Ànyị na-ebibi ụwa anyị?

Ihe niile anyị na-eme nwere mmetụta na gburugburu ebe obibi. Ịgụ akụkọ a chọrọ kọmpụta ma ọ bụ ngwaọrụ mkpanaaka nke arụpụtara n'ụzọ na-adịgide adịgide na obodo nwere ụkpụrụ gburugburu ebe obibi rụrụ arụ. Eletrik nke na-enyere gị aka iji ngwaọrụ a nwere ike isi na kol ma ọ bụ ebe ọzọ anaghị emeghari. Ozugbo ngwaọrụ ahụ kwụsịrị, a na-awụsa ya na ebe a na-ekpofu ahịhịa ebe ọ ga-etinye kemịkalụ na-egbu egbu n'ime mmiri dị n'ime ala.

Gburugburu ebe obibi anyị nwere ike ịkwado nke ukwuu na, n'oge na-adịghị anya, ọ ga-adị nnọọ iche karịa otú anyị si mara ya taa. Otu anyị si ekpo ọkụ ma na-ajụkwa ụlọ anyị, na-eme ka ngwá electronic anyị dị ike, na-aga njem, na-ekpofu ihe mkpofu, na-eri nri ma na-esi nri na-enwe mmetụta dị njọ na ihu igwe, anụ ọhịa, na ọdịdị ala nke ụwa anyị.

Ọ bụrụ na anyị akwụsịghị omume ọjọọ ndị a, ụwa ụmụ anyị na ụmụ ụmụ anyị bi ga-adị nnọọ iche na nke anyị. Anyị ga-akpachara anya ka anyị na-eme usoro a, n'ihi na ọbụna ebumnobi anyị kacha mma na-ebutekarị mmerụ ahụ gburugburu.

Ọdachi 'Green'

Ebe nchekwa mmiri Gorges atọ dị na China bu n'obi wepụta ike ndụ ndụ, mana ọrụ a na akụrụngwa ndị metụtara ya emebiela ala ahụ n'ụzọ a na-apụghị ịgbagha agbagha ma mee ka ọdachi ndị na-emere onwe ha nwee ike ka njọ.

N'akụkụ mmiri nke Osimiri Yangtze nke e megharịrị ụzọ—otu n'ime ndị kasị ibu n'ụwa—ihe ize ndụ nke mbuze amụbaala ihe fọrọ nke nta ka ọ bụrụ okpukpu abụọ. Ihe fọrọ nke nta ka ọ bụrụ ọkara nde mmadụ nwere ike ịgbapụ site na oke oke ala n'afọ 2020. N'ịtụle ọnụ ọgụgụ silt na-esonyere nbibi, ihe ndị dị ndụ ga-ata ahụhụ ọbụna karị. Ọzọkwa, ebe ọ bụ na a na-ewu ebe nchekwa ahụ n'elu ahịrị mmejọ abụọ bụ isi, seismicity na-ebute mmiri ozuzo bụ ihe kacha mkpa.

Ndị ọkà mmụta sayensị boro ebubo na ala ọmajiji Sichuan nke 2008—nke kpatara ọnwụ 80,000—mere ka ọ ka njọ site na seismicity nke mmiri ozuzo kpatara na ọdụ mmiri Zipingpu, nke e wuru ihe na-erughị ọkara maịl site n'ahịrị mmejọ bụ isi nke ala ọma jijiji ahụ.

"N'ebe ọdịda anyanwụ China, ịchụso otu akụkụ nke uru akụ na ụba sitere na ike mmiri abịawo na-efu ndị a na-akwaga ebe ọzọ, gburugburu ebe obibi, na ala na ihe nketa omenala ya," ka Fan Xiao, ọkà mmụta banyere ọdịdị ala Sichuan na-ekwu. "Mmepe nke ike mmiri na-adịghị mma na nke a na-achịkwaghị achịkwa, ma ọ rutela n'ike n'ike. "

Akụkụ kachasị egwu banyere ya niile? Ndị ọkà mmụta sayensị na-ebu amụma na ala ọmajiji nke atọ Gorges Dam ga-ebute ọdachi dị egwu nke ọha na eze nke ọnụ ahịa gburugburu ebe obibi na nke mmadụ n'ime afọ 40 na-esote ma ọ bụrụ na mmepe na-aga n'ihu dị ka atụmatụ.

