Περιορισμένο Διαδίκτυο: Όταν η απειλή αποσύνδεσης γίνεται όπλο

• Συγγραφέας:
• όνομα συγγραφέα

  Quantumrun Foresight
• Οκτώβριος 31, 2022

Περίληψη Insight

Το διεθνές δίκαιο για τα ανθρώπινα δικαιώματα αναγνωρίζει ότι η πρόσβαση στο Διαδίκτυο έχει καταστεί θεμελιώδες δικαίωμα, συμπεριλαμβανομένου του δικαιώματος χρήσης του για ειρηνικές συναθροίσεις. Ωστόσο, περισσότερες χώρες έχουν περιορίσει ολοένα και περισσότερο την πρόσβασή τους στο Διαδίκτυο. Αυτοί οι περιορισμοί περιλαμβάνουν τερματισμούς που κυμαίνονται από ευρείας κλίμακας αποσύνδεση διαδικτυακού δικτύου και δικτύου κινητής τηλεφωνίας έως άλλες διακοπές δικτύου, όπως ο αποκλεισμός συγκεκριμένων υπηρεσιών ή εφαρμογών, συμπεριλαμβανομένων των πλατφορμών μέσων κοινωνικής δικτύωσης και των εφαρμογών ανταλλαγής μηνυμάτων.

Περιορισμένο περιβάλλον στο Διαδίκτυο

Υπήρξαν τουλάχιστον 768 διακοπές του Διαδικτύου που χρηματοδοτήθηκαν από την κυβέρνηση σε περισσότερες από 60 χώρες από το 2016, σύμφωνα με στοιχεία της μη κυβερνητικής οργάνωσης #KeepItOn Coalition. Περίπου 190 διακοπές λειτουργίας του Διαδικτύου παρεμπόδισαν τις ειρηνικές συνελεύσεις και σημειώθηκαν 55 εκλογικές διακοπές λειτουργίας. Επιπλέον, από τον Ιανουάριο του 2019 έως τον Μάιο του 2021, υπήρξαν 79 επιπλέον περιστατικά διακοπής λειτουργίας που σχετίζονται με διαμαρτυρίες, συμπεριλαμβανομένων πολλαπλών εκλογών σε χώρες όπως το Μπενίν, η Λευκορωσία, η Λαϊκή Δημοκρατία του Κονγκό, το Μαλάουι, η Ουγκάντα ​​και το Καζακστάν.

Το 2021, οι μη κερδοσκοπικοί οργανισμοί, η Access Now και το #KeepItOn κατέγραψαν 182 περιπτώσεις τερματισμού λειτουργίας σε 34 χώρες σε σύγκριση με 159 τερματισμούς λειτουργίας σε 29 χώρες που καταγράφηκαν το 2020. Η ανησυχητική αύξηση έδειξε πόσο καταπιεστική (και κοινή) έχει γίνει αυτή η μέθοδος δημόσιου ελέγχου. Με μια ενιαία, αποφασιστική δράση, οι αυταρχικές κυβερνήσεις μπορούν να απομονώσουν τους αντίστοιχους πληθυσμούς τους για να ελέγχουν καλύτερα τις πληροφορίες που λαμβάνουν.

Παραδείγματα είναι οι αρχές στην Αιθιοπία, τη Μιανμάρ και την Ινδία που έκλεισαν τις υπηρεσίες τους στο Διαδίκτυο το 2021 για να καταπνίξουν τη διαφωνία και να αποκτήσουν πολιτική εξουσία στους αντίστοιχους πολίτες τους. Ομοίως, οι ισραηλινοί βομβαρδισμοί στη Λωρίδα της Γάζας κατέστρεψαν πύργους τηλεπικοινωνιών που υποστήριζαν ζωτικής σημασίας επικοινωνιακές υποδομές και αίθουσες ειδήσεων για το Al Jazeera και το Associated Press.

Εν τω μεταξύ, οι κυβερνήσεις σε 22 χώρες περιόρισαν μια σειρά από πλατφόρμες επικοινωνίας. Για παράδειγμα, στο Πακιστάν, οι αρχές απέκλεισαν την πρόσβαση στο Facebook, το Twitter και το TikTok πριν από τις προγραμματισμένες αντικυβερνητικές διαδηλώσεις. Σε άλλες χώρες, οι αξιωματούχοι προχώρησαν ακόμη περισσότερο, θέτοντας εκτός νόμου τη χρήση εικονικών ιδιωτικών δικτύων (VPN) ή μπλοκάροντας την πρόσβαση σε αυτά.

