Lyme ရောဂါ- ရာသီဥတုပြောင်းလဲမှုက ဒီရောဂါကို ပြန့်ပွားစေသလား။

• Author:
• စာရေးသူနာမည်

  Quantumrun Foresight
• ဖေဖေါ်ဝါရီလ 27, 2022

ဝိပဿနာ အကျဉ်းချုပ်

အမေရိကန်နိုင်ငံတွင် အဖြစ်များသော ဗိုင်းရပ်စ်ပိုးကြောင့်ဖြစ်သော Lyme ရောဂါသည် မှင်ကိုက်ခြင်းမှတစ်ဆင့် ကူးစက်နိုင်ပြီး မကုသပါက ပြင်းထန်သော ကျန်းမာရေးဆိုင်ရာ နောက်ဆက်တွဲပြဿနာများ ဖြစ်ပေါ်လာနိုင်သည်။ မြို့ပြအသွင်ကူးပြောင်းမှုနှင့် ရာသီဥတုဖောက်ပြန်မှုသည် မှက်များပျံ့နှံ့မှုကို အထောက်အကူဖြစ်စေပြီး လူနှင့်ထိတွေ့မှုတိုးလာကာ Lyme ရောဂါဖြစ်နိုင်ချေကို တိုးလာစေပါသည်။ ရောဂါကို တိုက်ဖျက်ရန် ကြိုးပမ်းသော်လည်း ၎င်း၏ လျင်မြန်သော ပျံ့နှံ့မှုသည် ပြင်ပအပန်းဖြေမှု အလေ့အထများ ပြောင်းလဲခြင်းမှ မြို့ပြစီမံကိန်းနှင့် ထိန်းသိမ်းရေး ကြိုးပမ်းမှုများကို လွှမ်းမိုးမှုအထိ သိသိသာသာ သက်ရောက်မှုရှိသည်။

Lyme ရောဂါအကြောင်းဆက်စပ် 

Lyme ရောဂါကြောင့်ဖြစ်ရတဲ့၊ borrelia burgdorferi ရံဖန်ရံခါ borrelia Mayonii၊ သည် US တွင် အဖြစ်အများဆုံး ဗိုင်းရပ်စ်ပိုးကူးစက်သောရောဂါဖြစ်သည်။ ရောဂါကူးစက်ခံထားရသော ခြေမည်းမှက်များ အကိုက်ခံရခြင်းမှ တစ်ဆင့် ကူးစက်သည်။ ပုံမှန်လက္ခဏာများတွင် အဖျားတက်ခြင်း၊ ပင်ပန်းနွမ်းနယ်ခြင်း၊ ခေါင်းကိုက်ခြင်းနှင့် ထင်ရှားသော အရေပြားအဖုများ ပါဝင်သည်။ erythema migrans. မကုသရသေးသော ရောဂါပိုးသည် နှလုံး၊ အဆစ်များနှင့် အာရုံကြောစနစ်များသို့ ကူးစက်နိုင်သည်။ Lyme ရောဂါရှာဖွေတွေ့ရှိမှုသည် မှင်များနှင့်ထိတွေ့ခြင်း၏ဖြစ်နိုင်ခြေနှင့် ရုပ်ပိုင်းဆိုင်ရာလက္ခဏာများပြသခြင်းအပေါ် အခြေခံသည်။ 

