သတင်းအချက်အလက်စစ်ပွဲ- လူတို့၏အမြင်များအတွက် တိုက်ပွဲ

• Author:
• စာရေးသူနာမည်

  Quantumrun Foresight
• အောက်တိုဘာလ 28, 2022

ဝိပဿနာ အကျဉ်းချုပ်

သတင်းအချက်အလက်စစ်ပွဲသည် ကမ္ဘာလုံးဆိုင်ရာအစိုးရများနှင့် စစ်ဘက်အဖွဲ့အစည်းများအတွက် ပို၍အရေးပါလာသည်။ ဤနည်းဗျူဟာတွင် ပဋိပက္ခဇာတ်ကြောင်းများကို ထိန်းချုပ်ခြင်း သို့မဟုတ် အများသူငှာ ထင်မြင်ယူဆချက်များကို လွှမ်းမိုးခြင်းအပါအဝင် လှုံ့ဆော်မှုများစွာ ပါဝင်သည်။ ဤလမ်းကြောင်း၏ ရေရှည်သက်ရောက်မှုများတွင် နိုင်ငံများကြားတွင် စစ်အေးတိုက်ပွဲ တိုးလာခြင်းနှင့် နက်နဲသောအတုအယောင် အကြောင်းအရာများကို ဖန်တီးရန် အသုံးပြုနေသည့် ဉာဏ်ရည်တု (AI) တို့ ပါဝင်နိုင်သည်။

သတင်းအချက်အလတ်စစ်ပွဲ ဆက်စပ်

သတင်းအချက်အလက်စစ်ပွဲသည် လူတို့၏ စိတ်ဓာတ်များနှင့် ကမ္ဘာအမြင်များကို ကြိုးကိုင်ရန် အဓိက ပန်းတိုင်ဖြစ်သည်။ နိုင်ငံပိုင် သတင်းအချက်အလက် စစ်ဆင်ရေးများသည် နိုင်ငံ၏ အရင်းအမြစ်များ (စစ်တပ်၊ စီးပွားရေး၊ သံတမန်ရေးနှင့် သတင်းအချက်အလက်) ကို အသုံးပြုခြင်းဖြင့် တစ်စုံတစ်ဦး၏ အပြုအမူ သို့မဟုတ် အတွေးအမြင်များကို တွန်းလှန်ရန် တမင်တကာ ကြိုးပမ်းမှု ဖြစ်သည်။ ဤနည်းလမ်းများတွင် သံသယများကို ကြဲချရန် သို့မဟုတ် လူထု၏သဘောထားများကို လွှမ်းမိုးရန် ဒီဇိုင်းထုတ်ထားသော မီဒီယာအကြောင်းအရာကို ပြိုင်ဘက်၏နိုင်ငံရေးစနစ်အတွင်း အတုအယောင်အဖွဲ့အစည်းများ ဖန်တီးခြင်း ပါဝင်သည်။

အခြားနည်းဗျူဟာတစ်ခုမှာ နိုင်ငံရေး သဘောထားကွဲလွဲသူများကို အပုပ်ချအပုပ်ချခြင်း ဖြစ်သည်။ မီဒီယာနှင့် သုတေသနကုမ္ပဏီ Freedom House ၏ အဆိုအရ 2017 ခုနှစ်တွင် နိုင်ငံပေါင်း 18 နိုင်ငံထက်မနည်းသော ရွေးကောက်ပွဲများကို ပုံဖော်ရာတွင် သတင်းအချက်အလတ်လုပ်ငန်းများက ပါဝင်ခဲ့သည်။ လူထုအမြင်ကို ခြယ်လှယ်ရန် ခေတ်မီဆန်းသစ်သော ဆက်သွယ်ရေးကို တိုးမြှင့်အသုံးပြုခြင်းသည် နိုင်ငံတော်လုံခြုံရေးဆိုင်ရာ ကိစ္စရပ်တစ်ခု ဖြစ်လာသည်။

