ကာလသားပျောက်ဆေးဆိုတာ လူတိုင်းနီးပါးရှိကြပါတယ်။

ရေယုန်က မပျော်ဘူး။ စကားပြောရတာ မပျော်ဘူး၊ ဖတ်ရတာလည်း မပျော်သလို ရတာလည်း မပျော်ဘူး။ HSV-1 နှင့် HSV-2 ဟုလည်းလူသိများသော ရေယုန်သည် နေရာတိုင်းတွင် အများအပြားရှိနေပြီး လူများသည် ၎င်းကို ယခုမှ စတင်သိရှိလာကြသည်။ ကမ္ဘာ့ကျန်းမာရေးအဖွဲ့၏ အဆိုအရ အသက် 3.7 နှစ်အောက် လူ 50 ဘီလီယံခန့်သည် ရေယုန်ရောဂါရှိနေသည်။ ဆိုလိုသည်မှာ ကမ္ဘာပေါ်ရှိ လူဦးရေ၏ 67% သည် ရေယုန်များရှိသည်။

၎င်းကို အရွယ်အစားသေးငယ်စေရန်အတွက် အမေရိကန်ရောဂါထိန်းချုပ်ရေးစင်တာမှ “အသက် ၁၄ နှစ်မှ ၄၉ နှစ်ကြား လူခြောက်ဦးတွင် တစ်ဦးထက်ပို၍ ရေယုန်ဖြစ်နိုင်သည်” နှင့် အမေရိကသည် ရုန်းကန်နေရသည့်တစ်ခုတည်းသောနိုင်ငံမဟုတ်ပါ။ 14 ခုနှစ်မှ 49 ခုနှစ်အတွင်း ပြုလုပ်ခဲ့သော Stats Canada လေ့လာမှုတစ်ခုတွင် အသက် 2009 နှစ်မှ 2011 နှစ်ကြား ကနေဒါနိုင်ငံသား ခုနစ်ဦးတွင် တစ်ဦးမှာ HSV ပုံစံရှိကြောင်း တွေ့ရှိခဲ့သည်။ မြောက်အမေရိကအပြင်ဘက်တွင်ပင် ရေယုန်ဖြစ်ပွားမှု မြင့်တက်လာသည့် သတင်းများ ထွက်ပေါ်လာပြီး နော်ဝေးတွင် လေ့လာမှုတစ်ခုအပါအဝင် “လိင်အင်္ဂါအတွင်းပိုင်းကူးစက်မှု 16% သည် HSV-54 ကြောင့်ဖြစ်သည်” ဟုတွေ့ရှိခဲ့သည်။

လူတိုင်းမှာ ရေယုန် ဘာကြောင့် ဖြစ်တာလဲ။

လူတိုင်း အထိတ်တလန့် မဖြစ်ခင်မှာ သူတို့ကိုယ်သူတို့ စေးနဲ့ထုပ်ပြီး အိမ်ထဲက ဘယ်တော့မှ မထွက်ဖို့ စဉ်းစားရမယ့် အချက်တချို့ ရှိပါတယ်။ HSV-1 သည် အဖြစ်များဆုံး ရေယုန်အမျိုးအစားဖြစ်သော်လည်း များသောအားဖြင့် ပါးစပ်နှင့် နှုတ်ခမ်းတစ်ဝိုက်တွင် အနာများ ဖြစ်စေသည်။ တစ်နည်းဆိုရသော် HSV-1 သည် အအေးမိနာများဟု လူအများစုက ခေါ်ကြသည်။ အကြိမ်အများစုသည် တံတွေးမှတဆင့် သို့မဟုတ် ရောဂါပိုးရှိသော အရာတစ်ခုကို မျှဝေခြင်းမှ ကူးစက်သည်။ ၎င်းသည် HSV-2 ဟုလည်းသိကြသော လိင်အင်္ဂါရေယုန်များကို ဖြစ်စေနိုင်ပြီး များသောအားဖြင့် ရောဂါပိုးရှိသူတွင် မြုံနေကာ ရံဖန်ရံခါမှသာ ဖောက်ထွက်ခြင်းကို ဖြစ်စေသည်။

