တိရိစ္ဆာန်လူသားမျိုးစပ်များ- ကျွန်ုပ်တို့၏ကိုယ်ကျင့်တရားသည် ကျွန်ုပ်တို့၏သိပ္ပံနည်းကျမောင်းနှင်မှုဆီသို့ ရောက်ရှိသွားပြီလား။

တိရိစ္ဆာန်လူသားမျိုးစပ်များ- ကျွန်ုပ်တို့၏ ကိုယ်ကျင့်တရားသည် ကျွန်ုပ်တို့၏ သိပ္ပံနည်းကျမောင်းနှင်မှုဆီသို့ ရောက်ရှိသွားပြီလား။
ဓာတ်ပုံခရက်ဒစ်- ဓာတ်ပုံခရက်ဒစ်- Mike Shaheen မှတဆင့် Visual Hunt / CC BY-NC-ND

တိရိစ္ဆာန်လူသားမျိုးစပ်များ- ကျွန်ုပ်တို့၏ကိုယ်ကျင့်တရားသည် ကျွန်ုပ်တို့၏သိပ္ပံနည်းကျမောင်းနှင်မှုဆီသို့ ရောက်ရှိသွားပြီလား။

    • စာရေးသူအမည်
      Sean Marshall
    • စာရေးသူ Twitter ကိုင်တွယ်ပါ။
      @Quantumrun

    သတင်းအပြည့်အစုံ (Word doc မှ စာသားများကို ဘေးကင်းစွာ ကူးယူပြီး ကူးထည့်ရန် 'Passe From Word' ခလုတ်ကိုသာ အသုံးပြုပါ)

    ခေတ်သစ်ကမ္ဘာကြီးဟာ ဘယ်တော့မှ တော်လှန်ပြောင်းလဲခြင်း မရှိပါဘူး။ ရောဂါများကို ပျောက်ကင်းအောင် ကုသနိုင်ပြီ၊ အရေပြား ဖောက်ထွင်းမှုများ ပိုမိုရရှိလာကာ ဆေးသိပ္ပံပညာသည် မည်သည့်အခါမှ အစွမ်းထက်မလာတော့ပါ။ သိပ္ပံစိတ်ကူးယဉ်ကမ္ဘာသည် တိရိစ္ဆာန်မျိုးစပ်ပုံစံဖြင့် နောက်ဆုံးပေါ် တိုးတက်မှုနှင့်အတူ တဖြည်းဖြည်းနှင့် အမှန်တရားဖြစ်လာသည်။ အထူးသဖြင့် တိရစ္ဆာန်များသည် လူ့ DNA နှင့် ပေါင်းစပ်ထားသည်။

    ဒါက ယုံကြည်သလောက် အစွန်းရောက်တာတော့ မဟုတ်ပါဘူး။ ဤတိရစ္ဆာန်လူသားမျိုးစပ်များသည် ဆေးပညာအရ မြှင့်တင်ထားသော သို့မဟုတ် ပြုပြင်ထားသော ကိုယ်တွင်းအင်္ဂါများနှင့် မျိုးဗီဇများဖြင့် ရိုးရိုးကြွက်များဖြစ်သည်။ မကြာသေးမီက နမူနာများထဲမှ တစ်ခုသည် “…မှန်ကန်သောသင်ယူမှုနှင့် မှတ်ဉာဏ်ချို့ယွင်းခြင်း။” သို့မဟုတ် လူ့ခုခံအားစနစ် ဗီဇဖြင့် ပြုပြင်ထားသော တိရစ္ဆာန်များ။ ကြွက်များသည် HIV ကဲ့သို့သော ကုသ၍မရသော ရောဂါများစွာအတွက် စမ်းသပ်မှုဘာသာရပ်အဖြစ် လုပ်ဆောင်နိုင်စေရန် ဆောင်ရွက်ပေးခဲ့ပါသည်။