အင်တာနက်ကို လူများပိုမိုရရှိလာသောကြောင့် သတင်းအချက်အလက်စစ်ပွဲသည် ပိုမိုဆိုးရွားလာနိုင်သည်။ ကမ္ဘာ့စီးပွားရေးဖိုရမ်၏ “The Global Risks Report 2020” အရ ကမ္ဘာလုံးဆိုင်ရာလူဦးရေ ၇.၇ ဘီလီယံ၏ ၅၀ ရာခိုင်နှုန်းကျော်သည် အွန်လိုင်းပေါ်တွင် ရှိနေကြပြီး လူတစ်သန်းသည် နေ့စဉ်အင်တာနက်သို့ ပထမဆုံးအကြိမ်အဖြစ် မှတ်တမ်းဝင်ကြသည်။ ထို့အပြင် ကမ္ဘာတစ်ဝှမ်းရှိ လူဦးရေ၏ သုံးပုံနှစ်ပုံသည် စမတ်ဖုန်းတစ်လုံးရှိသည်။

ဤဖွံ့ဖြိုးတိုးတက်မှုသည် သတင်းအချက်အလက် စစ်ပွဲအေးဂျင့်များအတွက် လွဲမှားသော သို့မဟုတ် မပြည့်စုံသော အချက်အလက်များဖြင့် အကြောင်းအရာများကို လွှမ်းမိုးနိုင်စေရန် အခွင့်အလမ်းများစွာကို ပေးပါသည်။ မဟုတ်မမှန် လုပ်ကြံလှုံ့ဆော်မှုများအတွက် အင်တာနက် ကိရိယာများကို အသုံးပြုခြင်းသည် “မျိုးစပ်စစ်ပွဲ” ၏ ဆန်းသစ်သော အမျိုးအစားဖြစ်သည်ဟု အချို့က စောဒကတက်ကြသည်။ ဗုံးများနှင့် ဒုံးကျည်များကဲ့သို့ ရိုးရာစစ်ပွဲနည်းဗျူဟာများကြား ခြားနားချက်ကို အတွေးများနှင့် စိတ်ခံစားမှုများကို ပစ်မှတ်ထားရန် အသုံးပြုသည့် ရုပ်ပိုင်းဆိုင်ရာမဟုတ်သော နည်းလမ်းများဖြင့် ဖြည့်စွက်ထားသည်။ စစ်ပွဲတွင် ဤရုပ်ပိုင်းဆိုင်ရာ လျော့ကျမှု အမျိုးအစားသည် ဗျူဟာမြောက်ခြင်းနှင့် နည်းပညာဆိုင်ရာ ရင်းနှီးမြုပ်နှံမှု၏ ထူးခြားသော အဆင့်တစ်ခု လိုအပ်ပါသည်။

အနှောင့်အယှက်ဖြစ်စေတယ်။

တရုတ်လိုလားသော ဇာတ်ကြောင်းများကို ဖြန့်ဝေခြင်းနှင့် အမေရိကန်အမြင်များကို တန်ပြန်ခြင်းအတွက် တရုတ်၏ချဉ်းကပ်မှုသည် ပထဝီနိုင်ငံရေးအရ သြဇာလွှမ်းမိုးမှုအတွက် ဒစ်ဂျစ်တယ်ပလပ်ဖောင်းများကို မည်ကဲ့သို့ အသုံးချနိုင်ကြောင်း ဥပမာပေးသည်။ သတင်းအချက်အလက်စစ်ပွဲတွင် ဤလမ်းကြောင်းသည် သံတမန်ဆက်ဆံရေးကို ထိခိုက်စေရုံသာမက တစ်ကမ္ဘာလုံးရှိ လူထု၏သဘောထားကို ပုံဖော်ပေးပါသည်။ တရုတ်နှင့် အမေရိကန်တို့ကြား မမှန်မကန် သတင်းပေးမှုများအပေါ် အပြန်အလှန် စွပ်စွဲမှုများတွင် မြင်တွေ့ရသည့်အတိုင်း နိုင်ငံများကြား တင်းမာမှုနှင့် မယုံကြည်မှုများက နိုင်ငံတကာ ဆက်သွယ်ရေးလမ်းကြောင်းများ ပိုမိုပွင့်လင်းပြီး ယုံကြည်စိတ်ချရသော လမ်းကြောင်းများ လိုအပ်ကြောင်း ဖော်ပြနေသည်။

