Nsogbu ọmụmụ: Mbelata nke usoro ọmụmụ

• Banyere chepụtara:
• Aha onye edemede

  Quantumrun ịhụ ụzọ
• February 24, 2023

A na-ahụ mbelata ogo na ọnụ ọgụgụ nke sperm nke mmadụ n'ọtụtụ ebe mepere emepe n'ụwa niile ma jikọta ya na ọtụtụ ọrịa. Mbelata nke ahụ ike spam nwere ike ibute enweghị ọmụmụ, nwere ike itinye ọdịnihu nke agbụrụ mmadụ n'ihe egwu. Ihe dị iche iche nwere ike imetụta ogo sperm na ọnụọgụgụ, dị ka afọ, nhọrọ ndụ, mkpughe gburugburu ebe obibi, na ọnọdụ ahụike dị n'okpuru. 

Ọnọdụ nsogbu ọmụmụ

Dị ka Scientific American si kwuo, nsogbu ọmụmụ nke nwoke na nwanyị na-amụba ihe dị ka pasent 1 kwa afọ na mba ndị dị n'Ebe Ọdịda Anyanwụ Ụwa. Mmepe a na-agụnye mbelata sperm ọnụ ọgụgụ, ibelata ọkwa testosterone, mmụba nke cancer testicular, na ịrị elu nke ime ọpụpụ na ịwa afọ ime n'ime ụmụ nwanyị. Na mgbakwunye, mkpokọta ọmụmụ ọmụmụ n'ụwa niile agbadala ihe dịka 1 pasent kwa afọ site na 1960 ruo 2018. 

Ihe ndị a gbasara ọmụmụ nwere ike ịkpata ọnụnọ nke kemịkalụ na-agbanwe homonụ, nke a makwaara dị ka kemikal na-emebi endocrine (EDCs), na gburugburu ebe obibi. Enwere ike ịchọta EDC ndị a na ngwaahịa nlekọta ụlọ na nke onwe ma na-abawanye na mmepụta kemgbe 1950 mgbe ọnụ ọgụgụ spam na ọmụmụ malitere ịdalata. A na-ewere nri na rọba dị ka isi iyi nke kemịkalụ dị ka pesticides na phthalates mara na ha nwere mmetụta ọjọọ na ọkwa testosterone na estrogen yana ogo spam na akwa. 

Na mgbakwunye, ihe na-adịte aka na-akpata nsogbu ịmụ nwa nwoke gụnyere oke ibu, ị drinkingụ mmanya na-aba n'anya, ise siga, na iji ọgwụ eme ihe, bụ nke a hụrụ ka ọ na-abawanye ka ọrịa COVID-2020 19 gasịrị. Ikpughe na EDC n'oge ime nwere ike imetụta mmepe ọmụmụ nke nwa ebu n'afọ, ọkachasị ụmụaka ebu n'afọ, na ịbawanye ohere nke ntụpọ akụkụ, ọnụ ọgụgụ sperm dị ala, na ọrịa cancer testicular n'oge okenye.

Mmetụta na-emebi emebi 

Ogologo ndụ nwoke nwere ike jiri nwayọọ nwayọọ na-ebelata, dị ka ọdịdị ndụ ha ga-adị site n'afọ ndị ọzọ, ma ọ bụrụ na usoro nke ịdaba ọnụego testosterone na-aga n'ihu n'enweghị nsogbu. Ọzọkwa, ụgwọ ndị metụtara nyocha na ọgwụgwọ nwere ike ịpụta na nsogbu ọmụmụ nwoke na-adịte aka nwere ike imetụta ezinaụlọ ndị nwere obere ego nwere ike ịnwe obere ohere ịnweta ọrụ ụlọ ọgwụ ọmụmụ. Ọganihu na usoro nyocha spam nwere ike ịtụ anya na ọ ga-enweta foto zuru oke karịa ọnụọgụ spam yana chepụta usoro mgbochi zuru oke na ụzọ ọgwụgwọ ebe enwere ike. Oku oke iji machibido plastik yana ogige nwere phthalate nwere ike ịtụ anya n'afọ 2030.

N'ụzọ doro anya, mbelata nke ọnụ ọgụgụ ọmụmụ nwere ike ibute mbelata ogologo oge nke ọnụ ọgụgụ ndị mmadụ, nke nwere ike inwe mmetụta akụ na ụba na nke ọha mmadụ. Ọnụ ọgụgụ dị nta nwere ike iduga ụkọ ndị ọrụ, na-emetụta ọganihu akụ na ụba na mmepe. Ọ nwekwara ike bute ọnụ ọgụgụ ndị agadi, yana ọnụ ọgụgụ buru ibu nke ndị agadi nwere ike ịchọ nlekọta ahụike na ọrụ mmekọrịta. Mmepe a nwere ike ibunye usoro nlekọta ahụike ma nwee ike imebi akụrụngwa gọọmentị.

Akụ na ụba mepere emepe nke na-enwekwarị ọnụ ọgụgụ mmadụ na-adalata n'ihi ọgbọ ndị na-eto eto na-alụ di na nwunye ma ọ bụ na-ahọrọ ịnọ n'amụghị nwa ga-enwe mmetụta na-arịwanye elu site na nsogbu ọmụmụ zuru ebe niile. Gọọmenti nwere ike ịbawanye mkpali na enyemaka iji nyere ndị chọrọ ịtụrụ ime aka. Mba ụfọdụ na-enye ndị ezinụlọ nwere ụmụaka ihe mkpali ego, dị ka ịkwụ ụgwọ ego ma ọ bụ nkwụtụ ụtụ isi, iji kwalite ọmụmụ. Ndị ọzọ na-enye ụdị nkwado ndị ọzọ iji nyere ezinụlọ aka ị nweta ụgwọ nlekọta ụmụaka na ụgwọ nlekọta ahụike nwa. Nhọrọ a nwere ike ime ka ọ dịrị ndị nne na nna mfe ịtụle ịmụ ụmụ.

Mmetụta nke nsogbu ọmụmụ zuru ụwa ọnụ

Mmetụta ka ukwuu nke nsogbu ọmụmụ nwere ike ịgụnye: 

• Ọnụọgụ ọnwụ dị elu yana okwu nlekọta ahụike nwa na-abawanye n'etiti obodo ndị nwere obere ego.
• Mmata ka ukwuu na-eduga na usoro mgbochi siri ike dị ka nyochaa ojiji ngwaahịa nwere EDC na plastik.
• Mass na-akpọ maka mmachibido iwu endocrine na-akpaghasị ihe na ngwongwo kwa ụbọchị.
• Gọọmentị na akụ na ụba mepere emepe na-enye nkwado ọgwụgwọ ọmụmụ, dị ka in-vitro Fertilization (IVF).
• Mbelata ọnụ ọgụgụ mmadụ zuru ụwa ọnụ na-eduga n'iji igwe rọbọt na igwe kwụụrụ onwe ya mee ihe iji kwalite ndị ọrụ.

Ajụjụ ndị a ga -atụle

• Ọ bụrụ na obodo gị na-enwe nsogbu ọmụmụ, kedu ka gọọmentị gị si akwado ezinụlọ ndị chọrọ ịtụrụ ime? 

• Gịnị bụ mmetụta ndị ọzọ nwere ike ịdị ogologo oge nke mbelata usoro ọmụmụ?