    လူသား-တိရိစ္ဆာန်မျိုးစပ်များနှင့် မျှော်လင့်ချက်ရှိသော အကောင်းမြင်ဝါဒ၏ ကနဦးတုံ့ပြန်မှုများရှိသော်လည်း၊ ကျင့်ဝတ်ဆိုင်ရာ ပြဿနာ အမြဲရှိနေပါသည်။ စမ်းသပ်မှုရည်ရွယ်ချက်အတွက် ရိုးရိုးမျိုးဗီဇအသစ်များဖန်တီးခြင်းသည် ကျင့်ဝတ်နှင့်ကိုယ်ကျင့်တရားရှိပါသလား။ စာရေးဆရာ၊ စာရိတ္တဒဿနပညာရှင်နှင့် လူသားချင်းစာနာထောက်ထားမှုဆိုင်ရာ Peter Singer က လူသားမျိုးနွယ်အပေါ် တိရစ္ဆာန်များအပေါ် ပြုမူဆက်ဆံပုံတွင် အစွန်းရောက်ပြောင်းလဲမှုရှိရန် လိုအပ်သည်ဟု ယုံကြည်သည်။ အချို့သော ကျင့်ဝတ်ဆိုင်ရာ သုတေသီများက ကွဲပြားသည်ဟု ခံစားရသည်။ Kansas ပြည်နယ်အုပ်ချုပ်ရေးမှူး Sam Brownback သည် တိရစ္ဆာန်မျိုးစပ်ခြင်းဆိုင်ရာ သုတေသနကို ရပ်တန့်ရန် ကြိုးပမ်းခဲ့သည်။ အမေရိကန်အစိုးရက ဒါတွေကို ရပ်တန့်ဖို့ လိုအပ်တယ်လို့ Brownback က ပြောပါတယ်။လူ-တိရိစ္ဆာန်မျိုးစပ် freaks။ "

    အထက်လွှတ်တော်အမတ် Brownback ၏ ကန့်ကွက်မှုများရှိသော်လည်း ခေတ်မီဆေးပညာတွင် တိုးတက်မှုများစွာကို တိရစ္ဆာန်မျိုးစပ်ခြင်းတွင် ထည့်သွင်းဖော်ပြခဲ့သည်။ သို့သော်လည်း အမေရိကန်ကွန်ဂရက်တွင် အပြင်းအထန် အချေအတင် ဆွေးနွေးမှုများ ရှိနေဆဲဖြစ်ပြီး ယင်းမျိုးစပ်များကို အသုံးပြုခြင်းအား ခွင့်မပြုသင့်ကြောင်း တိရစ္ဆာန်အခွင့်အရေး တက်ကြွလှုပ်ရှားသူများကြားတွင် ဖော်ပြထားသည်။

    Aristotle နှင့် Erasistratus တို့၏ စမ်းသပ်မှုများဖြင့် တတိယရာစုအထိ သိပ္ပံပညာသည် တိရိစ္ဆာန်များပေါ်တွင် အမြဲစမ်းသပ်မှုများ ပြုလုပ်ခဲ့သည်။ သိပ္ပံနယ်ပယ်အချို့တွင် တိရိစ္ဆာန်များပါ၀င်နိုင်သည့် စမ်းသပ်ဘာသာရပ်များကို စမ်းသပ်ရန် လိုအပ်သည်။ ၎င်းသည် စမ်းသပ်မှုတွင် နောက်တဆင့်အဖြစ် တိရိစ္ဆာန်-လူသား မျိုးစပ်သွားနိုင်သည်။ သိပ္ပံပညာရှင်တွေက အစားထိုးစမ်းသပ်မှုဘာသာရပ်တွေကို ရှာဖို့ ပိုခက်တယ်လို့ ခံစားရတဲ့သူတွေရှိပေမယ့်။

    ဤတိရိစ္ဆာန်များကို မျိုးစပ်ခြင်းဟုခေါ်ရခြင်းမှာ ဇီဝမျိုးရိုးဗီဇပညာရှင်များသည် လူသား DNA ၏ အလွန်တိကျသော အစိတ်အပိုင်းတစ်ခုကို တိရိစ္ဆာန် DNA အတွင်းသို့ ပေါင်းစည်းခြင်းကြောင့်ဖြစ်သည်။ သက်ရှိအသစ်တွင် မူလသက်ရှိနှစ်ခုလုံးမှ ဗီဇများကို ဖော်ပြပြီး ပေါင်းစပ်ဖန်တီးသည်။ ဤမျိုးစပ်များကို ဆေးဘက်ဆိုင်ရာပြဿနာများအတွက် ဆန့်ကျင်စမ်းသပ်ရန် မကြာခဏအသုံးပြုကြသည်။