မှင်များသည် အများအားဖြင့် New England သစ်တောများ နှင့် US ရှိ အခြားသစ်တောများ နှင့် ဆက်စပ်နေပါသည်။ သို့သော်၊ သုတေသနအသစ်အရ ကယ်လီဖိုးနီးယားမြောက်ပိုင်းရှိ ကမ်းခြေများအနီးတွင် Lyme ရောဂါသယ်ဆောင်သည့် မှက်များကို ပထမဆုံးအကြိမ် ရှာဖွေတွေ့ရှိခဲ့ကြောင်း သုတေသနအသစ်က ဖော်ပြသည်။ အမေရိကန်နိုင်ငံ အရှေ့ပိုင်းရှိ သစ်တောများ အပါအဝင် တောရိုင်းမြေများတွင် လူသားများ အခြေချနေထိုင်မှု တိုးလာခြင်းကြောင့် Lyme ရောဂါ ဖြစ်ပွားနိုင်ခြေ တိုးမြင့်လာခြင်းနှင့် ဆက်စပ်နေသော သစ်တောများ အပိုင်းပိုင်း ကွဲအက်နေသော သစ်တောများ နေထိုင်ရာများကို ဖြစ်ပေါ်စေခဲ့သည်။ ဥပမာအားဖြင့် အိမ်ရာအသစ်တည်ဆောက်မှုများသည် ယခင်က သစ်တော သို့မဟုတ် မဖွံ့ဖြိုးသေးသော ဒေသများတွင် နေထိုင်ခဲ့သော မှင်ကောင်များနှင့် ထိတွေ့ဆက်ဆံလာစေသည်။ 

မြို့ပြချဲ့ထွင်ခြင်းသည် သွေးအစာစားရန် လိုအပ်သည့် ကြွက်များနှင့် သမင်အရေအတွက် တိုးမြင့်လာစေပြီး ကြွက်ဦးရေ တိုးလာနိုင်သည်။ US Environmental Protection Agency ၏ အဆိုအရ အပူချိန်နှင့် စိုထိုင်းဆသည် သမင်မွှားများ၏ အဖြစ်များမှုနှင့် ဘဝသံသရာအပေါ် သိသာထင်ရှားသော သက်ရောက်မှုရှိသည်။ ဥပမာအားဖြင့်၊ အနည်းဆုံး စိုထိုင်းဆ ၈၅ ရာခိုင်နှုန်းရှိသော နေရာများတွင် သမင်မှက်များ ပေါက်ရောက်ပြီး အပူချိန် ၄၅ ဒီဂရီဖာရင်ဟိုက်ထက် ကျော်လွန်သောအခါတွင် အတက်ကြွဆုံးဖြစ်သည်။ ရလဒ်အနေဖြင့် ရာသီဥတုပြောင်းလဲမှုနှင့် ဆက်စပ်နေသော အပူချိန်မြင့်တက်လာခြင်းသည် သင့်လျော်သော တိပ်များနေထိုင်ရာ ဧရိယာကို ချဲ့ထွင်ရန် မျှော်မှန်းထားပြီး Lyme ရောဂါ ပြန့်ပွားမှုကို ဖြစ်ပေါ်စေသည့် အချက်များစွာထဲမှ တစ်ခုဖြစ်သည်။

အနှောင့်အယှက်ဖြစ်စေတယ်။

အမေရိကန်နိုင်ငံသား မည်မျှ Lyme ရောဂါ ကူးစက်ခံရသည်ကို မသိရသေးသော်လည်း US Centers for Disease Control and Prevention (CDC) မှ ထုတ်ပြန်သော နောက်ဆုံး အထောက်အထားများအရ နှစ်စဉ် အမေရိကန်နိုင်ငံသား 476,000 သည် ရောဂါအတွက် ခွဲခြားသတ်မှတ်ပြီး ကုသပေးနေကြောင်း သိရသည်။ ပြည်နယ် 50 လုံးတွင်ဖြစ်ပွားမှုအစီရင်ခံစာများရှိသည်။ အဓိက ဆေးခန်းလိုအပ်ချက်တွင် ပိုမိုကောင်းမွန်သော ရောဂါရှာဖွေရေး အတွက် လိုအပ်ချက်များ ပါဝင်ပါသည်။ ၎င်းတွင် ပဋိပစ္စည်းစစ်ဆေးမှုသည် ၎င်းအား စိတ်ချယုံကြည်စွာ သိရှိနိုင်သည့်အပြင် Lyme ရောဂါ ကာကွယ်ဆေးများ ဖော်ထုတ်ခြင်းမပြုမီ အစောပိုင်း Lyme ရောဂါကို ဖော်ထုတ်နိုင်မှု ပါဝင်သည်။ 

