De wetenschap achter honger

De wetenschap achter honger, verlangen en overgewicht 

De wereld lijkt op een paradoxaal kruispunt te staan ​​wat betreft de kwestie van honger. Enerzijds worden bijna 800 miljoen mensen of maar liefst 10% van de wereldbevolking geconfronteerd met ernstige honger en ondervoeding. Ze hebben honger, maar hebben weinig of geen eten. Aan de andere kant hebben bijna 2.1 miljard mensen obesitas of overgewicht. Dat betekent dat als ze honger hebben, ze te veel te eten hebben. Beide uiteinden van de stok lijden onder de onweerstaanbare hongerprikkel in tegengestelde dimensies. Men gedijt van overvoeding als gevolg van overdaad. De andere groep wentelt zich in een pijnlijk tekort.  

Het lijkt er dan op dat het hongerprobleem in de wereld opgelost zou zijn, misschien twijfelachtig als we allemaal de honger naar voedsel zouden kunnen overwinnen. In de toekomst kan een wonderpil of magische formule worden uitgevonden die de uitdaging van honger voor eens en voor altijd zou kunnen oplossen. Het zal een dubbele doodsteek betekenen voor de lucratieve industrie voor gewichtsverlies.  

Maar dan rijst de vraag: is dit een realistische wens of is het een dwazenparadijs? Voordat we die utopische bestemming bereiken, zal het zeer leerzaam en heilzaam zijn om eerst een dieper begrip te krijgen van de wetenschap en de psychologie van honger.  

Het woordenboek definieert honger als een dwingende behoefte aan voedsel of het pijnlijke gevoel en de staat van zwakte die wordt veroorzaakt door de behoefte aan voedsel. Het onweerstaanbare verlangen naar voedsel is een van de gemeenschappelijke delers van het hele mensenras en ook van het dierenrijk.  

Rijk of arm, koning of dienaar, sterk of zwak, verdrietig of gelukkig, groot of klein, we krijgen allemaal honger, of we dat nu leuk vinden of niet. Honger is een standaardpositie in het mechanisme van het menselijk lichaam en is zo normaal dat we ons bijna nooit afvragen waarom we honger hebben. Mensen twijfelen nauwelijks aan de reden en de psychologie van honger.  

De wetenschap zoekt naar antwoorden 

Gelukkig komt de wetenschap steeds dichter bij een vollediger begrip van de mechanismen achter honger.  

De instinctieve honger naar voedsel om ons lichaam van brandstof te voorzien voor basisoverleving staat bekend als homeostatische honger en wordt aangedreven door gelijktijdige signalen. Wanneer onze energieniveaus laag worden, de lichaamshormonen worden geactiveerd en het niveau van ghreline, een bepaald hongerhormoon begint te stijgen. Dat creëert op zijn beurt een fysiologische sensatie die de verwoede zoektocht naar voedsel voortstuwt. Het begint automatisch te vallen zodra het eten begint en er wordt een andere reeks signalen naar de hersenen gestuurd die de hongergevoelens wegnemen.   

De hongerstrijd is dan zowel mentaal als fysiek. Honger en onbedwingbare trek worden voortgestuwd door lichaam en geest. De signalen komen allemaal van binnenuit en worden niet bepaald door de aanwezigheid van voedsel of andere aantrekkelijke externe prikkels. Ons brein is dan de controletoren in de hongerketen, niet onze buik of smaakpapillen. De hypothalamus is het deel van het hersenweefsel dat ons stimuleert om naar voedsel te zoeken. Het kan snel de signalen interpreteren die afkomstig zijn van de speciale cellen die de dunne darm en de maag bekleden wanneer hun inhoud laag is. 

Een ander belangrijk hongersignaal is ons bloedglucosegehalte. Insuline en glucagon zijn hormonen die in de alvleesklier worden aangemaakt en helpen de bloedglucosewaarden op peil te houden. Sterke signalen of alarmelanden worden aangesloten op de hypothalamus in de hersenen, wanneer honger het lichaam van vitale energie berooft.  

Na het eten stijgt de bloedglucosespiegel en pikt de hypothalamus de signalen op en plaatst een bewegwijzering die vol aangeeft. Zelfs wanneer ons lichaam deze sterke hongersignalen uitzendt, kan ons lichaam ervoor kiezen om ze te negeren. Dit is waar geneeskunde, wetenschap en soms onorthodoxe gezondheidsprogramma's proberen deze signalen tussen te brengen en de communicatiestroom tussen het lichaam en de hersenen te verstoren, allemaal om de hongersignalen te maskeren of te versterken, al naargelang het geval. 

Deze controlefactor en het vermogen om de hongerhormonen te verwarren, spelen een sleutelrol bij het aanpakken van obesitas, dat door de Wereldgezondheidsorganisatie is geclassificeerd als een wereldwijde gezondheidsepidemie. Uit een onlangs gepubliceerde Lancet-enquête bleek dat meer dan twee miljard mensen in de wereld nu te zwaar of zwaarlijvig zijn. 

Wereldwijd is obesitas meer dan verdubbeld sinds 1980. In 2014 waren meer dan 41 miljoen kinderen zwaarlijvig, terwijl maar liefst 39% van de gehele volwassen wereldbevolking overgewicht had. In tegenstelling tot wat vaak wordt aangenomen, sterven wereldwijd meer mensen meer aan obesitas dan aan ondervoeding en ondergewicht. Volgens de WHO is de belangrijkste oorzaak van zwaarlijvigheid eenvoudigweg de door de levensstijl veroorzaakte overmatige consumptie van calorieën en energierijke voedingsmiddelen, onevenredig in verhouding tot het verminderen van fysieke activiteiten en oefeningen. 

Dr. Christopher Murray, directeur van IHME en mede-oprichter van de studie Global Burden of Disease (GBD), onthulde dat “zwaarlijvigheid een probleem is dat mensen van alle leeftijden en inkomens overal treft. In de afgelopen drie decennia heeft geen enkel land succes geboekt bij het terugdringen van obesitas.” Hij riep op tot het nemen van dringende maatregelen om deze volksgezondheidscrisis aan te pakken.