Awọn ogbele iyipada oju-ọjọ: Irokeke ti ndagba si iṣelọpọ ogbin agbaye

KẸDI Aworan:
Didun aworan
iStock

Awọn ogbele iyipada oju-ọjọ: Irokeke ti ndagba si iṣelọpọ ogbin agbaye

Awọn ogbele iyipada oju-ọjọ: Irokeke ti ndagba si iṣelọpọ ogbin agbaye

Àkọlé àkòrí
Awọn ogbele iyipada oju-ọjọ ti buru si ni awọn ọdun marun sẹhin, ti o yori si awọn aito ounjẹ ati omi agbegbe ni kariaye.
    • Nipa Author:
    • Orukọ onkọwe
      Quantumrun Iwoju
    • January 5, 2022

    Akopọ oye

    Iyipada oju-ọjọ n pọ si awọn ipo ogbele ni kariaye, pẹlu awọn ilolu to lagbara fun awujọ, eto-ọrọ aje, ati agbegbe. Awọn ogbele wọnyi jẹ awọn italaya pataki, paapaa fun eka iṣẹ-ogbin, ti o yori si ailewu ounje, rogbodiyan awujọ, ati wahala eto-ọrọ, paapaa laarin awọn agbe kekere. Bibẹẹkọ, wọn tun ṣe ĭdàsĭlẹ ni iṣakoso omi, ṣẹda awọn ọja iṣẹ tuntun ni itọju omi ati iṣakoso ogbele, ati nilo awọn iyipada eto imulo si lilo omi alagbero diẹ sii.

    Ogbele iyipada oju-ọjọ

    Awọn amoye gbagbọ pe iyipada oju-ọjọ n ṣe idasi si nọmba ti o pọ si ti awọn iṣẹlẹ oju ojo to lagbara; tí ó ní ìkún-omi, òjò tí a kò rí tẹ́lẹ̀ rí, iná igbó, àti ní pàtàkì ọ̀dá. Lati igba ooru 2020, awọn ipo ogbele ti n pọ si ni kikankikan ati jakejado awọn agbegbe nla ni kariaye. Ni AMẸRIKA, awọn ipinlẹ ti Arizona, Utah, Colorado, ati New Mexico ti ru ẹru nla ti awọn ogbele wọnyi. 

    Awọn amoye ti o ṣe alabapin si Ijabọ Intergovernmental Panel 2021 lori Iyipada Oju-ọjọ (IPCC) gbagbọ pe awọn iwọn otutu agbaye ti o gbona n buru si awọn ipo ogbele ni awọn agbegbe ti ogbele ni gbogbo agbaye. Fun apẹẹrẹ, awọn onimo ijinlẹ sayensi ti gbasilẹ awọn ogbele ti ko ni ihuwasi ni ọpọlọpọ awọn agbegbe ni awọn ọdun 2010, pẹlu gusu Yuroopu, Western Amazon, South Africa, Russia, India, ati Australia. Ijabọ IPCC tun sọ pe o fẹrẹ to 30 ida ọgọrun ti awọn ipo ogbele jẹ nitori iṣẹ ṣiṣe eniyan. 

    Ni ipari, aini ọrinrin ninu afẹfẹ ati ile ṣẹda awọn ipo ogbele. Awọn iwọn otutu ti o ga julọ ti o ni nkan ṣe pẹlu iyipada oju-ọjọ fa itusilẹ nla ti ọrinrin lati inu ile, ti o jinle bi o ṣe lewu awọn ipo ogbele. Awọn ifosiwewe miiran tun ṣe alabapin si aito omi ti o ni ibatan si ogbele, gẹgẹbi awọn iwọn kekere ti snowpack, didan yinyin tẹlẹ, ati ojo aisọtẹlẹ. Lọ́wọ́lọ́wọ́, ọ̀dá ń pọ̀ sí i ní ṣíṣeéṣe àwọn ìhalẹ̀ ẹ̀rọ ètò-ìgbékalẹ̀ míràn, gẹ́gẹ́ bí iná inú igbó àti àìrígbingbin.

    Ipa idalọwọduro 

    Ẹka iṣẹ-ogbin, eyiti o gbẹkẹle pupọ lori awọn ilana oju-ọjọ asọtẹlẹ, jẹ ipalara paapaa. Awọn akoko ti o gbooro ti ogbele le ja si ikuna irugbin ati iku ẹran, ti o yori si alekun owo ounjẹ ati ailewu ounje. Idagbasoke yii le ni ipa ipa lori awọn apa miiran ti eto-ọrọ aje, gẹgẹbi ile-iṣẹ iṣelọpọ ounjẹ, eyiti o da lori ipese iduroṣinṣin ti awọn ọja ogbin.

