Phaages : ပဋိဇီဝဆေး အစားထိုး ?

• Author:
• စာရေးသူနာမည်

  Quantumrun Foresight
• မေလ 6, 2022

ဝိပဿနာ အကျဉ်းချုပ်

ဘက်တီးရီးယားများကို သတ်သတ်မှတ်မှတ် ပစ်မှတ်ထားပြီး သတ်ပစ်ရန် တီထွင်ထားသည့် Phaages ဗိုင်းရပ်စ်များသည် အလွန်အကျွံသုံးစွဲခြင်းကြောင့် ထိရောက်မှုနည်းပါးလာပြီး ဘက်တီးရီးယားများကို ခံနိုင်ရည်ရှိသောကြောင့် ထိရောက်မှုနည်းပါးသည့် ပဋိဇီဝဆေးများအတွက် အလားအလာရှိသော အစားထိုးတစ်မျိုးကို ပေးဆောင်ပါသည်။ Phaages ၏အသုံးချမှုသည် တိရစ္ဆာန်များနှင့် အစားအစာထုတ်လုပ်ခြင်းအထိ လူသားဖျားနာမှုများကို ကျော်လွန်ပြီး သီးနှံအထွက်နှုန်းတိုးစေခြင်း၊ ကုန်ကျစရိတ်များ လျှော့ချခြင်းနှင့် တောင်သူလယ်သမားများအတွက် ဘက်တီးရီးယားများကို တိုက်ထုတ်သည့် ကိရိယာအသစ်များ ပံ့ပိုးပေးခြင်းတို့ ဖြစ်နိုင်ချေရှိသည်။ phages ၏ရေရှည်သက်ရောက်မှုများတွင် ကျန်းမာရေးစောင့်ရှောက်မှုလုပ်ငန်းခွဲများတွင် မျှတသောကမ္ဘာ့အစားအစာဖြန့်ဖြူးမှုနှင့် ကြီးထွားမှု၊ အလားအလာရှိသောဂေဟဗေဒအကျိုးဆက်များ၊ ကျင့်ဝတ်ဆိုင်ရာငြင်းခုံမှုများနှင့် ပဋိဇီဝဆေးယဉ်ပါးကူးစက်မှုအသစ်များ၏အန္တရာယ်ကဲ့သို့သောစိန်ခေါ်မှုများပါဝင်သည်။

Phaages ဆက်စပ်မှု

ပဋိဇီဝဆေးများသည် လွန်ခဲ့သည့်ရာစုနှစ်များအတွင်း ကျယ်ပြန့်သောရောဂါများကို တိုက်ဖျက်ရန် လူသားများအား အရေးကြီးသော ခုခံကာကွယ်မှုပေးစွမ်းခဲ့သည်။ သို့သော် ၎င်းတို့၏ အလွန်အကျွံသုံးစွဲမှုကြောင့် အချို့သော ဘက်တီးရီးယားများသည် အများစုကို ခံနိုင်ရည်ရှိလာစေပြီး အချို့ကိစ္စများတွင် အားလုံးသိထားသော ပဋိဇီဝဆေးများဖြစ်သည်။ ကံကောင်းထောက်မစွာ၊ phages သည် ပဋိဇီဝဆေးခံနိုင်ရည်ရှိသော ရောဂါများဖြင့် ပြည့်နှက်နေသော အန္တရာယ်ရှိသော အနာဂတ်ကို ကာကွယ်ရန် အလားအလာရှိသော အစားထိုးနည်းလမ်းကို ကိုယ်စားပြုသည်။ 

2000 ခုနှစ်မှ 2015 ခုနှစ်အတွင်း ကမ္ဘာတစ်ဝှမ်းတွင် ပဋိဇီဝဆေးများ သုံးစွဲမှု 26.2 ရာခိုင်နှုန်း တိုးလာကြောင်း ကမ္ဘာ့ကျန်းမာရေးအဖွဲ့ အမျိုးအစားခွဲသည့် ဒေတာဘေ့စ်အရ သိရသည်။ မကြာသေးမီဆယ်စုနှစ်များအတွင်း ပဋိဇီဝဆေးများ အလွန်အကျွံသုံးစွဲခြင်းကြောင့် ပစ်မှတ်ထားသော ဘက်တီးရီးယားအများအပြားသည် ပဋိဇီဝဆေးများကို ခံနိုင်ရည်ရှိလာစေသည်။ ဤဖွံ့ဖြိုးတိုးတက်မှုသည် လူနှင့်တိရစ္ဆာန်တိရစ္ဆာန်များ ဘက်တီးရီးယားပိုးမွှားကူးစက်မှုဒဏ်ကို ပိုမိုခံနိုင်ရည်ရှိစေကာ “စူပါပိုးကောင်များ” ဟုခေါ်သော ဖွံ့ဖြိုးတိုးတက်မှုကို အထောက်အကူဖြစ်စေသည်။ 

