မျိုးရိုးဗီဇ ဖျက်ဆီးမှု- မျိုးရိုးဗီဇ တည်းဖြတ်မှု လွဲချော်သွားသည်။

• Author:
• စာရေးသူနာမည်

  Quantumrun Foresight
• မတ်လ 2, 2023

ဝိပဿနာ အကျဉ်းချုပ်

ဗီဇညစ်ညမ်းမှု သို့မဟုတ် ပစ်မှတ်မဲ့အကျိုးသက်ရောက်မှုများဟုလည်းသိကြသော မျိုးရိုးဗီဇဖောက်ပြန်မှုမှာ သိသာထင်ရှားသောအာရုံစိုက်မှုရရှိထားသည့် ဂျီနိုမ်တည်းဖြတ်ခြင်း၏အလားအလာဘေးထွက်ဆိုးကျိုးတစ်ခုဖြစ်သည်။ တည်းဖြတ်ခြင်းလုပ်ငန်းစဉ်သည် အခြားမျိုးဗီဇများကို မရည်ရွယ်ဘဲ မွမ်းမံပြင်ဆင်သည့်အခါတွင် ဤမူမမှန်မှု ဖြစ်ပေါ်ပြီး သက်ရှိများတွင် မမျှော်လင့်ဘဲ အန္တရာယ်ဖြစ်စေနိုင်သော အပြောင်းအလဲများကို ဖြစ်စေပါသည်။

မျိုးရိုးဗီဇ ဖျက်ဆီးမှု ဆက်စပ်မှု

ပုံမှန် interspaced short palindromic repeats (CRISPR) သည် နိုင်ငံခြား DNA ကို ဖျက်ဆီးရန် တာဝန်ရှိသော ဘက်တီးရီးယားကာကွယ်ရေးစနစ်၏ တစ်စိတ်တစ်ပိုင်းဖြစ်သည်။ အစားအစာထောက်ပံ့မှုနှင့် တောရိုင်းတိရိစ္ဆာန်ထိန်းသိမ်းမှု တိုးတက်ကောင်းမွန်လာစေရန် DNA တည်းဖြတ်ရာတွင် အသုံးပြုရန် သုတေသီများက ဂုဏ်ပြုခဲ့ကြသည်။ ပို၍အရေးကြီးသည်မှာ၊ မျိုးဗီဇတည်းဖြတ်ခြင်းသည် လူ့ရောဂါများကို ကုသရန်အတွက် အလားအလာရှိသော နည်းလမ်းတစ်ခု ဖြစ်နိုင်သည်။ ဤနည်းပညာကို တိရစ္ဆာန်စမ်းသပ်မှုတွင် အောင်မြင်ခဲ့ပြီး beta-thalassemia နှင့် sickle cell anemia အပါအဝင် လူသားရောဂါများစွာအတွက် လက်တွေ့စမ်းသပ်မှုများတွင် စူးစမ်းရှာဖွေလျက်ရှိသည်။ ဤစမ်းသပ်မှုများတွင် လူနာများထံမှ သွေးနီဥများကို ထုတ်လုပ်ပေးသည့် သွေးနီဥဆဲလ်များကို ယူပြီး၊ ဗီဇပြောင်းလဲခြင်းကို ပြုပြင်ရန် ဓာတ်ခွဲခန်းတွင် တည်းဖြတ်ခြင်းနှင့် ပြုပြင်ထားသော ဆဲလ်များကို တူညီသောလူနာများထံ ပြန်လည်ထည့်သွင်းပေးခြင်းတို့ ပါဝင်ပါသည်။ ပင်မဆဲလ်များကို ပြန်လည်ပြုပြင်ခြင်းဖြင့် ၎င်းတို့ထုတ်လုပ်သောဆဲလ်များ ကျန်းမာသန်စွမ်းစေပြီး ရောဂါပျောက်ကင်းစေသည်ဟု မျှော်လင့်ပါသည်။

