Η απόκριση εικονικού φαρμάκου - το μυαλό πάνω από την ύλη, συν το μυαλό έχει σημασία

Για πολλά χρόνια, η απόκριση εικονικού φαρμάκου τόσο στην ιατρική όσο και στις κλινικές μελέτες ήταν η ευεργετική φυσιολογική απόκριση σε μια εγγενώς αδρανή ιατρική θεραπεία. Η επιστήμη το αναγνώρισε ως μια στατιστική ατυχία που αποδίδεται σε ορισμένα άτομα με μια ισχυρότερη ψυχοσωματική, σύνδεση νου-σώματος - μια απάντηση που δημιουργούσε συναισθήματα ευεξίας μέσω της δύναμης της πίστης και ενός θετικού πνεύματος με την προσδοκία θετικών αποτελεσμάτων. Ήταν μια βασική ανταπόκριση του ασθενούς σε κλινικές μελέτες για να έχει καλύτερη απόδοση. Αλλά τις τελευταίες δεκαετίες, έχει γίνει διαβόητη για την απόδοση ίση με τα φάρμακα σε κλινικές δοκιμές αντικαταθλιπτικών.

Ο ερευνητής του εικονικού φαρμάκου, Fabrizio Benedetii, στο Πανεπιστήμιο του Τορίνο, έχει συνδέσει πολλές βιοχημικές αντιδράσεις που είναι υπεύθυνες για την απόκριση του εικονικού φαρμάκου. Ξεκίνησε βρίσκοντας μια παλιά μελέτη που έγινε από αμερικανούς επιστήμονες που έδειξε ότι το φάρμακο ναλοξόνη θα μπορούσε να εμποδίσει την αναλγητική δύναμη της απόκρισης του εικονικού φαρμάκου. Ο εγκέφαλος παράγει οπιοειδή, φυσικά παυσίπονα και τα εικονικά φάρμακα προκαλούν αυτά τα ίδια οπιοειδή εκτός από νευροδιαβιβαστές όπως η ντοπαμίνη, βοηθώντας στην ανακούφιση του πόνου και της αίσθησης ευεξίας. Επιπλέον, έδειξε ότι οι ασθενείς με Αλτσχάιμερ με μειωμένη γνωστική λειτουργία που δεν ήταν σε θέση να διατυπώσουν ιδέες για το μέλλον, δηλαδή δημιουργώντας μια αίσθηση θετικών προσδοκιών, δεν ήταν σε θέση να βιώσουν καμία ανακούφιση από τον πόνο από μια θεραπεία εικονικού φαρμάκου. Οι νευροφυσιολογικές βάσεις για πολλές ψυχικές ασθένειες, όπως το κοινωνικό άγχος, ο χρόνιος πόνος και η κατάθλιψη δεν είναι καλά κατανοητές και αυτές είναι οι ίδιες καταστάσεις που έχουν ευεργετικές αποκρίσεις στις θεραπείες εικονικού φαρμάκου. 

Τον περασμένο μήνα, ερευνητές κλινικής νευροεπιστήμης στο Northwestern University δημοσίευσαν μια νέα ανακάλυψη που υποστηρίζεται από ισχυρό πειραματικό σχεδιασμό και στατιστικά στοιχεία που δείχνουν ότι η ανταπόκριση του εικονικού φαρμάκου ενός ασθενούς είναι μετρήσιμη και αντίστροφα μπορούν να προβλέψουν με ακρίβεια 95% την απόκριση εικονικού φαρμάκου ενός ασθενούς με βάση τον εγκέφαλο του ασθενούς. λειτουργική συνδεσιμότητα πριν από την έναρξη της μελέτης. Χρησιμοποίησαν λειτουργική απεικόνιση μαγνητικού συντονισμού σε κατάσταση ηρεμίας, rs-fMRI, ειδικά εξαρτώμενη από το επίπεδο οξυγόνου του αίματος (BOLD) rs-fMRI. Σε αυτή τη μορφή μαγνητικής τομογραφίας, η ευρέως αποδεκτή υπόθεση ότι τα επίπεδα οξυγόνωσης του αίματος στον εγκέφαλο κυμαίνονται ανάλογα με τη νευρική δραστηριότητα και αυτές οι μεταβολικές αλλαγές στον εγκέφαλο παρατηρούνται με τη χρήση BOLD fMRI. Οι ερευνητές υπολογίζουν τη μεταβαλλόμενη μεταβολική λειτουργία του εγκεφάλου ενός ασθενούς σε ένταση εικόνας και από το αποκορύφωμα της απεικόνισης μπορούν να απεικονίσουν και να αντλήσουν τη λειτουργική συνδεσιμότητα του εγκεφάλου, δηλαδή την ανταλλαγή πληροφοριών του εγκεφάλου. 

Οι κλινικοί ερευνητές στο Northwestern, εξέτασαν τη δραστηριότητα του εγκεφάλου που προέρχεται από fMRI των πασχόντων από οστεοαρθρίτιδα ως απόκριση σε ένα εικονικό φάρμακο και το φάρμακο για τον πόνο ντουλοξετίνη. Στην πρώτη μελέτη, οι ερευνητές διεξήγαγαν μια μονή-τυφλή δοκιμή εικονικού φαρμάκου. Βρήκαν ότι περίπου οι μισοί ασθενείς ανταποκρίθηκαν στο εικονικό φάρμακο και οι άλλοι μισοί όχι. Οι ανταποκρινόμενοι στο εικονικό φάρμακο έδειξαν μεγαλύτερη λειτουργική συνδεσιμότητα του εγκεφάλου σε σύγκριση με εκείνους που δεν ανταποκρίθηκαν εικονικό φάρμακο σε μια περιοχή του εγκεφάλου που ονομάζεται δεξιά μεσαία μετωπιαία έλικα, r-MFG. 

Στη δεύτερη μελέτη, οι ερευνητές χρησιμοποίησαν το μέτρο λειτουργικής συνδεσιμότητας του εγκεφάλου του r-MFG για να προβλέψουν τους ασθενείς που θα ανταποκρίνονταν σε ένα εικονικό φάρμακο με ακρίβεια 95%. 

Στην τελευταία μελέτη τρία, εξέτασαν ασθενείς που ανταποκρίθηκαν μόνο στη ντουλοξετίνη και ανακάλυψαν τη λειτουργική συνδεσιμότητα που προέρχεται από fMRI μιας άλλης περιοχής του εγκεφάλου (η δεξιά έλικα παραιππόκαμπου, r-PHG) ως προγνωστική της αναλγητικής απόκρισης στη ντουλοξετίνη. Το τελευταίο εύρημα είναι σύμφωνο με τη γνωστή φαρμακολογική δράση της ντουλοξετίνης στον εγκέφαλο. 

Τέλος, γενίκευσαν τα ευρήματά τους σχετικά με τη λειτουργική συνδεσιμότητα r-PHG για να προβλέψουν την ανταπόκριση της ντουλοξετίνης σε ολόκληρη την ομάδα ασθενών και στη συνέχεια διόρθωσαν για μια προβλεπόμενη αναλγητική απόκριση στο εικονικό φάρμακο. Διαπίστωσαν ότι η ντουλοξετίνη ενίσχυε και μείωσε την ανταπόκριση του εικονικού φαρμάκου. Αυτό οδηγεί σε μια παρενέργεια που δεν έχει παρατηρηθεί ποτέ πριν από ένα δραστικό φάρμακο που μειώνει την απόκριση του εικονικού φαρμάκου. Ο μηχανισμός αλληλεπίδρασης μεταξύ r-PHG και r-MFG μένει να προσδιοριστεί.