Mmiri Mụọ

Ịkụbiga azụ̀ karịrị akarị nke na ọtụtụ ụdị azụ̀ na-eru nso ịla n'iyi. Ụgbọ mmiri na-akụ azụ zuru ụwa ọnụ dị okpukpu 2.5 karịa ihe oké osimiri anyị nwere ike ịkwado, ihe karịrị ọkara nke ịkụ azụ n'ụwa apụọla, na 25% bụ ndị a na-ewere dị ka "oke arụrụala, mebie, ma ọ bụ na-agbake site na ọdịda" dịka World Wildlife Foundation si kwuo.

N'ịbụ nke e belatara ruo pasenti iri nke ndị mbụ ha bi, nnukwu azụ̀ dị n'oké osimiri (tuna, swordfish, marlin, cod, halibut, skate, na flounder) adọkapụla n'ebe obibi ha. Ọ gwụla ma ihe gbanwere, ha ga-apụ n'anya n'afọ 2048.

Nkà na ụzụ ịkụ azụ̀ agbanweela ọrụ ọ na-arụbu nke ọma na nke na-acha anụnụ anụnụ ghọọ ọtụtụ ụlọ ọrụ na-ese n'elu mmiri nke nwere nkà na ụzụ ịchọta azụ̀. Ozugbo ụgbọ mmiri na-ekwu ebe a na-akụ azụ maka nke ya, ọnụ ọgụgụ azụ̀ ndị bi n'ógbè ahụ ga-agbadata 80% n'ime afọ iri ruo iri na ise.

Dị ka Dr. Boris Worm, ọkà mmụta banyere mmiri na-eme nchọpụta banyere mmiri na prọfesọ na-arụkọ ọrụ na Mahadum Dalhousie si kwuo, "Mfu dị iche iche nke mmiri dị iche iche na-emebiwanye ikike oke osimiri inye nri, kwado ịdị mma mmiri, na mgbake site na mkpasu iwe."

Otú ọ dị, olileanya ka dị. Dabere na otu isiokwu n'akwụkwọ akụkọ agụmakwụkwọ Science, "Data dị na-egosi na n'oge a, usoro ndị a ka na-agbanwe agbanwe".

Ọtụtụ ihe ọjọọ nke Coal

Ọtụtụ ndị mmadụ kwenyere n'ụzọ dabara adaba na mmetụta coal kachasị na gburugburu ebe obibi bụ okpomoku zuru ụwa ọnụ nke ikuku na-esi na ya pụta. N'ụzọ dị mwute, ọ bụghị ebe ahụ ka mmetụta ya na-akwụsị.

Ngwuputa maka coal nwere mmetụta miri emi nke ya na gburugburu ebe obibi na gburugburu ebe obibi nke ọ na-eme. Ebe ọ bụ na coal bụ isi iyi ike dị ọnụ ala karịa gas sitere n'okike, ọ bụ ihe na-emepụta ọkụ eletrik na-emekarị n'ụwa. Ihe dị ka 25% nke coal na-enye ụwa dị na US, ọkachasị na mpaghara ugwu dịka Appalachia.

Ụzọ ndị bụ isi e si ewepụta kol bụ n'elu ugwu na-ebupụ ma na-egwupụta ihe; Ha abụọ na-emebi gburugburu ebe obibi nke ukwuu. Mwepụ n'elu ugwu gụnyere iwepụ ihe ruru mita 1,000 nke ọnụ ọnụ ugwu ahụ ka e wee si n'ime ime ugwu ahụ pụta. A na-eji gwupụta ihe ndị dịpụrụ adịpụ eme ihe n'ụzọ bụ isi maka ebe a na-edebe coal ọhụrụ bụ́ ndị na-adịghị n'ime ugwu dị ka ndị tọrọ. A na-ehichapụ nke ọma n'elu elu nke ihu ugwu ma ọ bụ ugwu (yana ihe niile dị na ya ma ọ bụ n'ime ya) ka e wee kpughee ihe ọ bụla nke ịnweta ịnweta ma nwee ike igwu egwu.