လတ်တလော US National Climate Assessment (NCA4) မှ ရာစုနှစ်လယ်ပိုင်း ခန့်မှန်းချက်များအရ နှစ်စဉ် ပျမ်းမျှအပူချိန်တွင် နှစ်ဒီဂရီ စင်တီဂရိတ် တိုးလာပါက- နိုင်ငံတွင်း Lyme ရောဂါ ဖြစ်ပွားမှု အရေအတွက်သည် လာမည့်တွင် 20 ရာခိုင်နှုန်းကျော် တိုးလာမည်ဟု ခန့်မှန်းရပါသည်။ ဆယ်စုနှစ်များ။ ဤတွေ့ရှိချက်များသည် ပြည်သူ့ကျန်းမာရေးကျွမ်းကျင်သူများ၊ ဆေးခန်းများနှင့် မူဝါဒချမှတ်သူများအား ကြိုတင်ပြင်ဆင်မှုနှင့် တုံ့ပြန်မှုများကို အားကောင်းလာစေရန်နှင့် ပြင်ပလှုပ်ရှားမှုများတွင် ပါဝင်ဆောင်ရွက်သည့်အခါ သတိထားလုပ်ဆောင်ရန် လိုအပ်ကြောင်း လူထုသိရှိနားလည်မှုကို မြှင့်တင်ပေးနိုင်ပါသည်။ ပစ္စုပ္ပန်နှင့် အနာဂတ်မြေယာအသုံးပြုမှုပြောင်းလဲမှုများသည် လူသား၏ရောဂါအန္တရာယ်အပေါ် မည်ကဲ့သို့လွှမ်းမိုးနိုင်ဖွယ်ရှိကြောင်း နားလည်ခြင်းသည် ရောဂါဂေဟဗေဒပညာရှင်များ၊ ကူးစက်ရောဂါဗေဒပညာရှင်များနှင့် ပြည်သူ့ကျန်းမာရေးပညာရှင်များအတွက် ဦးစားပေးကိစ္စဖြစ်လာပါသည်။

ဖက်ဒရယ်အစိုးရ၏ ရင်းနှီးမြုပ်နှံမှုများ များပြားနေသော်လည်း၊ Lyme နှင့် အခြားသော မှင်ပေါက်သောရောဂါများ လျင်မြန်စွာ မြင့်တက်လာသည်။ CDC ၏ အဆိုအရ၊ တစ်ကိုယ်ရည် အကာအကွယ်သည် Lyme ရောဂါကို တိုက်ဖျက်ရန် အကောင်းဆုံး အတားအဆီးဖြစ်ပြီး အိမ်တစ်အိမ်ချင်းစီအတွက် ရှုခင်းပြောင်းလဲမှုများနှင့် acaricide ကုသမှုများ ပါဝင်သည်။ သို့သော်လည်း ဤအစီအမံများထဲမှ မည်သည့်အရာကမဆို လုပ်ဆောင်ကြောင်း အထောက်အထား အကန့်အသတ်ရှိပါသည်။ အိမ်နောက်ဖေးတွင် ပိုးသတ်ဆေးအသုံးပြုခြင်းသည် မှင်နံပါတ်များကို လျှော့ချပေးသော်လည်း လူ၏နာမကျန်းမှု သို့မဟုတ် မှက်-လူသား အပြန်အလှန်အကျိုးသက်ရောက်မှုကို တိုက်ရိုက်သက်ရောက်မှုမရှိပါ။