    ဥပမာတစ်ခုကတော့ AIDS ကာကွယ်ဆေးသုတေသနကို ထုတ်ဝေတဲ့ နိုင်ငံတကာ AIDS ကာကွယ်ဆေး သုတေသနနဲ့ ပတ်သက်ပြီး အထူးလုပ်ဆောင်တဲ့ ကုမ္ပဏီတစ်ခုဖြစ်တဲ့ International AIDS Vaccine Initiative Report (IAVI) က ထုတ်ပြန်တဲ့ တွေ့ရှိချက်ပါ။ ဤကိစ္စတွင် တိရိစ္ဆာန်မျိုးစပ်ကြောင်းကို သူတို့က အစီရင်ခံသည်။ လူသားဆန်သောကြွက်များ“သိပ္ပံပညာရှင်များသည် မကြာသေးမီက ကူးစက်ခံထားရသော CD4+ T ဆဲလ်များ၏ ရေလှောင်ကန်များတွင် HIV ၏တည်မြဲမှုကို ပြန်လည်ပုံဖော်ရန် လူသားဆန်သောကြွက်များကို ဒီဇိုင်းရေးဆွဲခဲ့သည်။ ထိုကြွက်များသည် HIV ကုသရေး သုတေသနအတွက် အဖိုးတန်ကြောင်း သက်သေပြဖွယ်ရှိသည်။”

    အဆိုပါ IAVI သုတေသနအဖွဲ့ "... ၎င်းတို့သည် bNAbs အရေအတွက်ကို ငါးခုအထိ တိုးလာသောအခါတွင်၊ ဗိုင်းရပ်စ်သည် နှစ်လအကြာတွင် ကြွက်ရှစ်ကောင်အနက် ခုနစ်ကောင်တွင် ပြန်မလည်သေးပါ။" ပြတ်ပြတ်သားသားပြောရလျှင် သုတေသီများက စမ်းသပ်ရန် မျိုးစပ်တိရစ္ဆာန်များမရှိလျှင် စမ်းသပ်မှုများကို ထိရောက်စွာ လုပ်ဆောင်နိုင်မည်မဟုတ်ပေ။ HIV-1 ကို ပစ်မှတ်ထားရမည့် ပဋိပစ္စည်းနှင့် မည်ကဲ့သို့ စီမံရန် ပမာဏကို ကျဉ်းမြောင်းစေခြင်းဖြင့် ၎င်းတို့သည် HIV ပျောက်ဆေးကို ရှာဖွေခြင်းသို့ ခြေလှမ်းလှမ်းခဲ့ကြပါသည်။

    မျိုးစပ်တိရစ္ဆာန်များသည် သိပ္ပံပညာကို ဖန်တီးနိုင်စေသော တိုးတက်မှုများရှိသော်လည်း ၎င်းကို အမြတ်ထုတ်ခြင်းဟု ယုံကြည်သူအချို့ရှိသည်။ Peter Singer ကဲ့သို့သော ကျင့်ဝတ်ဆိုင်ရာ အတွေးအခေါ်ပညာရှင်များက တိရိစ္ဆာန်များသည် ပျော်ရွှင်မှုနှင့် နာကျင်မှုကို ခံစားနိုင်ပြီး တည်ရှိနေပါက တိရစ္ဆာန်များကို လူသားတိုင်းနှင့် တူညီသောအခွင့်အရေးများ ပေးသင့်သည်ဟု ကျင့်ဝတ်ဆိုင်ရာ အတွေးအခေါ်ပညာရှင်တို့က စောဒကတက်ခဲ့ကြသည်။ သူ့စာအုပ်ထဲမှာ "တိရစ္ဆာန်လွတ်မြောက်ရေး“တစ်ခုခုတော့ ဒုက္ခရောက်နိုင်ရင် ဘဝနဲ့ ထိုက်တန်တယ်လို့ အဆိုတော်က ပြောပါတယ်။ တိရိစ္ဆာန် ရက်စက်ကြမ်းကြုတ်မှု တိုက်ဖျက်ရေးတွင် အဆိုတော်မှ ရှေ့သို့ ဆောင်ခဲ့သော အယူအဆတစ်ခုမှာ “မျိုးစိတ်ပညာ။ "

    Speciesism ဆိုသည်မှာ လူတစ်ဦးသည် အခြားမျိုးစိတ်များထက် တိကျသောမျိုးစိတ်တစ်ခုအား တန်ဖိုးတစ်ခု သတ်မှတ်ပေးသောအခါတွင် ဖြစ်သည်။ ၎င်းသည် မျိုးစိတ်များကို အခြားမျိုးစိတ်များထက် ပို သို့မဟုတ် နည်းပါးသည်ဟု ယူဆနိုင်သည်။ တိရိစ္ဆာန်အခွင့်အရေးအဖွဲ့များစွာနှင့် ဆက်ဆံရာတွင် ဤအကြံအစည်သည် မကြာခဏ ထွက်ပေါ်လာသည်။ အချို့သော တိရစ္ဆာန်များသည် မည်သည့်မျိုးစိတ်တွင်မျှ အန္တရာယ်မပြုသင့်ဟု ယူဆကြသည်။ P.E.T.A ကဲ့သို့သော အဖွဲ့များ၊ သိပ္ပံပညာရှင်များနှင့် ကွဲပြားသည်။ အုပ်စုတစ်စုက တိရစ္ဆာန်များကို စမ်းသပ်ခြင်းသည် ကျင့်ဝတ်မဟုတ်ဟု ယုံကြည်ကြပြီး အခြားအုပ်စုက ၎င်းသည် ကျင့်ဝတ်ဖြစ်နိုင်သည်ဟု ယုံကြည်ကြသည်။