Usoro abụọ a na-ebibi ihe ọ bụla dị n'ugwu ahụ, ma ọ bụrụ ụdị anụmanụ, ọhịa ndị na-eto eto, ma ọ bụ iyi mmiri na-egbuke egbuke nke glazed.

Ihe karịrị acres 300,000 nke oke ọhịa hardwood dị na West Virginia (nke nwere 4% nke coal ụwa) ejirila Ngwuputa mebie, a na-eme atụmatụ na 75% nke iyi na osimiri dị na West Virginia na-emetọ site na Ngwuputa na ụlọ ọrụ ndị metụtara ya. Mwepụ nke osisi na-aga n'ihu na mpaghara ahụ na-emepụta ọnọdụ mbuze na-adịghị eguzosi ike, na-ebibikwa ala gbara ya gburugburu na ebe obibi anụmanụ. N'ime afọ iri abụọ na-esote, a na-eme atụmatụ na ihe karịrị 90% nke mmiri ala dị na West Virginia ga-emerụ ya site na ihe ndị sitere na Ngwuputa.

"Echere m na [mmebi ahụ] doro anya. Ọ na-amanye nke ukwuu, ọ ga-abụkwa ihe ọjọọ nye ndị bi na Appalachia ikwu na anyị ga-amụkwu ya, "ka Michael Hendryx, bụ prọfesọ na-ahụ maka ọgwụ na obodo na-ekwu. na Mahadum West Virginia. "Ego ego ụlọ ọrụ ahụ n'ihe gbasara ọnwụ akabeghị aka na mmetụta ndị ọzọ karịrị uru ọ bụla."

Ụgbọ ala ndị na-egbu egbu

Obodo anyị dabere ụgbọ ala bụ ihe ọzọ na-enye aka na mbibi anyị n'ọdịnihu. 20% nke ikuku ikuku griin na US sitere na ụgbọ ala naanị. Enwere ihe karịrị ụgbọ ala nde 232 n'okporo ụzọ na US, na nkezi ụgbọ ala na-eri 2271 lita gas kwa afọ. N'ikwu okwu mgbakọ na mwepụ, nke ahụ pụtara na anyị na-eri 526,872,000,000 lita mmanụ ụgbọala na-adịghị emeghari ka anyị na-aga kwa afọ.

Otu ụgbọ ala na-emepụta 12,000 pound nke carbon dioxide kwa afọ site na ngwu ya; ọ ga-ewe osisi 240 iji kwụọ ụgwọ ahụ. Gasses Greenhouse kpatara site na njem na-erughị pasenti 28 nke mkpokọta gas na-ekpo ọkụ na US, na-eme ka ọ bụrụ onye nrụpụta nke abụọ kachasị elu n'azụ ngalaba ọkụ eletrik.

Ngwucha ụgbọ ala nwere plethora nke carcinogens na gas na-egbu egbu gụnyere ụmụ irighiri ihe ikuku nitrogen, hydrocarbons, na sulfur dioxide. N'oke oke, gas ndị a nwere ike ibute ọrịa iku ume.

Ewezuga ihe ndị na-ekupụta ọkụ, usoro ịkwọ mmanụ ka ụgbọ ala na-arụ ọrụ na-emebikwa gburugburu ebe obibi: ma n'elu ala ma ọ bụ n'okpuru mmiri, enwere ihe ga-esi na omume a pụta bụ nke a na-apụghị ileghara anya.

Ngwupu ala na-amanye ụdị mpaghara; na-eme ka ọ dị mkpa maka ụzọ e si arụ ọrụ, na-emekarị site n'oké ọhịa ochie na-eto eto; na-emerụkwa mmiri dị n'ime ala, na-eme ka mmeghari eke dị ka ihe na-agaghị ekwe omume. Ịgbapu mmiri na-agụnye ibupu mmanụ azụ n'ala, na-emepụta ọdachi gburugburu ebe obibi dị ka BP wụsara na Ọwara Mexico, na Exxon-Valdez wụsara na 1989.

