Podatek węglowy dla krajów rozwijających się: czy gospodarki wschodzące mogą sobie pozwolić na płacenie za swoje emisje?

• Autor:
• nazwisko autora

  Foresight Quantumrun
• Listopad 27, 2023

Podsumowanie spostrzeżeń

Unijny mechanizm dostosowania granic pod względem emisji gazów cieplarnianych (CBAM) ma na celu wyrównanie szans w zakresie emisji gazów cieplarnianych, ale może w sposób niezamierzony nałożyć karę na kraje rozwijające się, które nie mają środków na szybką dekarbonizację. Ponieważ kraje rozwinięte prawdopodobnie uzyskają 2.5 miliarda dolarów dodatkowego dochodu z podatku węglowego, kraje rozwijające się mogą ponieść stratę w wysokości 5.9 miliarda dolarów, co zagrozi ich pozycji gospodarczej i rynkowej. Ta rozbieżność podważa zasadę zróżnicowanej odpowiedzialności w działaniach klimatycznych, sugerując potrzebę dostosowanych strategii, które uwzględniają różne możliwości i poziomy rozwoju. Szersze konsekwencje dla gospodarek rozwijających się mogą obejmować kurczenie się przemysłu, utratę miejsc pracy i dążenie do współpracy regionalnej w zakresie zwolnień, wraz z potencjalnym napływem wsparcia zagranicznego i inwestycjami w zielone technologie.

Podatek węglowy w kontekście krajów rozwijających się

W lipcu 2021 r. Unia Europejska (UE) opublikowała kompleksową strategię mającą na celu przyspieszenie redukcji emisji gazów cieplarnianych. Mechanizm dostosowania granic pod względem emisji dwutlenku węgla (CBAM) stanowi próbę ujednolicenia cen zawartości dwutlenku węgla w całym regionie, niezależnie od tego, gdzie wytwarzane są produkty, poprzez nałożenie podatków granicznych. Proponowane rozporządzenie dotyczy w pierwszej kolejności cementu, żelaza i stali, aluminium, nawozów oraz energii elektrycznej. Chociaż opodatkowanie korporacji od wszelkich emisji gazów cieplarnianych powodowanych przez ich procesy produkcyjne i operacyjne wydaje się dobrym pomysłem, nie wszystkie gospodarki mogą sobie pozwolić na takie obciążenie.

Ogólnie rzecz biorąc, kraje rozwijające się nie posiadają technologii ani know-how pozwalającego na redukcję emisji gazów cieplarnianych. Oni stracą najwięcej, bo firmy z tych terytoriów będą musiały wycofać się z europejskiego rynku, bo nie mogą przestrzegać przepisów dotyczących podatku węglowego. Niektórzy eksperci uważają, że gospodarki rozwijające się mogą złożyć petycję do Światowej Organizacji Handlu (WTO) w celu zapewnienia pewnych zwolnień i ochrony z tej taryfy. Inni sugerują, że organizacje regionalne, takie jak Stowarzyszenie Narodów Azji Południowo-Wschodniej (ASEAN) i Współpraca Gospodarcza Azji i Pacyfiku (APEC) mogą współpracować, aby dzielić koszty administracyjne i negocjować, aby dochody z podatku od emisji dwutlenku węgla trafiały do ​​lokalnego przemysłu, a nie do władz zagranicznych.

Zakłócający wpływ

Jaki jest wpływ podatków od emisji dwutlenku węgla na kraje rozwijające się? Agencja handlowa ONZ Konferencja Narodów Zjednoczonych ds. Handlu i Rozwoju (UNCTAD) szacuje, że przy podatku od emisji dwutlenku węgla wynoszącym 44 USD za tonę kraje rozwinięte uzyskają dodatkowy dochód o wartości 2.5 miliarda USD, podczas gdy gospodarki rozwijające się stracą 5.9 miliarda USD. Gospodarki rozwijające się w Azji i Afryce mają mniejszą zdolność do podejmowania kosztownych redukcji emisji. Są też zazwyczaj bardziej narażeni na ryzyko klimatyczne, co oznacza, że ​​w dłuższej perspektywie mogą zyskać więcej na wysiłkach na rzecz redukcji emisji. Na krótką metę mogą jednak mieć niewielką motywację do przestrzegania środków, które mogłyby znacząco wpłynąć na ich gospodarkę. Innym powodem oporu jest to, że kraje rozwijające się mogą stracić udział w rynku gospodarek rozwiniętych, ponieważ podatek od emisji dwutlenku węgla spowodowałby, że towary z krajów rozwijających się stałyby się droższe. 

Ta nierównowaga nie jest zgodna z zasadą wspólnej, choć zróżnicowanej odpowiedzialności i odpowiednich zdolności (CBDR-RC). Ramy te stanowią, że kraje zaawansowane powinny przejąć wiodącą rolę w przeciwdziałaniu zmianom klimatycznym, biorąc pod uwagę ich duży wkład w tę kwestię oraz doskonałe technologie umożliwiające jej rozwiązanie. Ostatecznie każdy nałożony podatek węglowy powinien uwzględniać różne poziomy rozwoju i możliwości krajów rozwiniętych i rozwijających się. Jedno uniwersalne podejście prawdopodobnie nie zakończy się sukcesem, jeśli chodzi o zaangażowanie wszystkich krajów w proces spowalniania zmian klimatycznych.

Szersze konsekwencje podatku węglowego dla krajów rozwijających się

Możliwe skutki podatku węglowego dla krajów rozwijających się mogą obejmować: 

• Firmy produkcyjne i budowlane z gospodarek rozwijających się tracą przychody z powodu zmniejszenia udziału w rynku światowym. Może to również prowadzić do bezrobocia w tych sektorach.
• UE i inne kraje rozwinięte zapewniają wsparcie, technologię i szkolenia gospodarkom wschodzącym, aby pomóc w obniżeniu emisji gazów cieplarnianych.
• Rządy gospodarek rozwijających się zachęcają swój lokalny przemysł do inwestowania w badania nad ekologicznymi technologiami, w tym poprzez zapewnianie dotacji i zabezpieczanie finansowania od społeczności międzynarodowej.
• Regionalne organizacje gospodarcze łączą siły, aby lobbować na rzecz zwolnień w WTO.
• Niektóre branże wysokoemisyjne korzystają z ewentualnych zwolnień z podatku od emisji dwutlenku węgla dla gospodarek wschodzących i przenoszą swoją działalność do tych krajów.

Pytania do skomentowania

• W jaki sposób podatki od emisji dwutlenku węgla mogą być bardziej sprawiedliwe dla gospodarek rozwijających się?
• W jaki inny sposób kraje rozwinięte mogą pomóc gospodarkom wschodzącym obniżyć emisję dwutlenku węgla?