Verificatie van gelekte gegevens: het belang van de bescherming van klokkenluiders

• Auteur:
• auteursnaam

  Quantumrun-prognose
• 16 februari 2022

Samenvatting inzicht

Er zijn verschillende spraakmakende datalekken en klokkenluiderszaken geweest tegen corruptie en onethische activiteiten, maar er zijn geen wereldwijde normen om te bepalen hoe deze datalekken moeten worden gepubliceerd. Deze onderzoeken zijn echter nuttig gebleken bij het blootleggen van de illegale netwerken van de rijken en machtigen.

De gelekte gegevenscontext verifiëren

Een breed scala aan motivaties creëert de prikkels voor het lekken van gevoelige gegevens. Een van de redenen is politiek, waarbij natiestaten federale systemen hacken om kritieke informatie bloot te leggen om chaos te creëren of diensten te verstoren. De meest voorkomende omstandigheden waarin gegevens worden gepubliceerd, zijn echter klokkenluidersregelingen en onderzoeksjournalistiek. 

Een van de recente gevallen van klokkenluiden is de getuigenis uit 2021 van voormalig Facebook-datawetenschapper Frances Haugen. Tijdens haar getuigenis voor de Amerikaanse senaat voerde Haugen aan dat het socialemediabedrijf onethische algoritmen gebruikte om verdeeldheid te zaaien en kinderen negatief te beïnvloeden. Hoewel Haugen niet de eerste ex-Facebook-medewerker is die zich uitspreekt tegen het sociale netwerk, valt ze op als een sterke en overtuigende getuige. Haar diepgaande kennis van de bedrijfsvoering en officiële documentatie maken haar verslag des te geloofwaardiger.

Klokkenluidersregelingen kunnen echter behoorlijk complex zijn en het is nog steeds onduidelijk wie de informatie die wordt gepubliceerd, mag reguleren. Bovendien hebben verschillende organisaties, agentschappen en bedrijven hun richtlijnen voor klokkenluiders. Het Global Investigative Journalism Network (GIJN) heeft bijvoorbeeld zijn best practices voor het beschermen van gelekte gegevens en voorkennis. 

Enkele van de stappen die in de richtlijnen van de organisatie zijn opgenomen, zijn het beschermen van de anonimiteit van bronnen wanneer daarom wordt gevraagd en het verifiëren van de gegevens vanuit het oogpunt van algemeen belang en niet voor persoonlijk gewin. Originele documenten en datasets worden aangemoedigd om in hun geheel te worden gepubliceerd als dat veilig kan. Ten slotte raadt GIJN journalisten ten zeerste aan de tijd te nemen om de regelgevende kaders die vertrouwelijke informatie en bronnen beschermen volledig te begrijpen.

Disruptieve impact

Het jaar 2021 was een periode van verschillende uitgelekte datarapporten die de wereld schokten. In juni publiceerde de non-profitorganisatie ProPublica de gegevens van de Internal Revenue Services (IRS) van enkele van de rijkste mannen van de VS, waaronder Jeff Bezos, Bill Gates, Elon Musk en Warren Buffet. ProPublica ging in haar rapportages ook in op de authenticiteit van de bron. De organisatie hield vol dat ze de persoon die de IRS-bestanden had verzonden niet kende, en ProPublica had ook niet om de informatie gevraagd. Niettemin wekte het rapport een hernieuwde belangstelling voor belastinghervormingen.

Ondertussen, in september 2021, heeft een groep activistische journalisten genaamd DDoSecrets e-mail- en chatgegevens vrijgegeven van de extreemrechtse paramilitaire groep de Oath Keepers, waaronder details en communicatie van leden en donateurs. Het onderzoek naar de Oath Keepers nam toe na de aanval op het Capitool van 6 januari 2021, waarbij tientallen leden vermoedelijk betrokken waren. Terwijl de rel zich ontvouwde, zouden leden van de Oath Keepers-groep naar verluidt hebben gesproken over het beschermen van de vertegenwoordiger van Texas, Ronny Jackson, via sms, volgens gepubliceerde gerechtelijke documenten.

Toen, in oktober 2021, kondigde het International Consortium of Investigative Journalists (ICIJ) – dezelfde organisatie die de Luanda Leaks en Panama Papers aan het licht bracht – haar laatste onderzoek aan, genaamd Pandora Papers. Het rapport onthulde hoe wereldwijde elites een schaduwfinancieel systeem gebruiken om hun rijkdom te verbergen, zoals het gebruik van buitenlandse rekeningen voor belastingontduiking.

Gevolgen van het verifiëren van gelekte gegevens

Bredere implicaties van het verifiëren van gelekte gegevens kunnen zijn: 

• Journalisten worden steeds vaker opgeleid om internationaal en regionaal klokkenluidersbeleid en -kaders te begrijpen.
• Overheden werken hun klokkenluidersbeleid voortdurend bij om ervoor te zorgen dat ze het steeds veranderende digitale landschap vastleggen, inclusief hoe berichten en gegevens moeten worden versleuteld.
• Meer gelekte datarapporten gericht op de financiële activiteiten van rijke en invloedrijke mensen, wat leidde tot strengere anti-witwasregels.
• Bedrijven en politici werken samen met cyberbeveiligingstechnologiebedrijven om ervoor te zorgen dat hun gevoelige gegevens worden beschermd of indien nodig op afstand kunnen worden verwijderd.
• Toegenomen incidenten van hacktivisme, waarbij vrijwilligers overheids- en bedrijfssystemen infiltreren om illegale activiteiten aan het licht te brengen. Gevorderde hacktivisten kunnen steeds vaker kunstmatige-intelligentiesystemen ontwikkelen die zijn ontworpen om gerichte netwerken te infiltreren en de gestolen gegevens op grote schaal te verspreiden onder journalistennetwerken.

Vragen om te overwegen

• Wat zijn enkele van de gelekte gegevensrapporten die u onlangs hebt gelezen of gevolgd?
• Hoe kunnen gelekte gegevens anders worden geverifieerd en beschermd voor het algemeen belang?