Enweela opekata mpe mmanụ iri na abuo nke ihe karịrị nde galọn mmanụ 40 n'ụwa niile kemgbe 1978, na ndị na-ekesa kemịkalụ a na-eji ehicha ihe ndị ahụ na-emebikarị ndụ mmiri na mmanụ n'onwe ya, na-emebi oke oke osimiri ruo ọgbọ. . Otú ọ dị, enwere olileanya na ụgbọ ala eletrik na-aghọkwa ndị a ma ama, yana ndị isi ụwa na-agba mbọ ibelata ikuku ikuku na nso efu n'ime iri afọ ndị na-abịanụ. Ruo mgbe mba ndị na-emepe emepe ga-enweta teknụzụ dị otú ahụ, anyị kwesịrị ịtụ anya na mmetụta griin ha ga-abawanye n'ime afọ 50 na-abịa, ihu igwe na-adịghị mma na àgwà ikuku adịghị mma ga-abụ ihe na-emekarị karịa ọnọdụ ihu igwe.

Mmetọ nke Mmepụta

Ikekwe ihe kacha njọ anyị bụ ụzọ anyị si emepụta nri anyị.

Dị ka EPA, ọrụ ugbo ugbu a na-akpata 70% nke mmetọ na osimiri na iyi nke US; mpụta mmiri kemịkalụ, fatịlaịza, ala emetọọ, na ihe mkpofu anụmanụ emetọọla ihe dị ka kilomita 278,417 nke ụzọ mmiri. Ihe si na mmiri ozuzo a pụta bụ mmụba nke ọkwa nitrogen na mbelata nke ikuku oxygen na mmiri, na-eduga na ịmepụta "mpaghara nwụrụ anwụ" ebe hyper- na undergrowth nke mmiri mmiri na-ekpochapụ anụmanụ ndị bi n'ebe ahụ.

Ọgwụ ahụhụ, nke na-echebe ihe ọkụkụ site na ụmụ ahụhụ na-eri anụ, na-egbu ọtụtụ ụdị karịa ka ha bu n'obi na-eduga na ọnwụ na mbibi nke ụdị ndị bara uru, dị ka honeybees. Ọnụ ọgụgụ ndị aṅụ na-achị n'ala ugbo America gbadara site na nde 4.4 na 1985 ruo n'okpuru nde 2 na 1997, na-eji nwayọọ nwayọọ na-agbada kemgbe.

Dị ka a ga-asị na nke ahụ adịghị njọ, ọrụ ugbo ụlọ mmepụta ihe na usoro iri nri zuru ụwa ọnụ emeela ka enweghị ụdị dị iche iche. Anyị nwere ọchịchọ dị ize ndụ ịkwado nnukwu mkpụrụ osisi mono-nri nke otu ụdị nri. Enwere ihe dị ka ụdị osisi 23,000 a na-eri n'ụwa, nke ụmụ mmadụ na-eri naanị 400.

Na 1904, e nwere ụdị apụl 7,098 na USA; 86% adịkwaghị. Na Brazil, ọ bụ naanị 12 n'ime ụdị 32 ezì ka fọdụrụ, ndị niile nọ n'ihe egwu ugbu a nke ikpochapụ. Ọ bụrụ na anyị ewepụghị usoro ndị a, ihe egwu nke ụdị na mkpochapụ nke anụmanụ ndị nwere otu oge ga-eyi egwu gburugburu ebe obibi zuru ụwa ọnụ karịa ka ọ na-eme ugbu a, yana jikọtara ya na mgbanwe ihu igwe na-aga n'ihu, ọgbọ ndị na-abịa n'ọdịnihu nwere ike ịnweta ụdị GMO nke ọzọ. ihe oriri nkịtị anyị na-enweta taa.