Lyme ရောဂါပြန့်ပွားခြင်း၏သက်ရောက်မှုများ

Lyme ရောဂါပျံ့နှံ့မှု၏ ကျယ်ပြန့်သောသက်ရောက်မှုများ ပါဝင်နိုင်သည်-

• Lyme ရောဂါအတွက် သုတေသန ရန်ပုံငွေ တိုးလာခြင်းကြောင့် ရောဂါအကြောင်း ပိုနားလည်လာပြီး ပိုမိုကောင်းမွန်သော ကုသမှု ရွေးချယ်မှုများကို ဖြစ်ပေါ်စေပါသည်။
• ရပ်ရွာလူထုအသိပညာပေးအစီအစဉ်များဖန်တီးခြင်းဖြင့် ဘေးအန္တရာယ်များနှင့် ကြိုတင်ကာကွယ်မှုအစီအမံများအကြောင်း အများပြည်သူကို ပိုမိုသိရှိလာစေသည်။
• မြို့ပြစီမံကိန်းရေးဆွဲသူများနှင့် သဘာဝပတ်ဝန်းကျင်ထိန်းသိမ်းရေးသမားများအကြား ပူးပေါင်းဆောင်ရွက်မှု တိုးမြင့်လာကာ သဘာဝနေထိုင်ရာများကို လေးစားလိုက်နာကာ လူနှင့် တောရိုင်းတိရစ္ဆာန် ပဋိပက္ခများကို လျှော့ချပေးသည့် မြို့ဒီဇိုင်းများကို ဖြစ်ပေါ်စေသည်။
• Lyme ရောဂါကာကွယ်ခြင်းဆိုင်ရာ ထုတ်ကုန်များအတွက် စျေးကွက်သစ်တစ်ခု ပေါ်ပေါက်လာခြင်းကြောင့် စားသုံးသူများသည် အကာအကွယ်ပစ္စည်းကိရိယာများနှင့် ဖျက်ဆေးများကို ပိုမိုသုံးစွဲလာကြသည်။
• လူများသည် ပိုမိုသတိထားလာကာ အချို့သောလှုပ်ရှားမှုများကို ရှောင်ရှားခြင်းဖြင့် ပြင်ပအပန်းဖြေအလေ့အထများ ပြောင်းလဲလာကာ စခန်းချသည့်နေရာများ သို့မဟုတ် တောင်တက်ခရီးသည်များကဲ့သို့ စီးပွားရေးလုပ်ငန်းများအတွက် ဆုံးရှုံးမှုများဖြစ်လာနိုင်သည်။
• Lyme ရောဂါ ဖြစ်ပွားနိုင်ခြေ မြင့်မားသည့် ဧရိယာများရှိ အိမ်ခြံမြေတန်ဖိုးများ ကျဆင်းလာကာ အိမ်ပိုင်ရှင်များနှင့် အိမ်ခြံမြေလုပ်ငန်းကို ထိခိုက်နိုင်သည်။
• အစိုးရက မြေယာဖွံ့ဖြိုးတိုးတက်ရေးဆိုင်ရာ တင်းကျပ်သော စည်းမျဉ်းများကို ပြဋ္ဌာန်းလိုက်ခြင်းကြောင့် ဆောက်လုပ်ရေးကုမ္ပဏီများအတွက် ကုန်ကျစရိတ်များ မြင့်တက်လာပြီး မြို့ပြချဲ့ထွင်ရာတွင် နှောင့်နှေးမှုများ ဖြစ်လာနိုင်သည်။
• ထိခိုက်ခံစားရသူများသည် ကုသမှုအတွက် အလုပ်မှအနားယူကြပြီး ကဏ္ဍအသီးသီးရှိ ကုန်ထုတ်စွမ်းအားကို ထိခိုက်ခြင်းကြောင့် အလုပ်သမားပျက်ကွက်မှုတွင် တိုးလာခြင်းဖြစ်သည်။
• သဘာဝပတ်ဝန်းကျင် ထိန်းသိမ်းရေးအပေါ် အာရုံစိုက်မှု မြင့်မားလာကာ တင်းကျပ်သော မြေယာအသုံးပြုမှု မူဝါဒများကို ဖြစ်ပေါ်စေပြီး အချို့သော ဒေသများတွင် စက်မှုလုပ်ငန်းချဲ့ထွင်မှုကို ကန့်သတ်နိုင်ခြေရှိသည်။

စဉ်းစားရန်မေးခွန်းများ

• Lyme ရောဂါရှိသူကို သင်သိပါသလား။ ဒီရောဂါကို ကိုင်တွယ်ရတာ သူတို့ရဲ့ အတွေ့အကြုံက ဘယ်လိုလဲ။
• အပြင်ထွက်တဲ့အခါ ပိုးမွှားတွေမဖြစ်အောင် ဘယ်လိုသတိထားရမလဲ။