Phaages သည် ပဋိဇီဝဆေးများထက် ကွဲပြားစွာ လုပ်ဆောင်သောကြောင့် ဤဖွံ့ဖြိုးဆဲလမ်းကြောင်းအတွက် အလားအလာရှိသော အဖြေကို ပေးဆောင်ပါသည်။ ရိုးရှင်းစွာပြောရလျှင်၊ phages များသည် ဘက်တီးရီးယားပုံစံများကို ရွေးချယ်၍ ပစ်မှတ်ထားပြီး သတ်ပစ်ရန် တီထွင်ထားသော ဗိုင်းရပ်စ်များဖြစ်သည်။ Phaages များကို ရှာဖွေပြီးနောက် ပစ်မှတ်ထားသော ဘက်တီးရီးယားဆဲလ်များအတွင်း ၎င်းတို့ကိုယ်ကို ထိုးသွင်းကာ ဘက်တီးရီးယားများကို ဖျက်ဆီးပြီးနောက် ပြန့်ကျဲသွားသည်အထိ မျိုးပွားသည်။ ဘက်တီးရီးယားများကိုကုသရန် phages မှပြသထားသည့်ကတိက Texas A&M တက္ကသိုလ်သည် Phage နည်းပညာစင်တာကို 2010 ခုနှစ်တွင်ဖွင့်လှစ်ရန်ဦးဆောင်ခဲ့သည်။ 

အနှောင့်အယှက်ဖြစ်စေတယ်။

PGH နှင့် အခြားသော startups အများအပြားသည် လူသားဖျားနာမှုများထက် ကျော်လွန်၍ အသုံးချနိုင်သည်ဟု ယုံကြည်ကြပြီး အထူးသဖြင့် မွေးမြူရေးနှင့် အစားအစာထုတ်လုပ်သည့် လုပ်ငန်းများတွင် ဖြစ်သည်။ ထုတ်လုပ်သည့် phage ကုထုံးများ၏ နှိုင်းယှဥ်တတ်နိုင်မှုနှင့် အမေရိကန်ပြည်ထောင်စုရှိ ဖက်ဒရယ်ဆေးဝါးစီမံကွပ်ကဲမှု ကင်းရှင်းမှုရရှိခြင်းသည် ပဋိဇီဝဆေးများနှင့် နှိုင်းယှဉ်ပါက စျေးနှုန်းဆက်လက်ထိန်းထားနိုင်ပြီး လယ်သမားများအား ဘက်တီးရီးယားတိုက်ခိုက်ရေးလက်နက်အသစ်များကို ရရှိနိုင်မည်ဖြစ်သည်။ သို့သော်၊ ၎င်းတို့၏ ကျယ်ကျယ်ပြန့်ပြန့်အသုံးပြုမှုအတွက် သယ်ယူပို့ဆောင်ရေးဆိုင်ရာ စိန်ခေါ်မှုတစ်ရပ်ဖြစ်စေသည့် ဖာ့ခ်ျများကို 4°C တွင် သိမ်းဆည်းထားရန် လိုအပ်ပါသည်။ 

