረት ልንሰጣቸው ይገባል ነገርግን የትኛውም ከፍተኛ የመንግስት ደረጃ የሚፈቅድላቸው አይመስለኝም” ይላሉ ፕሮፌሰር ስትረን።

ምናልባት ይህ የሆነበት ምክንያት እንደ ቶሮንቶ ወይም ሻንጋይ ያለ ሜትሮፖሊስ ለኢኮኖሚያዊ ተለዋዋጭ ብሄራዊ ማእከል ማዕከል ነው። ስለዚህ፣ የብሔራዊ ሉል ሰፊ ጠቃሚ፣ ተግባራዊ እና ትርጉም ያለው ክፍል ሆኖ ያገለግላል። ይህ ማእከላዊ ሜትሮፖሊስ ከሌለ የተቀረው የግዛት ክፍል እና ሌላው ቀርቶ ሀገሪቱ ራሱ ቀሪ ሊሆን ይችላል።