Zrównoważone statki: droga do bezemisyjnej żeglugi międzynarodowej

• Autor:
• nazwisko autora

  Foresight Quantumrun
• 24 marca 2022 r.

Podsumowanie spostrzeżeń

Zobowiązanie Międzynarodowej Organizacji Morskiej (IMO) do ograniczenia emisji gazów cieplarnianych ze statków do 2050 r. kieruje branżę w stronę czystszej przyszłości. Zmiana ta obejmuje rozwój zrównoważonych statków, poszukiwanie odnawialnych źródeł energii, takich jak wiatr i słońce, oraz wdrażanie przepisów mających na celu redukcję szkodliwych emisji, takich jak NOx i SOx. Długoterminowe implikacje tych zmian obejmują przekształcenia w przemyśle stoczniowym, infrastrukturze transportowej, dynamice handlu światowego, sojuszach politycznych i świadomości społecznej.

Kontekst zrównoważonych statków

W 2018 r. agencja Organizacji Narodów Zjednoczonych (ONZ) IMO zobowiązała się do ograniczenia emisji gazów cieplarnianych ze statków o około 50 procent do 2050 r. Głównym celem IMO jest opracowanie i utrzymanie kompleksowych ram regulacyjnych dla żeglugi międzynarodowej. Posunięcie to może spowodować, że osoby nie wywiązujące się ze zobowiązań w zakresie zrównoważonego rozwoju spotkają się z wysokimi karami finansowymi, zwiększonymi opłatami i mniej korzystnymi możliwościami finansowania. Alternatywnie inwestorzy w zrównoważone statki mogą skorzystać z inicjatyw w zakresie zrównoważonego finansowania.

Obecnie większość statków napędzana jest paliwami kopalnymi, co powoduje emisję gazów cieplarnianych. Obecny paradygmat ulegnie zmianie wraz z opracowaniem przez IMO Międzynarodowej konwencji o zapobieganiu zanieczyszczaniu morza przez statki (MARPOL), ważnej konwencji mającej na celu zapobieganie zanieczyszczeniom ze statków poprzez budowę statków zrównoważonych. Umowa MARPOL obejmuje zapobieganie zanieczyszczaniu powietrza przez statki i nakłada na uczestników branży obowiązek inwestowania w skrubery lub przejścia na paliwa spełniające wymagania.

Przejście na zrównoważoną żeglugę to nie tylko wymóg regulacyjny, ale odpowiedź na globalną potrzebę ograniczenia szkodliwych emisji. Egzekwując te przepisy, IMO zachęca branżę żeglugową do poszukiwania alternatywnych źródeł energii i technologii. Firmy, które dostosują się do tych zmian, mogą znaleźć się w korzystnej sytuacji, natomiast te, które nie dostosują się do tych zmian, mogą stanąć w obliczu wyzwań. 

Zakłócający wpływ

Międzynarodowy przemysł żeglugowy, który odpowiada za przewóz ponad 80 procent światowego handlu, odpowiada za zaledwie 2 procent globalnej emisji dwutlenku węgla. Jednakże przemysł emituje aerozole, tlenki azotu (NOx) i tlenki siarki (SOx) do powietrza i zrzuty ze statków do morza, co powoduje zanieczyszczenie powietrza i ofiary morskie. Co więcej, większość statków handlowych jest wykonana z ciężkiej stali zamiast z lżejszego aluminium i nie zawraca sobie głowy środkami oszczędzającymi energię, takimi jak odzysk ciepła odpadowego lub powlekanie kadłuba o niskim współczynniku tarcia.

Zrównoważone statki buduje się w oparciu o energię odnawialną, taką jak wiatr, energia słoneczna i baterie. Chociaż statki zrównoważone mogą w pełni wejść w życie dopiero w 2030 r., bardziej smukłe konstrukcje statków mogą zmniejszyć zużycie paliwa. Na przykład Międzynarodowe Forum Transportu (ITF) podało, że jeśli zostaną wdrożone obecnie znane technologie energii odnawialnej, branża żeglugowa mogłaby osiągnąć prawie 95% dekarbonizacji do 2035 r.

Unia Europejska (UE) od dawna opowiada się za zrównoważoną żeglugą międzynarodową. Na przykład w 2013 r. UE przyjęła rozporządzenie w sprawie recyklingu statków dotyczące bezpiecznego i prawidłowego recyklingu statków. Ponadto w 2015 r. UE przyjęła rozporządzenie (UE) 2015/757 w sprawie monitorowania, raportowania i weryfikacji (UE MRV) emisji dwutlenku węgla z transportu morskiego. 

Konsekwencje zrównoważonych statków

Szersze konsekwencje zrównoważonych statków mogą obejmować:

• Rozwój nowatorskich projektów w przemyśle stoczniowym w miarę poszukiwania przez projektantów sposobów budowania wysoce wydajnych, zrównoważonych statków, co prowadzi do zmiany standardów i praktyk branżowych.
• Zwiększone wykorzystanie transportu oceanicznego w transporcie publicznym i żegludze komercyjnej po osiągnięciu w przyszłych dziesięcioleciach jego niższego profilu emisji dwutlenku węgla, co doprowadzi do transformacji infrastruktury transportowej i planowania urbanistycznego.
• Uchwalenie bardziej rygorystycznych norm w zakresie emisji i zanieczyszczeń dla statków oceanicznych do roku 2030, w miarę jak różne gałęzie przemysłu będą nalegać na przyjęcie statków ekologicznych, co doprowadzi do powstania bardziej uregulowanego i odpowiedzialnego pod względem środowiskowym przemysłu morskiego.
• Zmiana zapotrzebowania na pracę w branży żeglugowej w kierunku bardziej wyspecjalizowanych stanowisk w zrównoważonych technologiach i inżynierii, prowadząca do nowych możliwości kariery i potencjalnych wyzwań w zakresie przekwalifikowania siły roboczej.
• Potencjalny wzrost kosztów związany z przestrzeganiem nowych przepisów środowiskowych, prowadzący do zmian w strategiach cenowych i potencjalny wpływ na dynamikę handlu światowego.
• Pojawienie się nowych sojuszy politycznych i konfliktów dotyczących egzekwowania i przestrzegania międzynarodowych przepisów morskich, co prowadzi do potencjalnych zmian w globalnym zarządzaniu i dyplomacji.
• Większy nacisk na edukację i świadomość społeczną w zakresie praktyk w zakresie zrównoważonej żeglugi, prowadzący do bardziej świadomych i zaangażowanych obywateli, którzy mogą wpływać na zachowania konsumentów i decyzje polityczne.
• Potencjał społeczności przybrzeżnych w zakresie poprawy jakości powietrza i korzyści zdrowotnych w wyniku zmniejszonej emisji NOx i SOx.

Pytania do rozważenia

• Czy uważasz, że koszt produkcji i eksploatacji zrównoważonych statków będzie mniejszy czy większy niż w przypadku statków konwencjonalnych?
• Czy uważasz, że efektywność zrównoważonych statków pod względem zużycia energii będzie mniejsza czy wyższa niż w przypadku statków konwencjonalnych?