Quantumrun

تصويري ڪريڊٽ: Quantumrun

وچ اوڀر واپس ريگستانن ۾ گرڻ: WWIII موسمياتي جنگون P8

دائود ٽال ، پبلشر ، مستقبل جو ماهر
@ دائود ٽائليٽ
LinkedIn،

اڱارو، 09/15/2020 - 12:56

2046 - ترڪي، سرنڪ صوبو، عراقي سرحد جي ويجهو حاڪري جبل

هي ڌرتي ڪنهن زماني ۾ خوبصورت هئي. برف سان ڍڪيل جبل. سرسبز واديون. منهنجو پيءُ، ديمير ۽ مان تقريباً هر سياري ۾ هاڪاري جبل جي قطار مان هلندا هئاسين. اسان جا ساٿي جابلو مسافر اسان کي مختلف ثقافتن جا قصا ٻڌائيندا، يورپ جي جبلن ۽ اتر آمريڪا جي پئسفڪ ڪرسٽ پيچرن تي پکڙيل.

هاڻي جبل ننگا آهن، سياري ۾ به برف نه ٺهڻ لاءِ تمام گرم آهن. نديون سڪي ويون آهن ۽ جيڪي ٿورا وڻ بچيا آهن، تن کي اسان جي اڳيان بيٺل دشمن ڪاٺيون ڪٽي ڇڏيون آهن. اٺن سالن تائين حڪياري جبل جي جنگ ۽ ڪمانڊو برگيڊ جي قيادت ڪيائين. اسان هن علائقي جي حفاظت ڪريون ٿا، پر صرف گذريل چئن سالن ۾ اسان کي ايتري کوٽائي ڪئي آهي جيترو اسان وٽ آهي. منهنجا ماڻهو ترڪي جي سرحد تي جبلن جي هاڪڙي زنجير جي اندر اندر مختلف لڪي آئوٽ پوسٽن ۽ ڪئمپن تي بيٺا آهن. اسان جا ڊرون واديءَ ۾ اڏامندا آهن، اسان لاءِ ٻي صورت ۾ نگراني ڪرڻ لاءِ ڏاڍا ڏورانهن علائقن کي اسڪين ڪري رهيا آهن. هڪ دفعي، اسان جو ڪم صرف حملو ڪندڙ ويڙهاڪن جي خلاف وڙهڻ ۽ ڪرد سان تعطل برقرار رکڻ هو، هاڻي اسان هڪ کان وڌيڪ وڏي خطري کي روڪڻ لاءِ ڪرد سان گڏ ڪم ڪريون ٿا.

هڪ لک کان وڌيڪ عراقي پناهگير هيٺان وادي ۾ انتظار ڪري رهيا آهن، انهن جي سرحد جي پاسي تي. اولهه ۾ ڪجهه چون ٿا ته اسان کي انهن کي اندر وڃڻ گهرجي، پر اسان بهتر ڄاڻون ٿا. جيڪڏهن مان ۽ منهنجا ماڻهو نه ته اهي پناهگير ۽ انهن ۾ موجود انتهاپسند عنصر سرحد پار ڪري، منهنجي سرحد پار ڪري ڇڏين ها ۽ ترڪي جي سرزمين تي پنهنجي افراتفري ۽ مايوسي آڻين ها.

صرف هڪ سال اڳ، فيبروري ڏٺو ته پناهگيرن جو تعداد تقريبا ٽي لک تائين وڌي ويو. اهڙا ڏينهن هئا جڏهن اسان وادي کي بلڪل به نه ڏسي سگهندا هئاسين، رڳو لاشن جو سمنڊ. پر انهن جي ٻوڙي واري احتجاج جي منهن ۾، انهن جي ڪوشش ڪئي ته اسان جي سرحد جي پار مارچ، اسان انهن کي روڪي ڇڏيو. گهڻو ڪري وادي کي ڇڏي ڏنو ۽ اولهه ڏانهن سفر ڪرڻ جي ڪوشش ڪئي ۽ شام ذريعي پار ڪيو، صرف ترڪي بٽالين کي ڳولڻ لاء جيڪو اولهه سرحد جي پوري ڊيگهه جي حفاظت ڪري رهيو هو. نه، ترڪي کي ختم نه ڪيو ويندو. ٻيهر نه.

***

”ياد رکو، سيما، منهنجي ويجهو رهو ۽ پنهنجو سر فخر سان بلند ڪر،“ منهنجي پيءُ چيو، جيئن هن ڪوڪيٽيپ ڪيمي مسجد کان ٻاهر ترڪي جي گرانڊ نيشنل اسيمبليءَ جي طرف فقط هڪ سئو کان وڌيڪ شاگرد مظاهرين جي اڳواڻي ڪئي. "شايد اهو محسوس نه ٿئي، پر اسان پنهنجي ماڻهن جي دل لاء وڙهندا آهيون."

ننڍي عمر کان، منهنجي پيءُ مون کي ۽ منهنجي ننڍن ڀائرن کي سيکاريو ته واقعي هڪ مثالي اٿڻ جو مطلب ڇا آهي. هن جي جنگ انهن پناهگيرن جي ڀلائي لاءِ هئي جيڪي شام ۽ عراق جي ناڪام رياستن مان ڀڄي رهيا هئا. منهنجو پيءُ چوندو هو ته ”مسلمانن جي حيثيت ۾ اسان جو فرض آهي ته اسان پنهنجي ساٿي مسلمانن جي مدد ڪريون،“ انهن کي آمرن جي افراتفري ۽ انتهاپسند وحشين کان بچائڻ لاءِ. انقره يونيورسٽي ۾ بين الاقوامي قانون جو پروفيسر، هن لبرل نظرين تي يقين رکندو هو، جيڪي جمهوريت کي برداشت ڪن ٿا، ۽ هو انهن نظرين جا ميوا انهن سڀني سان حصيداري ڪرڻ تي يقين رکندو هو، جيڪي ان جي خواهشمند هئا.

جنهن ترڪي ۾ منهنجو پيءُ پرورش پذير ٿيو، ان ۾ سندس قدر مشترڪه آهي. جنهن ترڪي ۾ منهنجو پيءُ وڏو ٿيو هو عرب دنيا جي اڳواڻي ڪرڻ چاهيندو هو. پر پوءِ جڏهن تيل جي قيمت گهٽجي وئي.

موسم بدلجڻ کان پوءِ، ڄڻ ته دنيا فيصلو ڪيو ته تيل هڪ طاعون آهي. هڪ ڏهاڪي اندر، دنيا جون اڪثر ڪارون، ٽرڪون ۽ جهاز بجليءَ تي هلڻ لڳا. هاڻي اسان جو تيل تي دارومدار نه رهيو، خطي ۾ دنيا جي دلچسپي غائب ٿي وئي. وچ اوڀر ۾ وڌيڪ امداد نه پهتي. وڌيڪ مغربي فوجي مداخلت ناهي. وڌيڪ انساني امداد نه آهي. دنيا پرواهه ڪرڻ ڇڏي ڏنو. عرب معاملن ۾ مغربي مداخلت جي خاتمي جي نتيجي ۾ ڪيترن ئي ان جو استقبال ڪيو، پر گهڻو وقت نه گذريو ته هڪ هڪ ڪري عرب ملڪ واپس ريگستانن ۾ ٻڏي ويا.

ٻرندڙ سج دريائن کي سڪي ڇڏيو ۽ وچ اوڀر ۾ کاڌو پوکڻ لڳ ڀڳ ناممڪن بڻائي ڇڏيو. ريگستان تيزيءَ سان پکڙجي ويا، هاڻي سرسبز وادين جيان خليج ۾ نه رهي، انهن جي رڻ سڄي زمين ۾ وهي وئي. ماضي جي تيل جي اعلي آمدني جي نقصان سان، ڪيتريون ئي عرب قومون خريد ڪرڻ جي متحمل نه ٿي سگهيا جيڪي دنيا جي خوراڪ جي اضافي مان آزاد بازار ۾ ڇڏي ويا. کاڌي پيتي جو فساد هر طرف ڦاٽي پيو جيئن ماڻهو بک مري ويا. حڪومتون ڊهي ويون. آبادي ختم ٿي وئي. ۽ جيڪي انتها پسندن جي وڌندڙ صفن ۾ ڦاٿل نه هئا سي اتر ۾ ميڊيٽرينين پار ڪري ڀڄي ويا، ترڪي، منهنجي ترڪي ذريعي.

جنهن ڏينهن مون پنهنجي پيءُ سان گڏ مارچ ڪيو اهو ڏينهن هو جنهن ڏينهن ترڪي پنهنجي سرحد بند ڪري ڇڏي هئي. ان وقت تائين، پندرهن ملين کان وڌيڪ شامي، عراقي، اردن ۽ مصري پناهگير ترڪي ۾ داخل ٿي چڪا هئا، حڪومتي وسيلن جي مٿان. ترڪي جي اڌ کان وڌيڪ صوبن ۾ اڳ ۾ ئي سخت خوراڪ جي راشننگ سان گڏ، بار بار کاڌي جي فسادن مقامي ميونسپلٽيز کي خطرو، ۽ يورپين کان واپاري پابنديون جي ڌمڪيون، حڪومت وڌيڪ پناهگيرن کي پنهنجي سرحدن جي چڱي ريت وڃڻ جي اجازت نه ڏئي سگهي. اها ڳالهه منهنجي پيءُ سان سٺي نه هئي.

”ياد رکو، سڀني کي،“ منهنجي پيءُ هارننگ ٽريفڪ تي رڙ ڪئي، ”ميڊيا اسان جو انتظار ڪندي جڏهن اسان پهچنداسين. صوتي ڪڙيون استعمال ڪريو اسان مشق ڪيو. اهو ضروري آهي ته اسان جي احتجاج دوران ميڊيا اسان جي طرفان مسلسل پيغام جي رپورٽ ڪري ٿي، اهڙي طرح اسان جي مقصد کي ڪوريج ملندي، اسان ڪيئن اثر انداز ڪنداسين. گروپ خوش ٿيو، ترڪي جا جھنڊا لھرائي ۽ پنھنجا احتجاجي بينر بلند ڪيا.

اسان جو گروپ اولگنلر اسٽريٽ تي اولهه طرف مارچ ڪيو، احتجاجي نعرا هڻندي ۽ هڪ ٻئي جي جوش ۾ شريڪ ٿيو. هڪ دفعي اسان ڪنور جي گهٽي مان گذرياسين ته ڳاڙهي ٽي شرٽس ۾ ملبوس ماڻهن جو هڪ وڏو ميڙ اسان جي اڳيان گهٽيءَ تي چڙهي، اسان جي طرف هليو ويو.

***

”ڪئپٽن حڪمت،“ سارجنٽ حسد عدنير سڏ ڪيو، جيئن هو منهنجي ڪمانڊ پوسٽ ڏانهن بجری واري رستي ڏانهن وڌيو. مون هن سان ملاقات ڪئي نظر بند جي ڪناري تي. "اسان جي ڊرونز جبل جي پاسن جي ويجهو ويڙهاڪن جي سرگرمين جو هڪ تعمير رجسٽرڊ ڪيو." هن مون کي پنهنجي دوربين ڏني ۽ جبل جي هيٺان وادي ۾ ٻن چوٽين جي وچ ۾ هڪ سنگم ڏانهن اشارو ڪيو، عراق جي سرحد کان ٿورو اڳتي. "هتي. تون ڏسين ٿو؟ ڪجھ کرد پوسٽون اسان جي اڀرندي پاسي تي ساڳئي سرگرمي جي رپورٽ ڪري رهيا آهن.

مون بائنڪولر ڊائل کي ڪيريڪ ڪيو، علائقي تي زوم ڪري. يقينن، اتي گهٽ ۾ گهٽ ٽي درجن ويڙهاڪ هئا پناهگيرن جي ڪئمپ جي پويان جبل جي لنگهه ذريعي، پاڻ کي پٿرن ۽ جبلن جي خندقن جي پويان بچائي رهيا هئا. گهڻو ڪري رائفلون ۽ ڳري خودڪار هٿيار کڻندا هئا، پر ڪجھه ائين نظر اچي رهيا هئا جيئن اهي راڪيٽ لانچر ۽ مارٽر سامان کڻي رهيا هئا، جيڪي اسان جي نظر ايندڙ پوزيشن لاءِ خطرو بڻجي سگهن ٿا.

”ڇا فائٽر ڊرون لانچ ڪرڻ لاءِ تيار آهن؟

"اهي پنجن منٽن ۾ هوائي اڏي ويندا، صاحب."

مون پنهنجي ساڄي پاسي آفيسرن ڏانهن رخ ڪيو. ”جيڪپ، ڊرون اڏايو انهيءَ عوام ڏانهن. مان چاهيان ٿو ته اسان فائرنگ شروع ڪرڻ کان اڳ انهن کي خبردار ڪيو وڃي.

مون وري دوربين ذريعي ڏٺو، ڪجهه بند نظر آيو. ”حاسد، اڄ صبح توهان پناهگيرن جي باري ۾ ڪجهه مختلف محسوس ڪيو؟

"نه سائين. ڇا ٿو ڏسين؟”

”ڇا توهان کي اهو عجيب نه ٿو لڳي ته اڪثر خيما کوڙيا ويا آهن، خاص ڪري هن اونهاري جي گرميءَ سان؟ مون دوربين کي واديءَ پار ڪيو. ”انهن جا ڪيترائي سامان به ڀريل نظر اچن ٿا. اهي رٿابندي ڪري رهيا آهن. "

”ڇا پيو چوين؟ توهان سوچيو ته اهي اسان کي جلدي ڪندا؟ اهو سالن ۾ نه ٿيو آهي. اهي جرئت نه ڪندا!”

مون پنهنجي ٽيم کي منهنجي پٺيان ڦيرايو. ”لائن کي خبردار ڪيو. مان چاهيان ٿو ته هر ڏسندڙ ٽيم پنهنجي سپنر رائفلز تيار ڪري. Ender، Irem، Cizre تي پوليس چيف سان رابطو ڪريو. جيڪڏهن ڪو ان ذريعي ٺاهيندو، هن جو شهر اڪثر ڊوڙندڙن کي راغب ڪندو. حسد، صرف ان صورت ۾، سينٽرل ڪمانڊ سان رابطو ڪريو، انهن کي ٻڌايو ته اسان کي فوري طور تي هتي هڪ بمبار اسڪواڊرن جي ضرورت آهي.

اونهاري جي گرمي هن ڪم جو هڪ سخت حصو هو، پر اڪثر مردن لاء، انهن کي گولي مارڻ لاء ڪافي خطرناڪ حد تائين اسان جي پار ڪرڻ لاء. سرحد - مرد، عورتون، حتي ٻار - هو ڪم جو سڀ کان ڏکيو حصو.

***

”ابا، اهي ماڻهو،“ مون هن جي قميص کي ڇڪي هن جو ڌيان ڇڪايو.

ڳاڙهي رنگ جي ٽولي اسان ڏانهن ڪلبن ۽ اسٽيل جي راڊن سان اشارو ڪيو، پوءِ اسان ڏانهن تيزيءَ سان هلڻ لڳو، هنن جا منهن سرد ۽ حساب ڪندڙ هئا.

بابا انهن کي ڏسي اسان جي گروپ کي روڪي ڇڏيو. "سيما، پوئتي وڃو."

”پر بابا، مان چاهيان ٿو- "

”وڃ. هاڻي.” هن مون کي پوئتي ڌڪي ڇڏيو. اڳيان ويٺل شاگرد مون کي پوئتي ڌڪي رهيا آهن.

”پروفيسر، پريشان نه ٿيو، اسان توهان جي حفاظت ڪنداسين،“ سامهون ويٺل شاگردن مان هڪ چيو. ميڙ ۾ موجود مردن عورتن جي اڳيان، اڳتي وڌيا. منهنجي اڳيان.

”نه، هرڪو، نه. اسان تشدد جو رستو اختيار نه ڪنداسين. اهو اسان جو طريقو ناهي ۽ اهو نه آهي جيڪو مون توهان کي سيکاريو آهي. اڄ هتي ڪنهن کي به ڏک ڪرڻ جي ضرورت ناهي.”

ڳاڙهي رنگ جي ٽولي ويجهو آئي ۽ رڙيون ڪرڻ لڳو: ”غدار! وڌيڪ نه عرب! هي اسان جي ڌرتي آهي! گهر وڃ!"

”نيدا، پوليس کي سڏ. هڪ دفعو اهي هتي پهچندا، اسان پنهنجي رستي تي وينداسين. مان اسان کي وقت خريد ڪندس.

شاگردن جي اعتراضن جي خلاف، منهنجو پيءُ اڳتي وڌيو ته ڳاڙهي پوشاڪ وارن سان ملڻ لاءِ.

***

نگراني ڊرون هيٺ ڏنل وادي جي مڪمل ڊگھائي سان گڏ خطرناڪ پناهگيرن جي سمنڊ مٿان اڏامي ويا.

”ڪئپٽن، تون زندهه آهين. جيڪپ مون کي مائڪ ڏنو.

”عراق ۽ سرحد سان ملندڙ عرب رياستن جا شهري ڌيان ڏيو،“ منهنجو آواز ڊرون جي اسپيڪرن مان گونجڻ لڳو ۽ سڄي جبل جي قطار ۾ گونجي پيو، ”اسان کي خبر آهي ته توهان ڪهڙي رٿابندي ڪري رهيا آهيو. سرحد پار ڪرڻ جي ڪوشش نه ڪريو. جيڪو به سڙيل ڌرتيءَ جي لڪير مان گذرندو، ان کي گوليون هنيون وينديون. هي توهان جي صرف ڊيڄاريندڙ آهي.

”جبل ۾ لڪيل ويڙهاڪن لاءِ، توهان وٽ ڏکڻ طرف وڃڻ لاءِ پنج منٽ آهن، عراقي سرزمين ڏانهن واپس وڃو، نه ته اسان جا ڊرون توهان تي حملو ڪندا.-"

عراقي جبل جي قلعي جي پويان درجنين مارٽر گولا فائر ڪيا ويا. اهي ترڪي طرف جبل جي منهن سان ٽڪرائجي ويا، هڪ خطرناڪ طور تي اسان جي نظر واري پوسٽ جي ويجهو اچي ويو، اسان جي پيرن هيٺان زمين کي ڌڪيو. پٿرن جي برسات هيٺان ٽڪرين تي پئي. سوين هزارين انتظار ڪندڙ پناهگير اڳتي وڌڻ لڳا، هر قدم سان زور سان خوش ٿيا.

اڳي وانگر ائين ئي ٿي رهيو هو. مون پنهنجي سموري ڪمانڊ تي ڪال ڪرڻ لاءِ پنهنجو ريڊيو مٽايو. ”هي سڀني يونٽن ۽ ڪرد ڪمانڊ لاءِ ڪئپٽن حڪمت آهي. شدت پسندن جي خلاف پنهنجي فائٽر ڊرون کي نشانو بڻايو. انهن کي وڌيڪ مارٽرن کي مارڻ نه ڏيو. جيڪو به ڊرون جو پائلٽ نه ڪري، ڊوڙندڙن جي پيرن هيٺان زمين تي فائرنگ شروع ڪري. انهن کي اسان جي سرحد پار ڪرڻ ۾ چار منٽ لڳندا، تنهن ڪري انهن وٽ ٻه منٽ آهن انهن جو ذهن تبديل ڪرڻ کان پهريان مون کي مارڻ جو حڪم.

منهنجي آس پاس جا سپاهي لڪي آئوٽ جي ڪناري تي ڀڄي ويا ۽ پنهنجي اسنائپر رائفلن کي حڪم موجب فائرنگ ڪرڻ لڳا. اينڊر ۽ ارم وٽ وي آر ماسڪ هئا فائٽر ڊرون کي پائلٽ ڪرڻ لاءِ جيئن اهي ڏکڻ ۾ پنهنجن هدفن ڏانهن مٿاهون راڪيٽ ڪيا.

”حسد، منهنجا بمبار ڪٿي آهن؟

***

شاگردن مان هڪ جي پويان ٻاهر نڪتس، مون ڏٺو ته منهنجي پيءُ کي پنهنجي رانديڪن جي ڪوٽ مان جھريون ڇڪي ٻاهر ڪڍي رهيو هو، جڏهن هو خاموشيءَ سان ڳاڙهي قميص واري نوجوان ليڊر سان ملي رهيو هو. هن پنهنجا هٿ مٿي ڪيا، کجيون ٻاهر ڪڍيون، غير خطري سان.

منهنجي پيءُ چيو، ”اسان ڪا به تڪليف نٿا چاهيون. ”۽ اڄ تشدد جي ڪا ضرورت ناهي. پوليس اڳ ۾ ئي پنهنجي رستي تي آهي. انهي کان وڌيڪ ڪجهه به نه اچڻ گهرجي.

”اڙي، غدار! گهر وڃ ۽ پنهنجي عرب عاشقن کي پاڻ سان وٺي وڃ. اسان توهان جي لبرل ڪوڙ کي وڌيڪ پنهنجي ماڻهن کي زهر ڏيڻ نه ڏينداسين. ماڻهوءَ جي ساٿي ڳاڙهي قميصن حمايت ۾ خوش ٿيا.

”ڀاءُ، اسان هڪ ئي مقصد لاءِ وڙهي رهيا آهيون. اسان ٻئي آهيون-"

”ڀلا توکي! اسان جي ملڪ ۾ ڪافي عرب اسڪيم آهن، اسان جون نوڪريون، اسان جو کاڌو کائي رهيا آهن. لال قميص وري خوش ٿيا. ”منهنجا ڏاڏا گذريل هفتي بک مري ويا جڏهن عرب سندن ڳوٺ مان کاڌو چوري ڪيو.

”مون کي تنهنجي نقصان تي افسوس آهي، سچ پچ. پر ترڪي، عرب، اسين سڀ ڀائر آهيون. اسان سڀ مسلمان آهيون. اسان سڀني کي قرآن جي پيروي ڪرڻ گهرجي ۽ الله جي نالي تي اسان کي پنهنجي ساٿي مسلمانن جي ضرورت ۾ مدد ڪرڻ گهرجي. حڪومت توهان سان ڪوڙ ڳالهائي رهي آهي. يورپين انهن کي خريد ڪري رهيا آهن. اسان وٽ ڪافي زمين آهي، هر ڪنهن لاءِ کاڌ خوراڪ کان وڌيڪ. اسان پنهنجي ماڻهن جي روح لاءِ مارچ ڪري رهيا آهيون، ڀاءُ.

پوليس جا سائرن اولهه کان وڄڻ لڳا جيئن اهي ويجهو آيا. منهنجي پيءُ مدد جي ويجهو اچڻ جي آواز ڏانهن ڏٺو.

”پروفيسر، ٻاهر ڏسو! سندس هڪ شاگرد رڙ ڪئي.

هن ڪڏهن به لٺ کي پنهنجي مٿي تي ٻرندي نه ڏٺو.

"پيءُ!" مون روئي ڏنو.

مرد شاگرد اڳتي وڌيا ۽ ڳاڙهي قميصن تي ٽپو ڏئي انهن جي جهنڊن ۽ نشانين سان وڙهندا رهيا. مان پٺيان ڊوڙي پنهنجي پيءُ ڏانهن ويس، جيڪو فٽ پاٿ تي منهن ڪري ويٺو هو. مون کي ياد آيو ته هن کي ڪيترو وزني محسوس ٿيو جڏهن مون هن کي ڦيرايو. مان هن جو نالو وٺندو رهيو پر هن جواب نه ڏنو. هن جون اکيون چمڪيون، پوءِ آخري دم سان بند ٿي ويون.

***

”ٽي منٽ، صاحب. بمبار هتي ٽن منٽن ۾ ايندا.

ڏکڻ جبلن مان وڌيڪ مارٽر فائر ڪيا ويا، پر انهن جي پويان ويڙهاڪن کي جلد ئي خاموش ٿي ويو جيئن فائٽر ڊرونز انهن جي راڪيٽ ۽ ليزر جهنم کي ڦهلائي ڇڏيو. ان دوران، هيٺان واديءَ ڏانهن ڏسندي، ڊيڄاريندڙ شاٽون سرحد طرف ويندڙ لکين پناهگيرن کي خوفزده ڪرڻ ۾ ناڪام رهيا. اهي مايوس هئا. بدترين، انهن کي وڃائڻ لاء ڪجهه به نه هو. مون مارڻ جو حڪم ڏنو.

اتي هڪ انساني لمحو هچڪدار هو، پر منهنجي ماڻهن حڪم موجب ڪيو، جيترا ڊوڙندڙن کي گوليون هنيون، ان کان اڳ جو هو اسان جي سرحد جي پاسي واري جبل جي لنگهن مان گذرڻ شروع ڪن. بدقسمتي سان، چند سو سپنر ڪڏهن به پناهگيرن جي هن وڏي وهڪري کي روڪي نه سگهيا.

”حسد، بمبار اسڪواڊرن کي حڪم ڏي ته وادي جي فرش تي ڪارپيٽ بم ڪيرائي.

”ڪئپٽن؟

مون ڪنڌ ورائي ڏٺو ته حسن جي چهري تي خوف ڇانيل هو. مون کي وساري ڇڏيو هو ته هو منهنجي ڪمپني سان گڏ نه هو آخري ڀيرو اهو ٿيو. هو صفائي جو حصو نه هو. هن اجتماعي قبرون نه کوٽيون. هن کي اهو احساس نه هو ته اسان نه رڳو سرحد جي حفاظت لاءِ وڙهندا رهيا آهيون، پر پنهنجي ماڻهن جي روح جي حفاظت لاءِ. اسان جو ڪم اسان جي هٿن کي خون ڪرڻ هو، تنهنڪري سراسري ترڪ ڪڏهن به نه هوندو کاڌي ۽ پاڻيءَ جھڙي سادي شيءِ تي پنھنجي ساٿي ترڪ کي مارڻ يا مارڻ.

”حسد حڪم ڏي. کين چئو ته هن واديءَ کي باھ ٻاري.

*******