Te mohiotanga i muri i te mate

Kei te mau tonu te hinengaro o te roro tangata i muri i te matenga o te tinana me te kati o te roro? Ko te rangahau AWARE i mahia e nga kairangahau mai i te Whare Wananga o Southampton i te United Kingdom e kii ana ae.

Kua whakaatuhia e nga rangahau tera pea ka taea e te roro te pupuri i etahi ahuatanga o te mohio mo te wa poto i muri i te kitenga o te tinana me te roro kua mate haumanu. Sam Parnia, he taote i te Whare Wananga o Stony Brook Hospital me te kaihautu o te rangahau AWARE a te Human Conscious Project, "Ko nga taunakitanga kei a matou i tenei wa kaore e ngaro te mohio o te tangata [i muri i te mate]…. Ka haere tonu mo etahi haora i muri i te mate, ahakoa i roto i te ahua moepuku kaore e taea e tatou te kite mai i waho.

WHAKAARO I akohia e 2060 nga taangata mai i nga hohipera rereke e 25 puta noa i te United Kingdom, United States, me Austria, i mau i te mate ngakau ki te whakamatau i o raatau whakapae. Ko nga turoro o te mate ngakau i whakamahia hei waahi ako mo te hopu ngakau, te aukati ranei o te ngakau, ka kiia "he rite ki te mate.” I roto i enei tangata 2060, 46% i rongo i etahi taumata o te mohiotanga i te wa i muri mai i to ratou mate haumanu. I whakahaerehia nga uiuinga taipitopito me te 330 o nga turoro i maumahara ki te huihuinga, 9% o ratou i whakamarama i tetahi ahuatanga e rite ana ki tetahi huihuinga mate tata, me te 2% o nga turoro i maumahara ki waho o te wheako tinana.

Ka puta he wheako tata mate (NDE) i te wa e noho ana te tangata i roto i tetahi ahuatanga hauora e mate ana; ka kite pea ratou i nga pohehe ora, i nga pohehe, me nga kare-a-roto kaha. Ko enei whakakitenga ka pa ki nga mea o mua, ki nga ahuatanga ranei e pa ana ki o ratau tangata i tera wa. Na Olaf Blanke raua ko Sebastian Dieguezin te korero Te Waiho i te Tinana me te Ora ki muri: He wheako ki waho o te tinana me te tata-mate “...tetahi wheako whakaaro mohio ka puta i te waa… he huihuinga e tino ngawari ai te mate, te mate ranei o te tangata [...] engari ka ora tonu….”

He wheako o waho o te tinana (OBE), e whakaahuatia ana e Blanke raua ko Dieguez i te wa e takoto ana te tirohanga a te tangata ki waho o tona tinana tinana. He maha nga korero ka kite ratou i to ratau tinana mai i te tuunga extracorporeal teitei. E whakaponohia ana ko te mohiotanga i muri i te mate he toronga o nga wheako tata ki te mate me nga wheako o waho o te tinana.

He maha nga whakaaro pohehe mo te kaupapa o te mohiotanga i muri i te mate. Me nui nga taunakitanga hei tautoko i nga maharatanga a te manawanui ki nga kaupapa. Pērā i ngā rangahau pūtaiao pai, ko te nui ake o ngā taunakitanga e tautoko ana koe i tō ariā, ka kaha ake te whakaaro. Ko nga hua o te rangahau AWARE kare noa i whakaatu ka taea e te tangata te whai taumata o te mohiotanga i muri i te matenga o to ratau tinana. Kua whakaatuhia ano ka taea e te roro te noho ora me te mahi ki etahi tohu mo te roa atu i nga mea i whakaponohia i mua.

Nga Tikanga o te Maharahara

Na te ahua o nga taunakitanga i roto i te rangahau NDE me te OBE, he uaua ki te tohu i te tino take, i te take ranei o enei huihuinga mohio. Ko te mate haumanu e kiia ana ko te wa kua mutu te mahi o te ngakau me te manawa o te tangata, he tikanga i whakaponohia kare e taea te huri. Engari na roto i nga ahunga whakamua o te ao rongoa, kua mohio tatou inaianei ehara tenei i te keehi. Ko te mate ka kiia ko te mutunga o te oranga o te mea ora, ko te mutunga tonu ranei o nga mahi tino nui o te tinana i roto i tona pūtau, kiko kiko ranei. Kia mate te tangata i raro i te ture me kore he mahi i roto i te roro. Ki te whakatau mena kei te mohio tonu te tangata i muri i te mate ka whakawhirinaki ki to whakamaramatanga mo te mate.

