Selụ mmebe: Iji biology sịntetik dezie koodu mkpụrụ ndụ ihe nketa anyị

• Banyere chepụtara:
• Aha onye edemede

  Quantumrun ịhụ ụzọ
• November 12, 2021

Nkà mmụta ihe ndị e ji emepụta ihe emewo ka o kwe omume ịrụpụta ihe ndị na-emepụta ihe n’ime mkpụrụ ndụ dị ndụ. Ubi ahụ bụ njikọ nke bayoloji molecular, sayensị kọmputa na kemịkalụ. Ebumnuche ndị bụ isi nke bayoloji sịntetik gụnyere ịmụ ka esi ewulite mkpụrụ ndụ ndụ nwere ike site na ọkọ, meziwanye nghọta anyị banyere kemịkalụ na-eme ka ndụ nwee ike, na ịkwalite mmekọrịta anyị na sistemu ndu maka oke uru nye mmadụ. 

Ọnọdụ sel ndị nrụpụta

Ndị ọkà mmụta sayensị ejirila ọtụtụ iri afọ na-agbalị imepụta ndụ. Na 2016 ha mepụtara cell sịntetik site na ọkọ. N'ụzọ dị mwute, cell ahụ nwere usoro uto na-enweghị atụ-na-eme ka ọ sie ike ịmụ ihe. Agbanyeghị, na 2021 ndị ọkà mmụta sayensị jisiri ike rụpụta mkpụrụ ndụ ihe nketa asaa na-eduga na uto mkpụrụ ndụ na-agbanwe agbanwe-ịghọta mkpụrụ ndụ ihe nketa ndị a dị mkpa maka ndị ọkà mmụta sayensị imepụta mkpụrụ ndụ sịntetik. 
 
Ka ọ dị ugbu a, ọganihu sayensị ndị ọzọ emeela ka o kwe omume ịgbanwe mkpụrụ ndụ ndị dị adị iji nweta "ọrụ ndị na-emepụta ihe." N'ezie, usoro ihe ọmụmụ sịntetik nwere ike ime ka mkpụrụ ndụ ndị a nweta àgwà ọhụrụ site n'ịgbanwe usoro njikọ protein. 

Ngwakọta protein dị mkpa maka uto cellular na mgbanwe. Symbiogenesis bụ tiori kacha anakwere maka otu mkpụrụ ndụ si arụ ọrụ taa. Ozizi ahụ kwenyere na mgbe nje bacteria gbakọrọ ibe ha ijeri afọ abụọ gara aga, mkpụrụ ndụ ahụ agbazeghị. Kama nke ahụ, ha malitere mmekọrịta bara uru, na-etolite cell eukaryotic. Mkpụrụ ndụ eukaryotic nwere igwe dị mgbagwoju anya na-ewu protein nke nwere ike wulite protein ọ bụla edebere n'ime ihe mkpụrụ ndụ ihe nketa nke cell. 

Ndị ọkà mmụta sayensị Germany etinyela akụkụ ahụ́ ndị na-emepụta ihe bụ́ ndị pụrụ ịgbanwe mkpụrụ ndụ ihe nketa nke mkpụrụ ndụ ka ọ bụrụ koodu maka protein ndị ọhụrụ kpam kpam. Nke ahụ pụtara na cell arụpụtara nwere ike mepụta protein ọhụrụ na-enweghị mgbanwe ọ bụla na ọrụ ya na-eme kwa ụbọchị. 

Mmetụta na-emebi emebi

Ọ bụrụ na nyocha n'imepụta mkpụrụ ndụ sịntetik na ngbanwe na-aga n'ihu na-arụpụta nsonaazụ, azụmaahịa nwere ike ịwụli elu na ohere iji zụọ mkpụrụ ndụ ndị nrụpụta ahịa. Mkpụrụ ndụ ndị dị otú ahụ nwere ike inwe àgwà ndị a na-achọsi ike dezie na ya, dị ka ike nke photosynthesize. Mepụta mkpụrụ ndụ ndị na-emepụta ihe nwere ike iwepụta ubi ọhụrụ nke nwere nnukwu ọchịchọ na-arịwanye elu maka ịchịkwa mkpụrụ ndụ ihe nketa anyị. N'ụzọ dị mwute, mkpụrụ ndụ mmadụ dị mgbagwoju anya karịa mkpụrụ ndụ nje nke ndị ọkà mmụta sayensị nyochaworo ruo ugbu a. Ya mere, ojiji nke mkpụrụ ndụ mmebe zuru ebe niile ga-abụ na a ga-anabata ya maka ojiji mmadụ dị mma site n'afọ 2030. 

Ngwa nke mkpụrụ ndụ mmebe 

Selụ ndị nrụpụta nwere ike gbanwee: 

• Ngalaba nke ọrụ ugbo, na-enye ndị ọkà mmụta sayensị ohere ịmepụta ihe ọkụkụ na-eguzogide pesti ma ọ bụ na-ahazi mmepụta ugbo.
• Ụlọ ọrụ ahụike, na-eme ka o kwe omume ịmepụta mkpụrụ ndụ mmadụ ka ọ ghara inwe mmetụta ịchọ mma nke ịka nká. 
• Ọgwụgwọ nke ọrịa na-adịghị agwọ ọrịa site n'ịzụ mkpụrụ ndụ mmebe ka ha mepụta protein na-efu na ọrịa dịka cystic fibrosis.
• Nlekọta ahụike site n'ịmepụta mkpụrụ ndụ mmebe nwere oke mgbochi nwere ike inye nchebe ozugbo site na ọtụtụ ọrịa na-efe efe n'otu oge.

Ajụjụ ị ga-aza ajụjụ

• Kedu ngwa ọzọ ị nwere ike iche maka mkpụrụ ndụ mmebe na ụlọ ọrụ dị iche iche? 
• Ị chere na enwere ngwa nke mkpụrụ ndụ mmebe na nchụso anwụghị anwụ?