အလားတူပင်၊ 2022 ခုနှစ်တွင် ယူကရိန်းကို ရုရှားကျူးကျော်ဝင်ရောက်မှုသည် ခေတ်သစ်ပဋိပက္ခများတွင် ဆိုရှယ်မီဒီယာ၏အခန်းကဏ္ဍကို ထပ်လောင်းအလေးပေးဖော်ပြခဲ့သည်။ ယူကရိန်း အကျပ်အတည်းနှင့် ဆက်စပ်၍ ကြည့်ရှုသူ သိသိသာသာ မြင့်တက်လာသည့် TikTok ကဲ့သို့သော ပလပ်ဖောင်းများသည် သတင်းအချက်အလက် ဖြန့်ဝေခြင်းနှင့် အများပြည်သူ ခံယူချက်အပေါ် လွှမ်းမိုးမှု နှစ်ခုစလုံးအတွက် အရေးပါလာပါသည်။ ယူကရိန်းကာကွယ်ရေးဗျူဟာများပြသသည့် ဗီဒီယိုများကို အချိန်နှင့်တစ်ပြေးညီ မျှဝေခြင်းသည် ဆိုရှယ်မီဒီယာသည် ရိုးရာသတင်းရင်းမြစ်များကို ကျော်ဖြတ်ကာ အဖြစ်အပျက်များကို ချက်ချင်းထိုးထွင်းသိမြင်နိုင်ပုံကို ဥပမာပေးသည်။ သို့သော်လည်း TikTok ၏ ဆုံးဖြတ်ချက်သည် ပဋိပက္ခအခြေအနေများတွင် ဆိုရှယ်မီဒီယာပလပ်ဖောင်းများ၏ သမာသမတ်ကျမှုနှင့် ကျင့်ဝတ်ဆိုင်ရာတာဝန်များနှင့်ပတ်သက်၍ ရုရှားအကြောင်းအရာများကို ကန့်သတ်ရန် ဆုံးဖြတ်လိုက်ခြင်းဖြစ်သည်။

ဤသတင်းအချက်အလတ်စစ်ပွဲများတွင် အဖွဲ့အစည်းများသည် ပထဝီနိုင်ငံရေးဇာတ်ကြောင်းများကို ပုံဖော်ရာတွင် ဒစ်ဂျစ်တယ်ပလပ်ဖောင်းများ အဓိကအခန်းကဏ္ဍမှ ပါဝင်နေသည့် အခင်းအကျင်းနှင့် လိုက်လျောညီထွေရှိရန် လိုအပ်သည်ဟု အကြံပြုပါသည်။ တစ်ဦးချင်းစီအတွက်၊ ၎င်းသည် ယုံကြည်ရလောက်သော အချက်အလက်များကို ပိုင်းခြားသိမြင်နိုင်စေရန် ဝေဖန်ပိုင်းခြားနိုင်သော တွေးခေါ်မှုစွမ်းရည်ကို ပြုစုပျိုးထောင်ပေးခြင်းကို ဆိုလိုသည်။ အထူးသဖြင့် နည်းပညာကဏ္ဍရှိ ကုမ္ပဏီများသည် အကြောင်းအရာများကို စီမံခန့်ခွဲရာတွင် ရှုပ်ထွေးသော ကျင့်ဝတ်နှင့် နိုင်ငံရေးရှုခင်းများကို လမ်းညွှန်ရန် လိုအပ်ပါသည်။ တစ်ချိန်တည်းတွင်၊ အစိုးရများသည် နိုင်ငံတကာဆက်ဆံရေးများတွင် ဒစ်ဂျစ်တယ်ပလပ်ဖောင်းများကို တရားမျှတစွာအသုံးပြုမှုသေချာစေရန်အတွက် စည်းမျဉ်းများနှင့် နိုင်ငံတကာသဘောတူညီချက်များ ဖွံ့ဖြိုးတိုးတက်ရေးကို စူးစမ်းလေ့လာနိုင်သည်။ 

