Diplomasi angkasa: Politik angkasa akan menjadi lebih kompleks

• Pengarang
• Nama pengarang

  Diplomasi angkasa lepas
• November 16, 2022

Ringkasan cerapan

Tahun 2010-an menyaksikan pelbagai teknologi dan inisiatif kerajaan yang mengubah sektor angkasa lepas menjadi sempadan yang semakin praktikal dan berpatutan untuk pengkomersilan. Terdapat pelancongan angkasa lepas, penyelidikan dalam pengeluaran makanan angkasa lepas, inisiatif penerokaan perlombongan di bulan dan potensi lawatan jangka panjang ke planet berdekatan seperti Marikh. Walau bagaimanapun, apabila aktiviti manusia ini mula menggabungkan kepelbagaian pihak berkepentingan dan kepentingan yang lebih luas, dasar angkasa mesti menyesuaikan diri dengan sewajarnya. 

Konteks diplomasi angkasa

Sehingga 2022, satu-satunya undang-undang antarabangsa yang menyelia aktiviti angkasa lepas ialah Perjanjian Angkasa Lepas, yang disahkan oleh lebih 100 negara pada tahun 1967. Perjanjian itu termasuk entiti bukan kerajaan yang menjalankan operasi satelit (seperti Starlink ke atas Ukraine). Sementara itu, pada tahun 1967, Kesatuan Soviet mahu mempertanggungjawabkan negara untuk aktiviti sektor swasta.

Undang-undang itu mempunyai kelemahan asas dalam andaian bahawa syarikat swasta tidak akan menggunakan satelit untuk tujuan ketenteraan. Walau bagaimanapun, kuasa pelayaran angkasa lepas seperti AS, China, Rusia, dan Perancis telah mengukuhkan pasukan angkasa lepas masing-masing. Pada masa yang sama, serpihan angkasa lepas boleh menyebabkan kerajaan mula menuding jari antara satu sama lain untuk percambahan sampah daripada satelit yang pecah dan letupan.

Pada penghujung 2021, ketika Rusia meningkatkan kehadiran tenteranya di sepanjang sempadan Ukraine, tentera Rusia melancarkan ujian senjata anti-satelit yang mencipta tahap berbahaya serpihan angkasa lepas. Tindakan ini meletakkan angkasawan Rusia sendiri berisiko menaiki Stesen Angkasa Antarabangsa dan kakitangan lain dalam kapal angkasa berhampiran. Bimbang dengan ancaman yang semakin meningkat di angkasa ini, anggota Pertubuhan Bangsa-Bangsa Bersatu (PBB) mendesak keselamatan angkasa lepas yang lebih besar semasa mesyuarat Kumpulan Kerja Terbuka 2022 untuk Mengurangkan Ancaman Angkasa Lepas di Geneva.

Dengan lebih ramai pelakon bukan negara menceburi angkasa lepas, PBB mengalu-alukan wakil daripada masyarakat sivil ke mesyuarat itu. Menurut diplomat Chile Ricardo Lagos, termasuk kumpulan sivik adalah bermakna kerana terdapat peningkatan bilangan orang awam di angkasa; penyertaan mereka dalam proses pelbagai hala ini menambah tahap kedua legitimasi kepada hasil.

Kesan yang mengganggu

Dinamik aktiviti angkasa antarabangsa yang berkembang, seperti yang diserlahkan oleh Kajian Antarabangsa Harvard, menggariskan anjakan ketara dalam dasar global dan rangka kerja keselamatan. Peningkatan minat pasukan tentera di angkasa lepas sebagai domain strategik memerlukan penentukuran semula dasar luar dan strategi keselamatan negara. Aliran ini mencerminkan penyimpangan daripada pandangan tradisional ruang sebagai kebimbangan periferi. Komitmen negara seperti AS, UK, Australia, New Zealand, Kanada, Jerman dan Perancis, seperti yang dibuktikan oleh Gabungan Operasi Angkasa Lepas Wawasan 2031, menggariskan usaha kolektif ke arah memastikan keselamatan dan kelestarian aktiviti angkasa lepas.

Kebangkitan angkasa lepas mempunyai potensi ekonomi, saintifik dan masyarakat yang besar. Ia membuka ruang untuk inovasi terobosan dan memupuk kerjasama strategik antarabangsa. Kerjasama sedemikian adalah penting untuk mencegah konflik yang mungkin timbul daripada peningkatan penggunaan ruang. Aliran ini juga menandakan peralihan ke arah mengiktiraf ruang sebagai domain penting untuk kemajuan teknologi dan pertumbuhan ekonomi.

Kerajaan mungkin perlu membangunkan dasar dan kerjasama baharu untuk mengurus aktiviti angkasa lepas dan menangani kebimbangan keselamatan yang berpotensi. Perniagaan boleh memanfaatkan potensi ekonomi teknologi angkasa lepas, memacu inovasi dan mencipta pasaran baharu. Masyarakat pada umumnya berpeluang mendapat manfaat daripada kemajuan saintifik dan keupayaan komunikasi global yang dipertingkatkan. 

Implikasi diplomasi angkasa lepas

Implikasi diplomasi angkasa lepas yang lebih luas mungkin termasuk: 

• Perang dingin angkasa yang semakin teruk antara negara dari Barat dan kontinjen Korea Utara-Rusia-China.
• Anggota PBB mencipta dasar jangka panjang yang semakin terperinci mengenai pelaksanaan tadbir urus dan pengkomersilan angkasa.
• Negara-negara yang menganjurkan diplomat dan agensi angkasa untuk bersedia menghadapi politik angkasa lepas dan membuat keputusan.
• Aktivis kelestarian membantah peningkatan serpihan angkasa lepas, menuntut perniagaan dan negara bertanggungjawab terhadap cara mereka menyelenggara dan menghentikan peralatan angkasa mereka.
• Sesetengah negara bangsa meningkatkan pelaburan mereka dalam teknologi angkasa lepas, terutamanya untuk keselamatan ketenteraan dan negara. Perkembangan ini boleh menyebabkan lebih banyak ketegangan merentas sempadan.
• Model perniagaan antarabangsa beralih ke arah perkhidmatan berasaskan ruang, mengakibatkan rantaian bekalan global dan dinamik pasaran berubah.
• Kemunculan polisi insurans khusus untuk aset angkasa, memacu model kewangan baharu dan penilaian risiko dalam industri insurans.
• Institusi pendidikan secara global menggabungkan teknologi angkasa dan kajian dasar, menyediakan tenaga kerja masa depan untuk industri angkasa yang diperluaskan.

Soalan yang perlu dipertimbangkan

• Bagaimanakah negara harus bekerjasama untuk memastikan keamanan di angkasa lepas?
• Bagaimanakah kerajaan boleh memastikan syarikat pelancongan angkasa tidak menyumbang kepada serpihan angkasa lepas?