Ngwakọta ụmụ anụmanụ: omume anyị abanyela n'ọchịchọ sayensị anyị?

Ụwa ọgbara ọhụrụ enwebeghịkwa mgbanwe karịa. A gwọọla ọrịa, aka akpụkpọ anụ na-adịwanye mfe, sayensị ahụike enwebeghị ike karịa. Ụwa nke akụkọ ifo sayensị ji nwayọọ nwayọọ na-aghọ eziokwu, na-enwe ọganihu ọhụrụ n'ụdị ngwakọ anụmanụ. Kpọmkwem anụmanụ jikọtara ya na DNA mmadụ.

Nke a nwere ike ọ gaghị adị oke egwu dịka mmadụ nwere ike ikwere. Ngwakọ ụmụ anụmanụ ndị a bụ nanị ụmụ oke nwere akụkụ ahụ na mkpụrụ ndụ ihe nketa gbanwetụrụ. Otu n'ime ihe atụ kacha ọhụrụ gụnyere ụmụ oke ndị mezigharịrị mkpụrụ ndụ ihe nketa nke emebere ka “…ziri ezi mmụta na ebe nchekwa mpe" Ma ọ bụ anụmanụ ndị ejirila mkpụrụ ndụ ihe nketa sistemu ahụ ji alụso ọrịa ọgụ gbanwee. Emere nke a ka ụmụ oke nwere ike bụrụ ihe nyocha maka ọtụtụ ọrịa dị iche iche na-adịghị agwọ ọrịa, dị ka HIV.

N'agbanyeghị nzaghachi mbụ nke nchekwube olile anya na ngwakọ mmadụ-anụmanụ, a na-enwekarị okwu gbasara ụkpụrụ omume. Ọ bụ ụkpụrụ omume na omume ịmepụta ụdị mkpụrụ ndụ ihe nketa ọhụrụ, naanị maka ebumnuche nnwale? Onye edemede, onye ọkà ihe ọmụma gbasara omume na mmekọrịta mmadụ na ibe ya Peter Singer kwenyere na ọ dị mkpa ka e nwee mgbanwe dị ukwuu n'ụzọ ụmụ mmadụ si emeso anụmanụ. Ụfọdụ ndị na-eme nchọpụta gbasara omume na-eche dị iche. Senator Sam Brownback nke United States, Gọvanọ Kansas, nwara ịkwụsị nyocha n'ime ngwakọ anụmanụ. Brownback kwuru na gọọmentị America kwesịrị ịkwụsị ndị a “…mmadụ-anụmanụ ngwakọ freaks. "

N'agbanyeghị mmegide sitere n'aka Senator Brownback, ọtụtụ ọganihu na nkà mmụta ọgwụ ọgbara ọhụrụ bụ ndị a na-akpọ ngwakọ anụmanụ. N'agbanyeghị nke ahụ, a ka nwere arụmụka siri ike na nzuko omeiwu US, yana n'etiti ndị na-akwado ikike anụmanụ maka ma a ga-ahapụ iji ngwakọ ndị a ma ọ bụ na ọ bụghị.

Sayensị na-eme nnwale mgbe niile n'ahụ anụmanụ, na-aga azụ na narị afọ nke atọ na nnwale ndị Aristotle na Erasistratus mere. Akụkụ ụfọdụ nke sayensị chọrọ nnwale na isiokwu ule, nke nwere ike ịgụnye anụmanụ. Nke a nwere ike iduga ngwakọ anụmanụ-mmadụ dịka nzọụkwụ ọzọ na nnwale. Ọ bụ ezie na e nwere ndị na-eche na ọkà mmụta sayensị dị nnọọ mkpa ka anya ike ka ịchọta ọzọ ule isiokwu.

A na-akpọ anụmanụ ndị a ngwakọ bụ n'ihi na ndị na-ahụ maka mkpụrụ ndụ ihe nketa na-ewere otu akụkụ kpọmkwem nke DNA mmadụ ma tinye ya na DNA anụmanụ. N'ime ihe ọhụrụ ahụ, a na-egosipụta mkpụrụ ndụ ihe nketa sitere na abụọ nke mbụ, na-emepụta ngwakọ. A na-ejikarị ngwakọ ndị a anwale maka ọtụtụ nsogbu ahụike.