    Ni afikun si awọn ipa ti ọrọ-aje, awọn ọgbẹ tun ni awọn abajade awujọ ti o jinlẹ. Bi awọn orisun omi ti n gbẹ, awọn agbegbe le fi agbara mu lati tun gbe, ti o yori si iṣipopada awọn eniyan ati ijakadi awujọ ti o pọju. Iṣesi yii jẹ otitọ paapaa fun awọn agbegbe ti o gbẹkẹle iṣẹ-ogbin fun igbesi aye wọn. Pẹlupẹlu, aito omi le ja si awọn ija lori awọn ohun elo, ti o buru si awọn aifọkanbalẹ awujọ ati ti iṣelu ti o wa tẹlẹ. Awọn ijọba le nilo lati ṣe agbekalẹ awọn ọgbọn okeerẹ lati ṣakoso awọn rogbodiyan ti o pọju wọnyi, pẹlu idoko-owo ni awọn amayederun omi, igbega itọju omi, ati idagbasoke awọn irugbin ogbele ti ko lagbara.

    Awọn ile-iṣẹ, paapaa, ni ipa lati ṣe ni idinku awọn ipa ti ogbele. Awọn iṣowo ti o gbẹkẹle omi fun awọn iṣẹ wọn, gẹgẹbi iṣelọpọ ati iṣelọpọ agbara, le nilo lati ṣe idoko-owo ni awọn imọ-ẹrọ ati awọn iṣe ti omi-daradara. Pẹlupẹlu, awọn ile-iṣẹ le ṣe alabapin si awọn akitiyan awujọ ti o gbooro lati koju ogbele nipa atilẹyin awọn ipilẹṣẹ ti o ṣe agbega itọju omi ati iṣẹ-ogbin alagbero. Fun apẹẹrẹ, wọn le ṣe idoko-owo ni awọn imọ-ẹrọ ti o ṣe iranlọwọ fun awọn agbe lati mu lilo omi pọ si tabi ṣe atilẹyin awọn iṣẹ akanṣe agbegbe ti o ni ero lati tọju omi. 

    Awọn ilolu ti iyipada oju-ọjọ ti o fa idagbele

    Awọn ifarabalẹ ti o gbooro ti awọn ogbele ti o fa iyipada oju-ọjọ le pẹlu: 

    • Wahala eto-ọrọ ti o ṣe pataki fun awọn agbe-kekere ni agbaye ti o dagbasoke ati idagbasoke nitori iṣelọpọ ogbin ti o dinku. 
    • Alekun awọn idoko-owo amayederun ti gbogbo eniyan ati aladani, gẹgẹbi awọn ohun elo imunmi omi nla ati awọn nẹtiwọọki irigeson lati ṣe atilẹyin awọn agbegbe ogbele.
    • Ilọsiwaju ninu idagbasoke ati gbigba awọn imọ-ẹrọ ti o ni omi daradara, gẹgẹbi irigeson drip ati awọn ọna ṣiṣe atunlo omi, ti o yori si iyipada ninu ala-ilẹ imọ-ẹrọ ati imudara imotuntun ni iṣakoso omi.
    • Ifarahan ti awọn ọja iṣẹ tuntun ni awọn aaye ti itọju omi, iṣakoso ogbele, ati iṣẹ-ogbin alagbero, ti o yori si awọn ayipada ninu awọn agbara iṣẹ ati ṣiṣẹda awọn aye tuntun fun iṣẹ.
    • Ilọsi iṣiwa lati awọn agbegbe ti ogbele kọlu si awọn agbegbe pẹlu awọn orisun omi ti o ni igbẹkẹle diẹ sii, ti o yori si awọn iṣipopada ẹda eniyan pataki ati igara ti o pọju lori awọn amayederun ilu ati awọn orisun.
    • Agbara fun awọn aifọkanbalẹ iṣelu ti o pọ si ati awọn rogbodiyan lori awọn orisun omi ti n dinku, ti o yori si awọn iṣipopada ni awọn ipa-ipa geopolitical ati nilo awọn ilowosi ti ijọba ilu.
    • Ibajẹ ti awọn ibugbe adayeba nitori awọn ogbele gigun ti o yori si isonu ti ipinsiyeleyele ati awọn iyipada ninu awọn agbara ilolupo, pẹlu awọn ipa ikọlu lori awọn ile-iṣẹ bii irin-ajo ati ipeja.
    • Imuse ti awọn ilana lilo omi okun lile ati awọn ilana nipasẹ awọn ijọba, ti o yori si awọn ayipada ninu ihuwasi awujọ ati ti o le ṣe awakọ ọna alagbero diẹ sii si lilo omi.

    Awọn ibeere lati ronu

    • Awọn aṣayan wo ni o wa fun awọn ijọba lati mu ilọsiwaju wiwa omi ni awọn agbegbe ti ogbele ti awọn orilẹ-ede wọn?
    • Ṣe o gbagbọ pe awọn imọ-ẹrọ isọnu omi le yanju awọn ifiyesi aito omi ti awọn olugbe ilu nla ni awọn agbegbe bii Aarin Ila-oorun?

    Awọn itọkasi oye

    Awọn ọna asopọ olokiki ati ti ile-iṣẹ wọnyi ni itọkasi fun oye yii: