Technologie-angst zaaien: de nooit eindigende technologiepaniek

• Auteur:
• auteursnaam

  Quantumrun-prognose
• 13 June 2023

Inzicht hoogtepunten

De historische impact van technologie op de menselijke vooruitgang is aanzienlijk geweest, met de potentiële risico's die vaak de drijfveer zijn voor maatschappelijke debatten. Dit patroon van bangmakerij met nieuwe technologieën resulteert in een golf van morele paniek, politiek gemotiveerde financiering voor onderzoek en sensationele berichtgeving in de media. Ondertussen zijn er gevolgen in de echte wereld, zoals blijkt uit pogingen om AI-tools zoals ChatGPT in scholen en landen te verbieden, mogelijk resulterend in ongeoorloofd gebruik, onderdrukte innovatie en toegenomen maatschappelijke angst.

Technologie angstzaaiende context

Technologische verstoringen door de geschiedenis heen hebben de menselijke vooruitgang aanzienlijk bepaald, de nieuwste is kunstmatige intelligentie (AI). Met name generatieve AI zou onze toekomst drastisch kunnen beïnvloeden, vooral wanneer rekening wordt gehouden met de potentiële risico's. Melvin Kranzberg, een bekende Amerikaanse historicus, gaf zes technologiewetten die de complexe interactie tussen maatschappij en technologie beschrijven. Zijn eerste wet benadrukt dat technologie niet goed of slecht is; de effecten ervan worden bepaald door menselijke besluitvorming en maatschappelijke context. 

De snelle vooruitgang in AI, met name kunstmatige algemene intelligentie (AGI), creëert nieuwe trajecten. Deze ontwikkelingen leiden echter tot discussies, waarbij sommige experts vraagtekens zetten bij de mate van vooruitgang van AI en anderen wijzen op potentiële maatschappelijke bedreigingen. Deze trend heeft geleid tot de gebruikelijke angstaanjagende tactieken die gepaard gaan met nieuwe technologieën, die vaak onbewezen angsten opwekken voor de mogelijke effecten van deze innovaties op de menselijke beschaving.

Amy Orben, afgestudeerd aan de Universiteit van Oxford voor experimentele psychologie, creëerde een concept met vier fasen, de Sisyphean Cycle of Technological Anxiety genaamd, om uit te leggen waarom angst zaaien door technologie plaatsvindt. Sisyphus is een personage uit de Griekse mythologie die gedoemd was om eeuwig een rotsblok een helling op te duwen, waarna het weer naar beneden rolde, waardoor hij gedwongen werd het proces eindeloos te herhalen. 

Volgens Orben is de tijdlijn voor technologiepaniek als volgt: er verschijnt een nieuwe technologie, waarna politici tussenbeide komen om morele paniek aan te wakkeren. Onderzoekers gaan zich op deze onderwerpen richten om fondsen te krijgen van deze politici. Eindelijk, nadat onderzoekers hun uitgebreide onderzoeksresultaten hebben gepubliceerd, behandelen de media deze vaak sensationele resultaten. 

Disruptieve impact

Nu al wordt generatieve AI onder de loep genomen en worden "preventieve maatregelen" genomen. Openbare schoolnetwerken in de VS, zoals New York en Los Angeles, hebben bijvoorbeeld het gebruik van ChatGPT op hun terrein verboden. Een artikel in de MIT Technology Review stelt echter dat het verbieden van technologieën tot meer negatieve resultaten kan leiden, zoals het aanmoedigen van studenten om ze illegaal te gebruiken. Bovendien kan een dergelijk verbod het misbruik van AI bevorderen in plaats van een open dialoog over de voordelen en beperkingen ervan te bevorderen.

Landen beginnen generatieve AI ook zwaar aan banden te leggen. Italië werd het eerste westerse land dat ChatGPT in maart 2023 verbood vanwege problemen met gegevensprivacy. Nadat OpenAI deze zorgen had weggenomen, hief de regering het verbod in april op. Het voorbeeld van Italië wekte echter interesse bij andere Europese toezichthouders, vooral in de context van de Algemene Verordening Gegevensbescherming (AVG) van de Europese Unie (EU). Ierland en Frankrijk onderzoeken het gegevensbeleid van ChatGPT al verder.

Ondertussen kan het zaaien van angst door AI in de media toenemen, waar het verhaal van AI die miljoenen banen verdringt, een cultuur van luie denkers creëert en desinformatie en propaganda veel gemakkelijker maakt, al op volle toeren draait. Hoewel deze zorgen gegrond zijn, beweren sommigen dat de technologie nog relatief nieuw is en dat niemand er zeker van kan zijn dat deze niet zal evolueren om deze trends tegen te gaan. Het World Economic Forum voorspelt bijvoorbeeld dat machines in 2025 ongeveer 85 miljoen banen kunnen vervangen; ze zouden echter ook 97 miljoen nieuwe banen kunnen genereren die beter passen bij de zich ontwikkelende samenwerking tussen mens en machine.

Implicaties van angstzaaiende technologie

Bredere implicaties van het zaaien van angst door technologie kunnen zijn: 

• Toegenomen wantrouwen en angst voor technologische vooruitgang, wat mogelijk een onwil veroorzaakt om nieuwe technologieën toe te passen.
• Economische groei en innovatie belemmerd door een omgeving te creëren waarin ondernemers, investeerders en bedrijven minder geneigd zijn nieuwe technologische ondernemingen na te streven vanwege waargenomen risico's.
• Politici die publieke angsten uitbuiten voor politiek gewin, wat leidt tot restrictief beleid, overregulering of een verbod op specifieke technologieën, wat innovatie kan belemmeren.
• Een steeds groter wordende digitale kloof tussen verschillende demografische groepen. Jongere generaties, die over het algemeen meer technisch onderlegd zijn, hebben mogelijk meer toegang tot en begrip van nieuwe technologieën, terwijl oudere generaties mogelijk achterblijven. 
• Stagnatie in technologische vooruitgang, resulterend in een gebrek aan doorbraken en verbeteringen op cruciale gebieden zoals gezondheidszorg, transport en hernieuwbare energie. 
• De angst voor banenverlies als gevolg van automatisering, waardoor de toepassing van efficiëntere en milieuvriendelijkere technologieën wordt verhinderd, waardoor de afhankelijkheid van traditionele, minder duurzame industrieën wordt verlengd. 

Vragen om te overwegen

• Hoe kunnen technologiebedrijven ervoor zorgen dat hun doorbraken en innovatie niet aanzetten tot angst zaaien?