Otu ihe atụ nke a bụ nchoputa nke International AIDS Vaccine Initiative Report (IAVI), ụlọ ọrụ na-ahụ maka mbipụta nke nyocha ọgwụ mgbochi ọrịa AIDS, bipụtara. Ha kọrọ na anụmanụ adọ ụdị ụfọdụ, na nke a ụmụ oke mmadụ, “Ndị ọkà mmụta sayensị emepụtawokwa ụmụ oke ndị yiri ka ha na-atụgharị nkwụsi ike nke nje HIV na nchekwa nke mkpụrụ ndụ CD4+ T na-adịbeghị anya. Ụmụ oke ndị dị otú ahụ nwere ike ịba uru na nyocha nke ọgwụgwọ HIV."

The Otu nyocha IAVI kwuru na "...mgbe ha mụbara ọnụ ọgụgụ bNAbs ruo ise, nje a agbanyebeghị n'ime asaa n'ime ụmụ oke asatọ ka ọnwa abụọ gachara." N'ikwu ya n'ezoghị ọnụ, na-enweghị ngwakọ anụmanụ iji nwalee na ndị na-eme nchọpụta agaghị enwe ike ịme ule dị ka nke ọma. Site n'ịchọpụta ihe mgbochi nje HIV-1 a ga-achọ na usoro ọgwụgwọ ha ga-enye, ha emeela nzọụkwụ n'ịchọta ọgwụgwọ maka nje HIV.

N'agbanyeghị ọganihu ụmụ anụmanụ na-ejikọta ọnụ kwere ka sayensị mee, e nwere ụfọdụ ndị kwenyere na nke a bụ nrigbu. Ndị ọkà ihe ọmụma ụkpụrụ omume, dị ka Peter Singer, ekwuola na ọ bụrụ na ụmụ anụmanụ nwere ike inwe obi ụtọ na ihe mgbu, ma jide ọnụnọ, mgbe ahụ, ekwesịrị inye ụmụ anụmanụ otu ikike dị ka mmadụ ọ bụla. N'akwụkwọ ya "Ntọhapụ anụmanụ"Onye na-abụ abụ na-ekwu na ọ bụrụ na ihe nwere ike ịta ahụhụ mgbe ahụ ọ bụ ihe kwesịrị ndụ. Otu echiche na-eduga onye na-abụ abụ butere n'ọgụ a na-alụ megide obi ọjọọ anụmanụ bụ echiche nke "ụdịdị. "

Speciesism bụ mgbe mmadụ na-ekenye uru n'ụdị dị iche iche karịa ndị ọzọ. Nke a nwere ike ịpụta na a na-ele ụdị ahụ anya karịa ma ọ bụ karịa ụdị ndị ọzọ. Echiche a na-apụtakarị mgbe a na-emeso ọtụtụ òtù ikike anụmanụ. Ụfọdụ n'ime ìgwè ndị a na-eche na ọ dịghị anụmanụ e kwesịrị imerụ n'agbanyeghị ụdị ụdị ha bụ. Nke a bụ ebe otu dị ka PETA na ndị ọkà mmụta sayensị dị iche. Otu otu kwenyere na ọ bụghị ụkpụrụ ziri ezi ịnwale anụmanụ, nke ọzọ kwenyere na ọ nwere ike bụrụ ụkpụrụ.

Iji ghọta nke ọma ihe kpatara nkewa dị otú ahụ n'etiti ụdị otu ndị a, mmadụ chọrọ ahụmahụ na nghọta dị mma nke ụkpụrụ omume. Dr. Robert Basso, onye isi oche na Board Ethics na Mahadum Wilfrid Laurier na Waterloo, Ontario bụ onye dị otú ahụ. Basso kwuru na ọ bụghị mgbe niile ka ụkpụrụ omume na-enwe mgbanwe dị egwu. Ọ na-ewe oge na ọtụtụ ndị mmadụ na-eme mkpebi nke ọma ka ndị otu nyocha ọ bụla nwee ike nweta nkwubi okwu ziri ezi. Nke a na-aga maka nyocha sayensị ọ bụla ma ọ bụ nnwale, ma ọ gụnyere anụmanụ ma ọ bụ na ọ bụghị.

Basso kwukwara na "Echiche ndị ọtụtụ mmadụ na-enwekarị adịghị echebara echiche mgbe ha na-eme mkpebi ziri ezi." Nke a bụ n'ihi na ndị ọkà mmụta sayensị na-achọ ka nyocha ha bụrụ nke mkpa sayensị na-eduzi, karịa ọchịchọ nke ọha mmadụ. Otú ọ dị Basso rụtụrụ aka na "ntụziaka anyị na-eme ka ọ dịghachite mmelite mgbe niile iji jide n'aka na ihe niile bụ ụkpụrụ. Kwa afọ ole na ole, anyị na-enyocha ma na-ewepụta ụkpụrụ nduzi ọzọ maka nyocha anyị. "

Basso na-ekwu na ọ dịghị onye nchọpụta na-esi n'ụzọ na-eme ihe ọjọọ, ndị dị otú ahụ ga-emebi ikike ziri ezi nke mmadụ na anụmanụ. Ọ bụrụ na ihe mberede na-eme mgbe mgbe, usoro nchịkọta data na-akwụsị, yana usoro ndị eji eme ihe. Basso gara n'ihu na-akọwa na ọtụtụ mmadụ nwere ike ịga n'ịntanetị wee chọpụta ihe ụkpụrụ omume otu ndị nyocha bụ. N'ọtụtụ oge ndị mmadụ nwere ike ịkpọ ha, jụọ ajụjụ iji zaa nchegbu ọ bụla ha nwere. Basso na-anwa igosi ndị mmadụ na a na-eme nyocha nke ndị ọkà mmụta sayensị na ebumnobi kachasị mma, na dịka omume ọma dị ka o kwere mee.  

 N'ụzọ dị mwute, dị ka ihe niile metụtara omume, ndị mmadụ ga-enwe echiche dị iche iche. Jacob Ritums, onye hụrụ anụ ọhịa n'anya, ghọtara na ụmụ anụmanụ chọrọ ikike na ekwesịghị ịnwale ya. Ma n'ụzọ na-adịghị mma ọ pụghị inye aka ma ọ bụghị ịkwado sayensị. Ritums kwuru, sị: “Achọghị m ka anụmanụ ọ bụla taa ahụhụ. Ọ gara n'ihu na-ekwu "mana anyị ga-aghọta na ịgwọ ihe dị ka nje HIV ma ọ bụ ịkwụsị ụdị ọrịa cancer dị iche iche kwesịrị ime."

Ritums na-ekwusi ike na ọtụtụ ndị mmadụ, dị ka ya onwe ya, na-apụ n'ụzọ iji nyere ụmụ anụmanụ aka, ma kwụsị oke obi ọjọọ dị ka o kwere mee. Otú ọ dị, mgbe ụfọdụ, ị ga-ele anya na nnukwu foto. Ritmus na-ekwu, sị, "Echere m na ọ dịghị ihe e kwesịrị iji obi ọjọọ nwalee ọ bụghị ndị mmadụ, ọ bụghị anụmanụ, ọ bụghị ihe ọ bụla, kama olee otú m ga-esi gbochie nje HIV ma ọ bụ itolite akụkụ ahụ ndị nwere ike ịzọpụta ndụ."

Ritums ga-eme ọtụtụ ihe iji nyere anụmanụ ọ bụla aka, ma ọ bụ ngwakọ ma ọ bụ na ọ bụghị. Mana ọ rụtụrụ aka na ọ bụrụ na enwere ụzọ isi kwụsị ọrịa, yabụ na ekwesịrị ịchụso ya. Iji ngwakọ anụmanụ maka nnwale nwere ike ịzọpụta ndụ na-enweghị atụ. Ritmus na-ekwu, "Enwere m ike ọ gaghị abụ onye kacha nwee ụkpụrụ omume mana ọ ga-abụ ihe na-ezighị ezi ịghara ma ọ dịkarịa ala nwaa ịgbaso ụfọdụ n'ime ihe ịtụnanya dị egwu nke nchọpụta ngwakọ ụmụ anụmanụ nwere ike iduga."