Zopempha zaboma zofikira kumbuyo: Kodi mabungwe aboma ayenera kukhala ndi zidziwitso zachinsinsi?

• Author:
• Dzina la wolemba

  Quantumrun Foresight
• October 19, 2022

Chidule cha chidziwitso

Maboma ambiri akhala akukangana pankhani yoletsa kubisala pa intaneti chifukwa cha kuchuluka kwa ma cyberattack omwe akuchulukirachulukira. Mu 2020, Council of the European Union idavomereza chisankho pamutuwu. Pakadali pano, a US adalumikizana ndi Canada, India, Japan, UK, Australia, ndi New Zealand kuti alimbikitse makampani aukadaulo kuti apereke mwayi wobwerera kwawo kumayiko ena.

Boma limapempha kuti lipezeke panyumba

Kubisa ndi njira yosinthira deta kukhala mawonekedwe osamvetsetseka kuti asawerengedwe ndi anthu osaloledwa kapena mabungwe. Ukadaulowu suletsa munthu kupeza deta koma amamulepheretsa kuwona zomwezo. Ngakhale deta ikhoza kusinthidwa popanda kiyi, kuchita izi kumafuna chidziwitso chaukadaulo. 

Backdoor ndi njira yobisika yodutsa kutsimikizika kwa data kapena kubisa kuti mupeze zambiri popanda chilolezo. Khomo lakumbuyo limatha kupangidwa kukhala pulogalamu yamakompyuta pogwiritsa ntchito mapulogalamu osiyanasiyana kapena zida zapadera. Chipinda chimodzi chodziwika bwino komanso chovomerezeka ndi makina opanga mapulogalamu ake kapena chipangizo chomwe chimalola kampani kukonzanso mawu achinsinsi.

Pomwe luso laukadaulo ndi zigawenga zapaintaneti zikuchulukirachulukira, maboma akakamiza opereka chatekinoloje kuti apatse mabungwe aboma mwayi wobwerera kwawo, ponena kuti ndi chitetezo cha dziko. Mwachitsanzo, boma la United States lati akhazikitse zipangizo zamakompyuta n’cholinga choti boma lizitha kugwiritsa ntchito makompyuta ndi mafoni a m’manja a zigawenga komanso zigawenga zina. Limodzi mwamalingaliro oyambilira kumbuyoku linali mu 1993, pomwe US ​​National Security Agency idapanga Clipper Chip kuti ipatse omvera mwayi wolumikizana ndi ma encrypted. Ngakhale kunali kutengedwa mwaufulu, chip sichinagwiritsidwe ntchito kwambiri chifukwa cha kuphwanya kwachinsinsi kwa deta.

Zosokoneza

Ngakhale zitseko zakumbuyo zitha kuchitidwa nkhanza kusonkhanitsa zidziwitso kuchokera pamakamera awebusayiti ndi zidziwitso zanu, nthawi zina zimakhala ndi ntchito zina. Mwachitsanzo, opanga amawagwiritsa ntchito kukhazikitsa zosintha zotetezeka pazida ndi makina ogwiritsira ntchito. Maboma amaumirira kuti "makiyi agolide" apangidwe kuti athe kulola omvera kuti azitha kugwiritsa ntchito zida zawo zapakhomo.

Mu 2020, Lamulo Lovomerezeka Lofikira pa Encrypted Data Act lidayambitsidwa ndi opanga malamulo aku Republican. Ngati atakhazikitsidwa, zitha kufooketsa kabisidwe muzinthu zoyankhulirana kuti akuluakulu azamalamulo athe kupeza zida zomwe zili ndi chilolezo. Kuphatikiza apo, khomo lakumbuyo limatha kusiya anthu wamba pachiwopsezo cha zigawenga za pa intaneti. Poganizira kuchuluka kwa zovuta zamasiku a ziro (mwachitsanzo, obera omwe amagwiritsa ntchito zofooka zamakina atangokhazikitsidwa), akatswiri ena amakayikira kuti kuseri kwanyumba ndi njira yabwino kwambiri yothetsera vutoli. Komabe, biluyo sinapitirire kupitilira gawo lomwe adafunsidwa.

Chodetsa nkhawa kwambiri ndi chakuti ngati kulowa m'nyumba kumaphwanya ufulu wachinsinsi. Kuonjezera apo, chitseko chambuyo chikasiyidwa kuti chigwiritsidwe ntchito ndi malamulo, wina aliyense akhoza kuchipeza ndikuchigwiritsa ntchito molakwika, ndikupangitsa kubisako kukhala kopanda ntchito. Kuphatikiza apo, akatswiri ena amatengera malingaliro a katswiri wazofufuza wamkulu Andi Wilson Thompson ku New America's Open Technology Institute pomwe adati mabilu akumbuyo ndi vuto linanso pakubisa. 

Zotsatira za zopempha za boma zofikira kumbuyo

Zotsatira zochulukira za pempho la boma lofikira pakhomo pangaphatikizepo: 

• Maboma amanyalanyaza chilolezo ndi malamulo achinsinsi kukakamiza makampani kuti apereke zidziwitso zachinsinsi kuti anthu aziwunika.
• Ma telecom ndi othandizira pa intaneti akukakamizidwa kuti apititse patsogolo njira zawo zachitetezo cha cybersecurity kuti ateteze ku ziwopsezo zamasiku a zero zomwe zimachitika chifukwa chakumbuyo.
• Anthu ochulukirachulukira tsiku ndi tsiku amadzutsa nkhawa zakuphwanyidwa kwa zinsinsi zawo, zomwe zimabweretsa mikangano pakati pa nzika ndi owayimilira. 
• Makampani opanga matekinoloje akulamulidwa kuti apereke zidziwitso zosasinthika kapena chiopsezo cholangidwa kapena kulipitsidwa.
• Mabizinesi ang'onoang'ono ndi apakatikati (SMEs) akusintha chidwi chawo ndikupanga matekinoloje obisalira omwe safuna kuseri, kukopa makasitomala omwe amaika patsogolo zachinsinsi.
• Mabizinesi apadziko lonse lapansi akukumana ndi zovuta zotsatizana, akuyenera kutsatira malamulo osiyanasiyana obisalira mayiko, zomwe zingalepheretse ntchito zapadziko lonse lapansi.
• Mabungwe ophunzirira akuphatikiza maphunziro olimba achitetezo cha digito ndi zinsinsi m'maphunziro awo, kuwonetsa chidwi cha anthu komanso kuyang'ana kwawo kwa boma pazinthu izi.

Mafunso oyenera kuwaganizira

• Kodi zotsatira zina zomwe zingachitike ngati zidziwitso zachinsinsi zigwera m'manja mwa zigawenga za pa intaneti ndi ziti?
• Nanga mabungwe angateteze bwanji deta yawo kwa akuluakulu aboma?