Ko te nuinga o nga mate haumanu kei te noho tonu i runga i te kore o te ngakau o te ngakau, i te kore ranei o nga ngongo e mahi ana, ahakoa ko te whakamahinga o te electroencephalogram (EEG), e ine ana i te mahi roro, kei te kaha ake te whakamahi i roto i te umanga hauora. Ka mahia tenei hei whakaritenga ture i etahi whenua, na te mea hoki ka pai ake te tohu a nga taakuta mo te ahua o te turoro. Hei tirohanga rangahau mo te mohiotanga i muri i te mate, ko te whakamahinga o te EEG hei tohu mo nga mahi a te roro i te wa e mau ana te ngakau, na te mea he uaua ki te korero i nga mea e pa ana ki te roro i taua wa. E mohio ana tatou kei te piki haere te mahi roro i te wa o te mate ngakau. Ko te take pea tenei na te tukunga o te tinana i te "tohu mamae" ki te roro, na nga raau taero ranei e tukuna ana ki nga turoro i te wa e whakaora ana.

Tera pea kei te mahi tonu te roro ki nga taumata iti e kore e kitea e te EEG. Ko te koretake o te whakataunga mokowā o te EEG ko te tikanga he matatau noa ki te kite i nga putere hiko o te roro. Ko etahi atu ngaru o roto, he uaua, he kore ranei e taea e te hangarau EEG o naianei te kite.

Whakanuia o te Maharahara

He rereke nga ahuatanga kei muri he aha te tangata e tata ana ki te mate, ki waho ranei o nga wheako tinana, me te mea ka noho tonu te roro o te tangata i te ahua o te mahara i muri i tona matenga. I kitea e te rangahau AWARE kei te noho tonu te mahara ki te "ahua moe" i muri i te matenga o te roro. Ko te pehea o te roro ki te mahi i tenei kaore he hiahia, he kaha ki te penapena mahara kaore ano kia mohiohia, kaore ano kia kitea e nga kaiputaiao he whakamaramatanga. Heoi e whakapono ana etahi kaiputaiao tera pea he whakamarama kaore nga tangata katoa e tata ana ki te mate, ki waho ranei o te tinana.

Sam Parnia E whakaaro ana ia, "He nui ake te waahanga o nga tangata ka tino kitea nga wheako o te mate, engari kaua e maumahara ki a raatau na te whara o te roro me nga raau taero whakarokiroki i runga i nga huringa mahara." No reira he pera ano te take i whakapono ai etahi ko nga wheako he maharatanga ka whakatohia e te roro ki runga i a ia ano. Ko tenei pea he whakaihiihi i roto i te roro, he tikanga whakahaere ranei e whakamahia ana e te roro ki te pa ki te ahotea o te tata ki te mate.

He maha nga raau taero ka tukuna ki nga turoro o te mate ngakau ka tukuna ki te hohipera. Ko nga raau taero he whakangao, he whakaohooho ranei, ka pa ki te roro. Ka honoa tenei ki nga taumata teitei o te adrenaline, te kore o te hāora e whiwhi ana te roro, me te taumahatanga o te mate ngakau. Ka pa atu tenei ki nga wheako o te tangata me nga mea ka maharahia e ia mo te wa o te hopu ngakau. Ka taea hoki e enei raau taero te pupuri i te roro i roto i te ahua iti ka uaua ki te kitea.

Na te kore o nga raraunga neurological i te wa o te mate, he uaua ki te mohio mena kua mate te roro. Mena karekau i kitea te mate o te mohiotanga motuhake mai i te whakamatautau neurological, he uaua te maarama, ehara i te mea matua, kaore e taea e koe te kii kua mate te roro. Gaultiero Piccinini me Sonya Bahar, mai i te Tari o te Ahupūngao me te Astronomy me te Center for Neurodynamics i te Whare Wananga o Missouri i kii "Mena ka puta nga mahi hinengaro i roto i nga hanganga neural, kaore e taea e nga mahi hinengaro te ora i te mate roro."