    ဤအုပ်စုအမျိုးအစားများကြားတွင် အဘယ်ကြောင့်ထိုကဲ့သို့ ကွဲပြားရခြင်းကို ပိုမိုကောင်းမွန်စွာနားလည်ရန်၊ အတွေ့အကြုံနှင့် ကျင့်ဝတ်များကို ကောင်းမွန်စွာနားလည်ရန် လိုအပ်ပါသည်။ Ontario၊ Waterloo ရှိ Wilfrid Laurier တက္ကသိုလ် ကျင့်ဝတ်ဆိုင်ရာ ဘုတ်အဖွဲ့တွင် ဥက္ကဌ ဒေါက်တာ Robert Basso သည် ထိုသို့သော ပုဂ္ဂိုလ်ဖြစ်သည်။ ကျင့်ဝတ်များသည် အမြဲတမ်း အစွန်းရောက်ပြောင်းလဲမှုများ မရှိကြောင်း Basso က ဆိုသည်။ မည်သည့်သုတေသနအဖွဲ့မှ ကျင့်ဝတ်အရ နိဂုံးချုပ်နိုင်စေရန်အတွက် တစ်ဦးချင်းစီ ဂရုတစိုက် ဆုံးဖြတ်ချက်များချရာတွင် အချိန်များစွာ လိုအပ်ပါသည်။ ၎င်းသည် တိရစ္ဆာန်များနှင့် ပတ်သက်သည်ဖြစ်စေ သိပ္ပံနည်းကျ သုတေသန သို့မဟုတ် စမ်းသပ်မှုတစ်ခုခုအတွက် အသုံးပြုသည်။

    Basso က "ကျင့်ဝတ်ဆိုင်ရာ ဆုံးဖြတ်ချက်တွေချတဲ့အခါ အများအားဖြင့် လူအများရဲ့ ထင်မြင်ယူဆချက်တွေကို ထည့်သွင်းစဉ်းစားလေ့မရှိပါဘူး။" အဘယ်ကြောင့်ဆိုသော် သိပ္ပံပညာရှင်များသည် ၎င်းတို့၏ သုတေသနကို အများသူငှာ လိုလားခြင်းထက် သိပ္ပံဆိုင်ရာ လိုအပ်ချက်များဖြင့် လမ်းညွှန်ပေးစေလိုသောကြောင့် ဖြစ်သည်။ သို့သော်လည်း Basso က "ကျွန်ုပ်တို့၏ လမ်းညွှန်ချက်များသည် အရာအားလုံးသည် ကျင့်ဝတ်များဖြစ်ကြောင်း သေချာစေရန် အမြဲမပြတ်မွမ်းမံမှုများကို ပြန်လည်အသက်သွင်းပေးပါသည်။ နှစ်အနည်းငယ်ကြာတိုင်း ကျွန်ုပ်တို့သည် ကျွန်ုပ်တို့၏သုတေသနအတွက် လမ်းညွှန်ချက်အသစ်များကို ပြန်လည်သုံးသပ်ပြီး ထုတ်လုပ်ပါသည်။”