ပစ်မှတ်ဘက်တီးရီးယားများကို ဖျက်ဆီးရန် လိုအပ်သော ဗိုင်းရပ်စ်များကို အချိုးကျ ချဲ့ထွင်ပေးခြင်းဖြင့် လယ်သမားများသည် ၎င်းတို့၏ တိရစ္ဆာန်များတွင် ဘက်တီးရီးယားရောဂါ အန္တရာယ်များကို စိုးရိမ်စရာ မရှိတော့ပါ။ အလားတူပင်၊ စပါးသီးနှံများသည် ဘက်တီးရီးယားရောဂါများကို ခုခံကာကွယ်ရာတွင်လည်း အစားအသောက်သီးနှံများကို ကူညီပေးနိုင်ပြီး လယ်သမားများအား သီးနှံများ ပိုမိုရိတ်သိမ်းနိုင်သောကြောင့် သီးနှံအထွက်နှုန်းနှင့် အမြတ်အစွန်းများ တိုးမြင့်လာစေရန် ကူညီပေးကာ နောက်ဆုံးတွင် စိုက်ပျိုးရေးလုပ်ငန်းကို ကုန်ကျစရိတ် သက်သာစေပြီး ၎င်းတို့၏ လုပ်ငန်းလည်ပတ်မှုနှုန်းကို တိုးမြှင့်ပေးမည်ဖြစ်သည်။ 

2020 ခုနှစ်များနှောင်းပိုင်းတွင်၊ ဤအထင်ကြီးစရာကောင်းသောအကျိုးခံစားခွင့်များသည် အထူးသဖြင့် သိသိသာသာ စိုက်ပျိုးရေးပို့ကုန်များထုတ်လုပ်သော နိုင်ငံများတွင် စီးပွားဖြစ်စကေးဖြင့် လက်ခံကျင့်သုံးသော phage ကုသမှုများကို မြင်တွေ့ရမည်ဖြစ်သည်။ သင့်လျော်သောအပူချိန်တွင် ဖာ့ခ်ျသိုလှောင်ရန် လိုအပ်မှုသည် စိုက်ပျိုးရေးနှင့် ကျန်းမာရေးစောင့်ရှောက်မှုစက်မှုလုပ်ငန်းများအတွင်း phage အသုံးပြုမှုကို ပံ့ပိုးရန်အတွက် မိုဘိုင်းအအေးခန်းယူနစ်အသစ်များကို တီထွင်ထုတ်လုပ်ရန် ဦးတည်သွားနိုင်သည်။ တစ်နည်းအားဖြင့်၊ 2030 ခုနှစ်များတွင် သိပ္ပံပညာရှင်များသည် လေဖြန်းခြောက်ခြင်းကဲ့သို့ ရေခဲသေတ္တာမလိုအပ်သော သိုလှောင်မှုနည်းလမ်းများကို တီထွင်နိုင်ခဲ့ပြီး ၎င်းသည် phages များကို အခန်းအပူချိန်တွင် အချိန်ကြာမြင့်စွာ သိမ်းဆည်းထားနိုင်သည်ကို မြင်တွေ့နိုင်သည်။ 