သို့သော်၊ ကိရိယာကိုအသုံးပြုခြင်းသည် ပစ်မှတ်ဆိုက်နှင့်ဝေးကွာသော DNA အပိုင်းများကို ဖယ်ရှားခြင်း သို့မဟုတ် ရွေ့လျားခြင်းကဲ့သို့ ပုံပျက်ခြင်းများကို ဖြစ်စေနိုင်ပြီး ရောဂါမျိုးစုံအတွက် အလားအလာများ ဖန်တီးပေးနိုင်ကြောင်း မစီစဉ်ထားဘဲ မျိုးဗီဇပြောင်းလဲမှုများက တွေ့ရှိခဲ့သည်။ ပစ်မှတ်မဟုတ်သောနှုန်းထားများသည် တစ်ရာခိုင်နှုန်းမှ ငါးရာခိုင်နှုန်းကြားတွင် ရှိနေသည်ဟု ခန့်မှန်းနိုင်သည်။ အထူးသဖြင့် သန်းပေါင်းများစွာသော ဆဲလ်များကို ပစ်မှတ်ထားသော မျိုးရိုးဗီဇကုထုံးတွင် CRISPR ကိုအသုံးပြုသောအခါတွင် သိသိသာသာ များပြားပါသည်။ CRISPR ဖြင့် မျိုးရိုးဗီဇ ပြုပြင်ပြီးနောက် ကင်ဆာဖြစ်လာနိုင်သည့် မည်သည့်တိရစ္ဆာန်မှ မသိသေးသောကြောင့် အန္တရာယ်များကို ချဲ့ကားထားသည်ဟု သုတေသီအချို့က စောဒကတက်ကြသည်။ ထို့အပြင်၊ ကိရိယာကို စမ်းသပ်မှုများစွာတွင် အောင်မြင်စွာအသုံးပြုနိုင်ပြီဖြစ်သောကြောင့် တိကျသေချာသော သိပ္ပံနည်းကျဇာတ်ကြောင်းကို မသတ်မှတ်ရသေးပါ။

အနှောင့်အယှက်ဖြစ်စေတယ်။ 

CRISPR ကုထုံးများပေါ်တွင် လုပ်ဆောင်နေသော လုပ်ငန်းစတင်သူများသည် ပုံမှန်မဟုတ်သော အရာများကို ဖယ်ထုတ်ရန်နှင့် ဖြစ်နိုင်ခြေအန္တရာယ်များကို ကြိုတင်အစီရင်ခံခြင်းမပြုသည့်အတွက် တုံ့ပြန်မှုများနှင့် ရင်ဆိုင်နေရသည်။ ဖြစ်နိုင်ချေရှိသော အန္တရာယ်များ တိုးလာသည်နှင့်အမျှ CRISPR အသုံးပြုခြင်း၏ ဖြစ်နိုင်ခြေရှိသော သက်ရောက်မှုများကို သုတေသနပြုရန် ပိုမိုအားထုတ်မှုများကို မျှော်လင့်နိုင်သည်။ မျိုးရိုးဗီဇ ဖျက်ဆီးမှုဆိုင်ရာ စာတမ်းများ ထပ်မံထွက်ပေါ်လာပါက အချို့နေရာများတွင် ကင်ဆာဖြစ်စေနိုင်သော ဆဲလ်များဖြစ်လာနိုင်ခြေသည် ရပ်တန့်သွားနိုင်သည်။ ထို့အပြင်၊ ပိုမိုခိုင်မာသောဘေးကင်းရေးပရိုတိုကောများနှင့် မျိုးရိုးဗီဇတည်းဖြတ်ခြင်းကိရိယာများကို ဒီဇိုင်းဆွဲသည့်အခါ ပိုမိုခိုင်ခံ့သောဘေးကင်းရေးပရိုတိုကောများနှင့် ရှည်လျားသောအချိန်ဇယားများအတွက် လိုအပ်ချက်သည် ပိုမိုပြင်းထန်လာနိုင်သည်။ 

မျိုးရိုးဗီဇ ဖျက်ဆီးမှု၏ နောက်ဆက်တွဲ အကျိုးဆက်မှာ “စူပါပိုးမွှားများ” ဟုခေါ်သည့် ပေါ်ပေါက်လာခြင်းဖြစ်သည်။ 2019 ခုနှစ်တွင် Nature ဂျာနယ်တွင် ထုတ်ဝေခဲ့သော လေ့လာမှုတစ်ခုအရ အဝါရောင်အဖျား၊ သွေးလွန်တုပ်ကွေး၊ chikungunya နှင့် Zika အဖျားရောဂါများကူးစက်မှုကို လျှော့ချရန် ခြင်မျိုးရိုးဗီဇကို ပြုပြင်ပြောင်းလဲရန် ကြိုးပမ်းခြင်းသည် မရည်ရွယ်ဘဲ မျိုးဗီဇကွဲပြားမှုနှင့် စွမ်းဆောင်နိုင်စွမ်းရှိသော ခြင်မျိုးစိတ်များ ပေါ်ပေါက်လာစေသည်။ ပြုပြင်မွမ်းမံမှု၏ရှေ့မှောက်တွင်ရှင်သန်။ ဤဖြစ်စဉ်သည် မျိုးဗီဇ ပြုပြင်ခြင်းမှတစ်ဆင့် ပိုးမွှားများကို ထိန်းချုပ်ရန် ကြိုးပမ်းမှု ဖြစ်နိုင်ခြေကို တိုးလာစေပြီး ပိုမိုခံနိုင်ရည်ရှိပြီး ထိန်းချုပ်ရခက်သည့် မျိုးစိတ်များ ပေါ်ပေါက်လာစေသည်။