    Basso သည် မည်သည့် သုတေသီကိုမျှ အန္တရာယ်ဖြစ်စေရန် နည်းလမ်းမှ မထွက်ဘဲ၊ ယင်းကဲ့သို့ လူသားနှင့် တိရိစ္ဆာန်များ၏ ကျင့်ဝတ်ဆိုင်ရာ အခွင့်အရေးများကို ချိုးဖောက်မည်ကို သတိပြုမိပါသည်။ မတော်တဆမှု မကြာခဏ ဖြစ်ပွားပါက အသုံးပြုသည့် နည်းလမ်းများနှင့်အတူ ဒေတာစုဆောင်းမှု ရပ်တန့်သွားပါသည်။ Basso သည် လူအများစုသည် အွန်လိုင်းသို့သွားနိုင်ပြီး သုတေသနအဖွဲ့များ၏ ကျင့်ဝတ်များကို သိရှိနိုင်သည်ဟု ထပ်လောင်းရှင်းပြသည်။ များစွာသော ကိစ္စများတွင် လူများက ၎င်းတို့ကို ဖုန်းခေါ်ဆိုနိုင်ပြီး ၎င်းတို့တွင်ရှိသည့် စိုးရိမ်မှုများကို ဖြေကြားရန် မေးခွန်းများ မေးနိုင်သည်။ Basso သည် သိပ္ပံပညာအသိုက်အဝန်းမှ သုတေသနပြုမှုများကို အတတ်နိုင်ဆုံး ရည်ရွယ်ချက်များဖြင့် အကောင်းဆုံးလုပ်ဆောင်ပြီး ကျင့်ဝတ်အရ လုပ်ဆောင်ကြောင်း လူတို့အား ပြသရန် ကြိုးစားနေပါသည်။  

     ကံမကောင်းစွာပဲ၊ ကိုယ်ကျင့်တရားနဲ့ပတ်သက်တဲ့ အရာတွေအားလုံးလိုပဲ လူတွေဟာ မတူညီတဲ့ အမြင်တွေ ရှိကြလိမ့်မယ်။ Jacob Ritums သည် တိရိစ္ဆာန် ဝါသနာပါသူ ၊ တိရိစ္ဆာန်များ ၏ အခွင့်အရေး များ လိုအပ် သည် ကို နားလည် ပြီး စမ်းသပ် ရန် မသင့် ပါ။ သို့သော် ထူးဆန်းသောလှည့်ကွက်တစ်ခုတွင် သူသည် သိပ္ပံပညာကို မကူညီနိုင်ပေ။ Ritums က “ဘယ်တိရစ္ဆာန်ကိုမှ ဒုက္ခမပေးချင်ဘူး။ “သို့သော် HIV ကဲ့သို့သော အရာများကို ကုသခြင်း သို့မဟုတ် ကင်ဆာအမျိုးအစား အမျိုးမျိုးကို ရပ်တန့်ရန် လိုအပ်ကြောင်း ကျွန်ုပ်တို့ သဘောပေါက်ရမည်” ဟု သူက ဆက်ပြောသည်။

    Ritums က သူကိုယ်တိုင်ကဲ့သို့ လူများစွာသည် တိရစ္ဆာန်များကို ကူညီရန် လမ်းမှထွက်ကာ ရက်စက်ကြမ်းကြုတ်မှုများကို တတ်နိုင်သမျှအဆုံးသတ်ရန် အလေးပေးဖော်ပြသည်။ ဒါပေမယ့် တစ်ခါတလေမှာ ပုံကြီးတွေကို ကြည့်ရမယ်။ Ritmus က “လူမဟုတ်၊ တိရိစ္ဆာန်တွေမဟုတ်ဘဲ ဘယ်အရာကိုမှ မစမ်းသပ်သင့်ဘူးလို့ ခံစားရတယ်၊ ဒါပေမယ့် HIV ကို ကုသနိုင်မယ့် နည်းလမ်း ဒါမှမဟုတ် အသက်ကယ်ဖို့ ဖြစ်နိုင်ချေရှိတဲ့ အင်္ဂါတွေကို ကြီးထွားအောင် ဘယ်လိုလုပ်ရမလဲ” လို့ Ritmus က ဆိုပါတယ်။

    Ritums သည် မျိုးစပ်သည်ဖြစ်စေ မစပ်သည်ဖြစ်စေ မည်သည့်တိရစ္ဆာန်ကိုမဆို ကူညီပေးနိုင်မည်ဖြစ်သည်။ ဒါပေမယ့် ရောဂါအဆုံးသတ်ဖို့ နည်းလမ်းရှိရင် လိုက်နာသင့်တယ်လို့ သူက ထောက်ပြပါတယ်။ စမ်းသပ်ရန်အတွက် တိရစ္ဆာန်မျိုးစပ်များကို အသုံးပြုခြင်းသည် မရေမတွက်နိုင်သော အသက်များကို ကယ်တင်နိုင်သည်။ Ritmus က “ကျွန်တော်ဟာ ကျင့်ဝတ်နဲ့အညီဆုံးလူမဟုတ်ပေမယ့် တိရစ္ဆာန်လူသားမျိုးစပ်သုတေသနပြုနိုင်တဲ့ အံ့ဖွယ်စွမ်းဆောင်ချက်အချို့ကို လိုက်နာဖို့ အနည်းဆုံးတော့ မကြိုးစားရင် မှားလိမ့်မယ်။”