Αποδιοργανωτικός αντίκτυπος

Το 2021, ο Ειδικός Εισηγητής Clement Voule ανέφερε στο Συμβούλιο Ανθρωπίνων Δικαιωμάτων των Ηνωμένων Εθνών (UNHCR) ότι οι διακοπές λειτουργίας του Διαδικτύου «διαρκούν περισσότερο» και «γίνονται πιο δύσκολο να εντοπιστούν». Υποστήριξε επίσης ότι αυτές οι μέθοδοι δεν ήταν αποκλειστικές για αυταρχικά καθεστώτα. Οι διακοπές λειτουργίας έχουν καταγραφεί σε δημοκρατικές χώρες σύμφωνα με τις ευρύτερες τάσεις. Στη Λατινική Αμερική, για παράδειγμα, η περιορισμένη πρόσβαση καταγράφηκε μόνο στη Νικαράγουα και τη Βενεζουέλα από το 2018. Ωστόσο, από το 2018, η Κολομβία, η Κούβα και ο Ισημερινός φέρεται να έχουν υιοθετήσει διακοπές λειτουργίας σε σχέση με μαζικές διαδηλώσεις.

Οι εθνικές υπηρεσίες ασφαλείας σε όλο τον κόσμο έχουν βελτιώσει την ικανότητά τους να «επιταχύνουν» το εύρος ζώνης σε συγκεκριμένες πόλεις και περιοχές για να αποτρέψουν τους διαδηλωτές από το να αλληλεπιδρούν μεταξύ τους εκ των προτέρων ή κατά τη διάρκεια διαμαρτυριών. Αυτές οι οργανώσεις επιβολής του νόμου συχνά στόχευαν συγκεκριμένα μέσα κοινωνικής δικτύωσης και εφαρμογές ανταλλαγής μηνυμάτων. Επιπλέον, η διακοπή της πρόσβασης στο Διαδίκτυο συνεχίστηκε κατά τη διάρκεια της πανδημίας COVID-19 και αμφισβήτησε την πρόσβαση των ανθρώπων σε βασικές υπηρεσίες υγείας. 

Το πάγωμα του Διαδικτύου και των κινητών τηλεφώνων συνοδεύτηκε από άλλα περιοριστικά μέτρα, όπως η ποινικοποίηση δημοσιογράφων και υπερασπιστών των ανθρωπίνων δικαιωμάτων κατά τη διάρκεια της πανδημίας. Η δημόσια καταδίκη από διακυβερνητικούς οργανισμούς όπως ο ΟΗΕ και η G7 δεν έκανε τίποτα για να σταματήσει αυτή την πρακτική. Ωστόσο, υπήρξαν ορισμένες νομικές νίκες, όπως όταν το Κοινοτικό Δικαστήριο της Οικονομικής Κοινότητας των Κρατών της Δυτικής Αφρικής (ECOWAS) έκρινε ότι ο τερματισμός λειτουργίας του Διαδικτύου το 2017 στο Τόγκο ήταν παράνομος. Ωστόσο, είναι αμφίβολο ότι τέτοιες τακτικές θα αποτρέψουν τις κυβερνήσεις από το να εξοπλίσουν περαιτέρω το περιορισμένο Διαδίκτυο.

Συνέπειες του περιορισμένου Διαδικτύου

Οι ευρύτερες συνέπειες του περιορισμένου Διαδικτύου μπορεί να περιλαμβάνουν: 

• Πιο σοβαρές οικονομικές απώλειες που προκαλούνται από διαταραχές των επιχειρήσεων και περιορισμένη πρόσβαση σε χρηματοοικονομικές υπηρεσίες.
• Περισσότερες διακοπές σε βασικές υπηρεσίες, όπως η πρόσβαση στην υγειονομική περίθαλψη, η εξ αποστάσεως εργασία και η εκπαίδευση, που οδηγούν σε οικονομική δυσπραγία.
• Τα αυταρχικά καθεστώτα διατηρούν την εξουσία τους πιο αποτελεσματικά ελέγχοντας τα μέσα επικοινωνίας.
• Κινήματα διαμαρτυρίας που καταφεύγουν σε μεθόδους επικοινωνίας εκτός σύνδεσης, με αποτέλεσμα την πιο αργή διάδοση των πληροφοριών.
• Ο ΟΗΕ εφαρμόζει παγκόσμιους κανονισμούς κατά των περιορισμών του Διαδικτύου και τιμωρεί τα κράτη μέλη που δεν συμμορφώνονται.
• Τα βελτιωμένα προγράμματα ψηφιακού γραμματισμού γίνονται απαραίτητα στα σχολεία και τους χώρους εργασίας για την πλοήγηση σε περιορισμένα περιβάλλοντα Διαδικτύου, οδηγώντας σε καλύτερα ενημερωμένους χρήστες.
• Μετατόπιση των παγκόσμιων επιχειρηματικών στρατηγικών για προσαρμογή σε κατακερματισμένες αγορές του Διαδικτύου, με αποτέλεσμα διαφοροποιημένα λειτουργικά μοντέλα.
• Αύξηση της ανάπτυξης και χρήσης εναλλακτικών τεχνολογιών επικοινωνίας, ως απάντηση στους περιορισμούς του Διαδικτύου, ενισχύοντας νέες μορφές ψηφιακής αλληλεπίδρασης.

Ερωτήσεις προς εξέταση

• Ποια είναι ορισμένα περιστατικά διακοπής λειτουργίας του Διαδικτύου στη χώρα σας;
• Ποιες είναι οι πιθανές μακροπρόθεσμες συνέπειες αυτής της πρακτικής;