မျိုးရိုးဗီဇကို ဖျက်ဆီးပစ်ခြင်းသည် ဂေဟစနစ်များနှင့် ဇီဝမျိုးစုံမျိုးကွဲများကို အနှောင့်အယှက်ဖြစ်စေနိုင်သည်။ ဥပမာအားဖြင့်၊ ပတ်ဝန်းကျင်သို့ မျိုးဗီဇပြုပြင်ထားသော သက်ရှိများကို ထုတ်လွှတ်ခြင်းသည် မျိုးစိတ်များ၏ သဘာဝမျိုးရိုးဗီဇကို ပြောင်းလဲစေသည့် ဗီဇများကို တောရိုင်းလူများထံ မတော်တဆ လွှဲပြောင်းမှုဖြစ်စေနိုင်သည်။ ဤဖွံ့ဖြိုးတိုးတက်မှုသည် ဂေဟစနစ်များ ဟန်ချက်ညီမှုနှင့် အချို့သောမျိုးစိတ်များ၏ ရှင်သန်မှုအတွက် မလိုလားအပ်သော အကျိုးဆက်များ ရှိနိုင်သည်။

မျိုးရိုးဗီဇ ဖျက်ဆီးခြင်း၏ သက်ရောက်မှုများ

မျိုးရိုးဗီဇဖောက်ပြန်မှု၏ ကျယ်ပြန့်သောသက်ရောက်မှုများ ပါဝင်နိုင်သည်-

• မျိုးရိုးဗီဇ တည်းဖြတ်ခြင်းကို ခံခဲ့ရသော လူတစ်ဦးချင်းစီအတွက် မရည်ရွယ်ဘဲ ကျန်းမာရေးဆိုင်ရာ အကျိုးဆက်များကို တိုးလာစေပြီး တရားစွဲမှုများနှင့် တင်းကြပ်သော စည်းမျဉ်းများ တိုးလာစေသည်။
• ဒီဇိုင်နာ ကလေးငယ်များ ဖန်တီးခြင်း သို့မဟုတ် လူသားစွမ်းရည်များ မြှင့်တင်ခြင်းကဲ့သို့သော မေးခွန်းထုတ်စရာ ရည်ရွယ်ချက်များအတွက် မျိုးဗီဇတည်းဖြတ်ခြင်းအတွက် အသုံးပြုနိုင်သည့် အလားအလာများ။ ၎င်းတို့ကို ပိုမိုတိကျစေရန် နည်းလမ်းများအပါအဝင် မျိုးရိုးဗီဇတည်းဖြတ်ရေးကိရိယာများဆိုင်ရာ သုတေသနပြုမှုများ တိုးမြှင့်ခဲ့သည်။
• ကမ္ဘာလုံးဆိုင်ရာ ဂေဟစနစ်ကို အနှောင့်အယှက်ဖြစ်စေသည့် အပြုအမူဆိုင်ရာ အပြောင်းအလဲများကို ထင်ရှားစေနိုင်သော ပြုပြင်ထားသောမျိုးစိတ်များ။
• လူသားနှင့် တိရစ္ဆာန်ကျန်းမာရေးအတွက် ရေရှည်အကျိုးဆက်ဖြစ်စေနိုင်သော မျိုးဗီဇပြုပြင်ထားသော သီးနှံများ။

စဉ်းစားရန်မေးခွန်းများ

• မျိုးရိုးဗီဇ ဖျက်ဆီးမှုနှင့်ပတ်သက်၍ သင်၏ ကနဦး အတွေး သို့မဟုတ် စိုးရိမ်ပူပန်မှုများက အဘယ်နည်း။
• သုတေသီများနှင့် မူဝါဒချမှတ်သူများသည် မျိုးဗီဇဖောက်ပြန်မှု၏ အလားအလာရှိသော အန္တရာယ်များကို လုံလောက်စွာ ဖြေရှင်းနေသည်ဟု သင်ထင်ပါသလား။