Phaages ၏သက်ရောက်မှုများ

Phaages ၏ ကျယ်ပြန့်သောသက်ရောက်မှုများ ပါဝင်နိုင်သည်-

• စားနပ်ရိက္ခာပိုလျှံသော ရိတ်သိမ်းမှုနှင့် ပိုလျှံသော ထုတ်လုပ်မှုများကြောင့် အစာရေစာပြတ်လပ်မှု ခံစားနေရသော နိုင်ငံများသို့ ဖြန့်ဝေပေးခြင်းဖြင့် ရရှိလာသော စားနပ်ရိက္ခာပိုလျှံမှုများသည် ကမ္ဘာလုံးဆိုင်ရာ စားနပ်ရိက္ခာ ဖြန့်ဖြူးမှုကို ပိုမိုမျှတစေပြီး ဆင်းရဲနွမ်းပါးသော ဒေသများတွင် ငတ်မွတ်မှု လျော့ပါးစေနိုင်သည်။
• သက်တမ်းတိုးနှုန်းများ တိုးမြင့်လာကာ လူသားလူနာများနှင့် တိရစ္ဆာန်များ ပဋိဇီဝဆေးခံနိုင်ရည်ရှိသော ရောဂါပိုးများ ခံစားနေရသော တိရစ္ဆာန်များအတွက် ကျန်းမာရေးစောင့်ရှောက်မှု ကုန်ကျစရိတ်များ လျှော့ချပေးကာ ယခင်က ကုသခွင့်မရှိသည့်အခါတွင် နောက်ဆုံးတွင် ကုသမှုကို ခံယူနိုင်ကာ ကျန်းမာသော လူဦးရေနှင့် ပိုမိုရေရှည်တည်တံ့သော ကျန်းမာရေးစောင့်ရှောက်မှုစနစ်များ ရရှိစေသည်။
• phage သုတေသန၊ ထုတ်လုပ်မှုနှင့် ဖြန့်ဖြူးရေးတွင် မြှုပ်နှံထားသည့် ကျန်းမာရေးစောင့်ရှောက်မှုလုပ်ငန်းခွဲ၏ အရှိန်အဟုန်ဖြင့် တိုးတက်မှုသည် အလုပ်အကိုင်အခွင့်အလမ်းသစ်များရရှိစေပြီး ဇီဝနည်းပညာကဏ္ဍတွင် စီးပွားရေးတိုးတက်မှုအတွက် အထောက်အကူဖြစ်စေပါသည်။
• phages သည် ကလေးသေဆုံးမှုနှုန်းကို လျှော့ချနိုင်သောကြောင့် ကမ္ဘာတစ်ဝှမ်းရှိ လူဦးရေတိုးပွားမှုကိန်းဂဏန်းများကို ကျိုးနွံစွာပံ့ပိုးခြင်းဖြင့် ကလေးသေဆုံးမှုနှုန်းကို ပိုမိုတည်ငြိမ်သော လူဦးရေလမ်းကြောင်းများနှင့် တိုးပွားလာသော လုပ်သားအင်အားမှ အလားအလာရှိသော စီးပွားရေးအကျိုးအမြတ်များကို ဖြစ်ပေါ်စေပါသည်။
• စိုက်ပျိုးရေးတွင် ဖားများကို လွန်ကဲစွာ မှီခိုအားထားခြင်းကြောင့် ဖြစ်နိုင်ခြေရှိသော မမြင်နိုင်သော ဂေဟစနစ်ဆိုင်ရာ အကျိုးဆက်များနှင့် ဇီဝမျိုးစုံမျိုးကွဲများကို ထိန်းသိမ်းရာတွင် စိန်ခေါ်မှုများကို ဖြစ်စေသည်။
• ကျင့်ဝတ်ဆိုင်ရာ စိုးရိမ်ပူပန်မှုများနှင့် ဆေးဝါးနှင့် စိုက်ပျိုးရေးတွင် ဖာ့ခ်ျအသုံးပြုမှုအပေါ် ကျင့်ဝတ်ဆိုင်ရာ စိုးရိမ်ပူပန်မှုများနှင့် ဆွေးနွေးငြင်းခုံမှုများသည် အချို့သောဒေသများတွင် တိုးတက်မှုကို ဟန့်တားနိုင်သည့် ရှုပ်ထွေးသော စည်းမျဉ်းစည်းကမ်းဆိုင်ရာ ရှုခင်းများကို ဖြစ်ပေါ်စေသည်။
• လက်ဝါးကြီးအုပ်မှုများ သို့မဟုတ် oligopolies များသည် phage စက်မှုလုပ်ငန်းအတွင်း ဖွဲ့စည်းရန် အလားအလာရှိပြီး အဆိုပါအရေးကြီးသောအရင်းအမြစ်များကို မညီမျှစွာဝင်ရောက်ခွင့်နှင့် အသေးစားစီးပွားရေးလုပ်ငန်းများနှင့် စားသုံးသူများအပေါ် အလားအလာရှိသော ဆိုးကျိုးများဖြစ်ပေါ်စေသည်။
• ပိုးသတ်ဆေးယဉ်ပါးသော ပိုးမွှားမျိုးကွဲအသစ်များ၏ အန္တရာယ်သည် ဖာ့ခ်ျများကို မှန်ကန်စွာအသုံးပြုခြင်းကြောင့် ကျန်းမာရေးစောင့်ရှောက်မှုတွင် နောက်ထပ်စိန်ခေါ်မှုများနှင့် အလားအလာရှိသော ပြည်သူ့ကျန်းမာရေးအကျပ်အတည်းများကို ဖြစ်ပေါ်စေသည်။

စဉ်းစားရန်မေးခွန်းများ

• စိုက်ပျိုးရေးနှင့် ကျန်းမာရေး လုပ်ငန်းများတွင် ဖာ့ခ်ျ၏ ဆိုးကျိုးများ မည်သို့ရှိနိုင်သနည်း။ 
• superbug နှင့် virus များသည် phages ကိုခံနိုင်ရည်ရှိလာနိုင်သည်ဟုသင်ယုံကြည်ပါသလား။