HSV-2 သည် လိင်အင်္ဂါရေယုန်နှင့် အများဆုံးဆက်စပ်သော ရေယုန်မျိုးကွဲဖြစ်သည်။ ကြင်နာတတ်တဲ့ အမည်းစက်၊ မင်းရဲ့မိဘတွေက မင်းကို နှုတ်ခမ်းလက်စွပ်နဲ့ ချိန်းတွေ့ရင် မင်းရနိုင်မယ်လို့ မင်းမိဘတွေပြောခဲ့တယ်။ ရေယုန်အမျိုးအစားအားလုံးကဲ့သို့ပင်၊ ကံမကောင်းစွာပဲ၊ ၎င်းသည် ရုပ်ပိုင်းဆိုင်ရာပုံစံဖြင့် သူ့ကိုယ်သူမပြဘဲ လူတစ်ဦးတွင် နှစ်အတော်ကြာ မြုံနေပါသည်။ ယင်းကြောင့် လူများစွာသည် ၎င်းတို့ဘာလုပ်နေသည်ကို သတိမပြုမိဘဲ လူမှလူသို့ ဗိုင်းရပ်စ်ကို မသိလိုက်ဘဲ ပျံ့နှံ့သွားစေသည်။ ရောဂါပိုးကိုယ်တိုင်က အသက်အန္တရာယ်မစိုးရိမ်ရပေမယ့် လူမှုရေးဆိုင်ရာ အမည်းစက်တွေကို တခြားအရာတွေထက် ပိုဖြစ်စေပါတယ်၊ ဒါပေမယ့် သိပ်အကြာကြီးတော့ မဟုတ်ပါဘူး။

ကုသရေးလုပ်ငန်းစဉ်

မကြာသေးမီက လေ့လာမှုတစ်ခု ထုတ်ပြန်ခဲ့သည်။ PLOS ရောဂါပိုး ရေယုန်ဗိုင်းရပ်စ်ကို ဖျက်ဆီးနိုင်သည့် အလားအလာရှိသော ကာကွယ်ဆေးတစ်ခု။ ဘက်တီးရီးယား၊ မှို၊ ကပ်ပါးကောင်များ၊ ပရိုင်းယွန်များနှင့် ဗိုင်းရပ်စ်များအကြောင်း ရွယ်တူချင်းသုံးသပ်ထားသော စာတမ်းများကို ထုတ်ဝေသည့် ပွင့်လင်းမြင်သာမှုဂျာနယ်သည် ရောဂါပိုးများ၏ ဇီဝဗေဒကို နားလည်ရန် အထောက်အကူပြုသည်။ Pennsylvania ဆေးကျောင်းမှ ပါမောက္ခ စာရေးဆရာ Harvey M. Friedman ၏ လေ့လာမှုသည် ရေယုန်ဗိုင်းရပ်စ်ကို ကုသရာတွင် နောက်တစ်ဆင့် ဖြစ်နိုင်ကြောင်း ဂျာနယ်က ရှင်းလင်းစွာ ဖော်ပြထားသည်။