သတင်းအချက်အလက်စစ်ပွဲ၏သက်ရောက်မှု

သတင်းအချက်အလက်စစ်ပွဲ၏ ကျယ်ပြန့်သောသက်ရောက်မှုများ ပါဝင်နိုင်သည်- 

• နိုင်ငံတကာ ပဋိပက္ခများတွင် မဟုတ်မမှန် သတင်းဖြန့်ခြင်းနှင့် လွဲမှားသော သတင်းအချက် အလက်များ ပျံ့နှံ့ခြင်းအတွက် ကမ္ဘာလုံးဆိုင်ရာ ပွတ်တိုက်မှုများ မြင့်တက်လာသည်။ ဒါဟာ နိုင်ငံတွေကြား စစ်အေးတိုက်ပွဲတွေ တိုးလာနိုင်ပါတယ်။ 
• သတင်းအတုများနှင့် အတုအယောင် အကြောင်းအရာများ ဖြန့်ကြက်ထားသော သတင်းအတုများကို ဖြန့်ကျက်ခြင်းဖြင့် ကမ္ဘာတစ်ဝှမ်း နိုင်ငံရေးရွေးကောက်ပွဲများ တိုးလာနေသည်။
• ဉာဏ်ရည်တုနှင့် စက်သင်ယူမှုတို့ကို ဆန့်ကျင်ဘက်နိုင်ငံရေးပါတီများနှင့် နိုင်ငံ-နိုင်ငံများတွင် ပစ်မှတ်ထားသည့် နက်ရှိုင်းသောအတုအယောင်ဆောင်းပါးများနှင့် ဗီဒီယိုများကို ဖန်တီးရန် ပိုမိုအသုံးပြုလာသည်။
• အချို့သော အစိုးရများသည် မမှန်မကန် သတင်းပေးသည့် အေဂျင်စီများကို ထူထောင်ကြသည်။ သို့သော်လည်း အချို့သောနိုင်ငံများသည် ၎င်းတို့၏အကျိုးစီးပွားအတွက် သတင်းအချက်အလက်စစ်ပွဲကို ဆက်လက်အသုံးပြုနေနိုင်သည်။
• ကျောင်းများနှင့် တက္ကသိုလ်များတွင် တရားဝင်ထည့်သွင်းထားသော ပရိုဂရမ်များအပါအဝင် အများပြည်သူအတွက် သတင်းအတု/သတင်းမှားများကို ဆန့်ကျင်သည့် ပညာရေးဆိုင်ရာ လှုပ်ရှားမှုများကို ဖန်တီးနေသည့် အေဂျင်စီများနှင့် အဖွဲ့အစည်းများ။
• စီးပွားရေးလုပ်ငန်းများသည် သတင်းအချက်အလက်စစ်ပွဲကို ဆန့်ကျင်ရန် ပိုမိုတင်းကျပ်သော ဆိုက်ဘာလုံခြုံရေး အစီအမံများကို ကျင့်သုံးကြပြီး လုပ်ငန်းလည်ပတ်မှုကုန်ကျစရိတ်နှင့် ဒစ်ဂျစ်တယ်မဟာဗျူဟာများတွင် အပြောင်းအလဲများ တိုးပွားလာစေပါသည်။
• စားသုံးသူများသည် အွန်လိုင်းအကြောင်းအရာအပေါ် သံသယဖြစ်လာကာ စိစစ်ပြီး ယုံကြည်စိတ်ချရသော သတင်းရင်းမြစ်များအတွက် တောင်းဆိုမှုကို တွန်းအားပေးသည်။
• ကမ္ဘာလုံးဆိုင်ရာ ဆိုက်ဘာလုံခြုံရေး စံနှုန်းများနှင့် စာချုပ်အသစ်များကို ဖြစ်ပေါ်စေသည့် ဆိုက်ဘာကာကွယ်ရေးအစပျိုးမှုများအတွက် အစိုးရများအကြား နိုင်ငံတကာ ပူးပေါင်းဆောင်ရွက်မှုများကို တိုးမြှင့်ဆောင်ရွက်ခဲ့ပါသည်။

စဉ်းစားရန်မေးခွန်းများ

• မကြာသေးမီက သင်တွေ့ကြုံခံစားခဲ့ရသော သတင်းအချက်အလတ် လှုပ်ရှားမှုများ၏ နမူနာအချို့ကား အဘယ်နည်း။
• သတင်းအချက်အလက်စစ်ပွဲကနေ ကိုယ့်ကိုယ်ကို ဘယ်လိုကာကွယ်မလဲ။