Dezinformata mjekësore: Si ta parandalojmë një infodemi?

• Author:
• Emri i autorit

  Parashikimi Kuantumrun
• Nëntor 10, 2022

Përmbledhje e pasqyrës

Rritja e fundit e dezinformatave shëndetësore, veçanërisht gjatë pandemisë COVID-19, ka riformuar dinamikën e shëndetit publik dhe besimin tek autoritetet mjekësore. Ky trend i shtyu qeveritë dhe organizatat shëndetësore të hartojnë strategji kundër përhapjes së informacionit të rremë shëndetësor, duke vënë theksin në edukimin dhe komunikimin transparent. Peizazhi në zhvillim i shpërndarjes së informacionit dixhital paraqet sfida dhe mundësi të reja për politikën dhe praktikën e shëndetit publik, duke nënvizuar nevojën për përgjigje vigjilente dhe adaptive.

Konteksti mjekësor i dezinformimit

Kriza e COVID-19 çoi në një rritje të qarkullimit të infografikëve, postimeve në blog, videove dhe komenteve përmes platformave të mediave sociale. Megjithatë, një pjesë e konsiderueshme e këtij informacioni ishte pjesërisht e saktë ose tërësisht e rreme. Organizata Botërore e Shëndetësisë (OBSH) e identifikoi këtë fenomen si një infodemi, duke e karakterizuar atë si përhapje të gjerë të informacionit mashtrues ose të pasaktë gjatë një krize shëndetësore. Keqinformimi ndikoi në vendimet shëndetësore të individëve, duke i shtyrë ata drejt trajtimeve të paprovuara ose kundër vaksinave të mbështetura shkencërisht.

Në vitin 2021, përhapja e dezinformatave mjekësore gjatë pandemisë u përshkallëzua në nivele alarmante. Zyra Amerikane e Kirurgut të Përgjithshëm e njohu këtë si një sfidë të madhe të shëndetit publik. Njerëzit, shpesh pa e ditur, ia transmetonin këtë informacion rrjeteve të tyre, duke kontribuar në përhapjen e shpejtë të këtyre pretendimeve të paverifikuara. Për më tepër, shumë kanale në YouTube filluan të promovojnë "kura" të paprovuara dhe potencialisht të dëmshme, pa ndonjë mbështetje të fortë mjekësore.

Ndikimi i këtij dezinformimi jo vetëm që pengoi përpjekjet për të kontrolluar pandeminë, por edhe gërryen besimin e publikut tek institucionet shëndetësore dhe ekspertët. Si përgjigje, shumë organizata dhe qeveri nisën nisma për të luftuar këtë prirje. Ata u fokusuan në edukimin e publikut për identifikimin e burimeve të besueshme dhe për të kuptuar rëndësinë e mjekësisë së bazuar në prova. 

Ndikim shkatërrues

Në vitin 2020, rritja e dezinformatave të shëndetit publik çoi në një debat të rëndësishëm mbi lirinë e fjalës. Disa amerikanë argumentuan se është e nevojshme të përcaktohet qartë se kush vendos nëse informacioni mjekësor është mashtrues për të parandaluar censurën dhe shtypjen e ideve. Të tjerë argumentuan se është thelbësore të vendosen gjoba ndaj burimeve dhe individëve që përhapin hapur dezinformata duke mos ofruar përmbajtje të mbështetur nga shkenca për çështjet e jetës dhe vdekjes.

Në vitin 2022, një studim hulumtues zbuloi se algoritmi i Facebook rekomandonte herë pas here përmbajtje që mund të kishte ndikuar në pikëpamjet e përdoruesve kundër vaksinimeve. Kjo sjellje algoritmike ngriti shqetësime për rolin e mediave sociale në formësimin e perceptimeve të shëndetit publik. Rrjedhimisht, disa studiues sugjerojnë se drejtimi i individëve drejt burimeve të besueshme offline, si profesionistët e kujdesit shëndetësor ose qendrat shëndetësore lokale, mund të kundërshtojë në mënyrë efektive këtë përhapje të dezinformatave.

Në vitin 2021, Këshilli i Kërkimit të Shkencave Sociale, një organizatë jofitimprurëse, inicioi Projektin Mercury. Ky projekt është i fokusuar në eksplorimin e ndikimeve të gjera të infodemisë në aspekte të ndryshme, si shëndetësia, stabiliteti ekonomik dhe dinamika shoqërore në kontekstin e pandemisë. I planifikuar për të përfunduar në vitin 2024, Projekti Mercury synon të sigurojë njohuri dhe të dhëna kritike për qeveritë në mbarë botën, duke ndihmuar në formulimin e politikave efektive për të luftuar infodemitë e ardhshme.

Implikimet për dezinformimin mjekësor

Implikimet më të gjera për dezinformimin mjekësor mund të përfshijnë:

• Qeveritë vendosin gjoba në platformat e mediave sociale dhe organizatat që përhapin qëllimisht dezinformata.
• Komunitete më të cenueshme janë në shënjestër të shteteve kombe mashtrues dhe grupeve aktiviste me dezinformata mjekësore.
• Përdorimi i sistemeve të inteligjencës artificiale për të përhapur (si dhe për të luftuar) dezinformimin në mediat sociale.
• Infodemikët po bëhen më të zakonshme pasi më shumë njerëz përdorin mediat sociale si burimin kryesor të lajmeve dhe informacionit.
• Organizatat shëndetësore që përdorin fushata informative të synuara për t'u fokusuar në grupet që janë më të cenueshme nga dezinformimi, si pleqtë dhe fëmijët.
• Ofruesit e kujdesit shëndetësor përshtatin strategjitë e tyre të komunikimit për të përfshirë edukimin e shkrim-leximit dixhital, duke reduktuar ndjeshmërinë e pacientëve ndaj dezinformatave mjekësore.
• Kompanitë e sigurimeve ndryshojnë politikat e mbulimit për të adresuar pasojat e vendimeve shëndetësore të orientuara nga dezinformata, duke ndikuar si në primet ashtu edhe në kushtet e mbulimit.
• Kompanitë farmaceutike rrisin transparencën në zhvillimin e barnave dhe provat klinike, duke synuar të krijojnë besimin e publikut dhe të luftojnë dezinformimin.

Pyetje që duhen marrë parasysh

• Ku e morët informacionin tuaj gjatë pandemisë?
• Si siguroheni që informacioni mjekësor që merrni është i vërtetë?
• Si mundet ndryshe qeveritë dhe institucionet e kujdesit shëndetësor të parandalojnë dezinformimin mjekësor?