Friedman ၏အလုပ်သည် ရေယုန်ဗိုင်းရပ်စ်ပိုးကို ဖျက်ဆီးရန် အလွန်ခက်ခဲရသည့် အကြောင်းရင်းကို ရှင်းပြခဲ့ပြီး ယင်းမှာ ၎င်း၏ ငုပ်လျှိုးနေသော အဆင့်လုပ်ဆောင်ချက်ကြောင့် ဖြစ်သည်။ "နေချိန်အတွင်း၊ ရေယုန်ဗိုင်းရပ်စ်များသည် ကျွန်ုပ်တို့၏ကိုယ်ခံအားစနစ်မှ ထိရောက်စွာရှင်းလင်းခြင်းမရှိဘဲ ၎င်းတို့ကို အိမ်ရှင်အဖြစ် ဆက်လက်တည်ရှိစေမည့် ဗိုင်းရပ်စ်မျိုးဗီဇထုတ်ကုန်အနည်းငယ်ကိုသာ ဖော်ပြသည်။" သူ၏အလုပ်သည် "ဤအဆင့်တွင်၊ ရေယုန်ဗိုင်းရပ်စ်များသည် ၎င်းတို့၏ဗိုင်းရပ်စ်မျိုးရိုးဗီဇများကို ဗိုင်းရပ်စ် DNA ပေါ်လီမာရတ်များဖြင့် တက်ကြွစွာပုံတူပွားခြင်းမရှိပါ၊ ဤပိုလီမာရတ်များကို ပစ်မှတ်ထားသည့် ဗိုင်းရပ်စ်ဆိုင်ရာ ကုသနည်းများ ထိရောက်မှုမရှိကြောင်းကို ဆက်လက်ရှင်းပြနေသည်။"

သို့သော် Friedman ၏ လေ့လာမှုသည် ဤလုပ်ငန်းစဉ်ကို အကောင်အထည်ဖော်ရန် နည်းလမ်းရှာခဲ့သည်။ ဗိုင်းရပ်စ်၏ ထောက်လှမ်းမှုကို ရှောင်ရှားနိုင်သည့် စွမ်းရည်ကို တည်းဖြတ်သည့်နည်းလမ်းကို ရှာဖွေခြင်းဖြင့် သူ၏လုပ်ငန်းကို စတင်ခဲ့သည်။ လုပ်ငန်းစဉ်သည် ဗိုင်းရပ်စ်မျိုးရိုးဗီဇကို ပစ်မှတ်ထားရန် CRISPR/Cas (ပုံမှန်ကြားခြားထားသော တိုတောင်းသော palindromic ထပ်ခါတလဲလဲ အစုလိုက်အပြုံလိုက်) ကိုအသုံးပြုကာ "လူ့ဆဲလ်များမှ ကူးစက်နိုင်သော အမှုန်အမွှားအသစ်များ ထုတ်လုပ်မှုကို လုံးလုံးလျားလျား ထိခိုက်စေသည်" တစ်နည်းဆိုရသော် အဆိုပါ လုပ်ငန်းစဉ်သည် ဗိုင်းရပ်စ်ပြန့်ပွားခြင်းမှ ရပ်တန့်ကာ လူ့ခုခံအားစနစ်မှ ဆဲလ်အသစ်များအတွင်း သူ့ကိုယ်သူ ပုန်းအောင်းနိုင်စွမ်းကို ရပ်တန့်စေသည်။

ကနဦးစမ်းသပ်မှုများကို ၎င်းတို့၏ ခုခံအားစနစ်နှင့် ဆင်တူသော မျောက်များ နှင့် ဂီနီဝက်များသည် ဗိုင်းရပ်စ်နှင့် ထိတွေ့သောအခါတွင် လူများနှင့် ဆင်တူသော ရုပ်ပိုင်းဆိုင်ရာ လက္ခဏာများ တူညီသောကြောင့် မျောက်များတွင်သာ စမ်းသပ်မှုများ ပြုလုပ်ခဲ့သည်။ မှ ထောက်ပြခဲ့ပါသည်။ လူကြိုက်များသိပ္ပံရန်ပုံငွေမရှိခြင်းသည် ဆေးဝါးဈေးကွက်မှ ကာကွယ်ဆေးကို လူအများသို့ ကျယ်ကျယ်ပြန့်ပြန့်မရရှိနိုင်မီ နှစ်များစွာကြာသည်အထိ ရန်ပုံငွေမရှိခြင်းဖြစ်သည်ဟု လက်ရှိသိပ္ပံနှင့်နည်းပညာအကြောင်း လစဉ်ထုတ်မဂ္ဂဇင်း၊